این مقاله، منعکس کننده نظرات یکی از نظریه پردازان مهم جهان اسلام است که نظراتش می تواند مسیر رسیدن به اقتصاد سیاسی اجتماعی مبتنی بر آموزه های اسلامی را نشان دهد. نکته کلیدی در تفکر اقتصاد سیاسی شهید صدر این است که به دولت، مسئولیت ها و اختیارات تأکید شده است به نحوی که این مسئولیت ها و اختیارات به تعادل اجتماعی و اقتصادی منجر می شود. در این مقاله، نمونه هایی از اندیشه های اقتصادی شهید صدر به من...

وحدت اسلامی مفهومی است که اندیشمندان اسلامی آن را همواره در سایۀ دوگانۀ فرقه‌گرایی و سکولاریسم برای حل مشکل استبداد و استعمار ارائه داده‌اند و ازاین‌رو درنهایت با ناکارآمدی مواجه شده است. امام موسی صدر با محور قرار داردن مفهوم ادیان در خدمت انسانْ الگویی کارآمد، دموکراتیک و غیرسکولار از مفهوم وحدت را به‌صورت عملی در جامعه‌ای متکثر ارائه داده و اجرا کرده است. الگویی که می‌تواند در کشورهای اسلامی ...

 «بیعت» یکی از مفاهیم شاخص در فرهنگ اسلامی است. نگاهی به بارزترین حوادث سیاسی ـ اجتماعی صدر اسلام با توجه به اندیشه و حجت‌های هر گروه، گویای نهادینه بودن باور وفاداری به بیعت در میان آن‌هاست. در میان عالمان شیعه تقریباً این اتفاق وجود دارد که مشروعیت حاکمیت معصومان: نتیجة نص است و نه بیعت. این مقاله ضمن مفهوم‌شناسی واژة «بیعت»، با اشاره به سیر تاریخی آن در صدر اسلام، مصادیق گوناگون و نقش آن در م...

دعا و شب قدر دو موضوع مهم و مرتبط با یکدیگرند، به همین جهت مفسران قرآن کریم توجه خاصی به شب قدر و آثار آن و نیز رابطۀ این شب با مناجات داشته اند. در این مقاله با بررسی تفسیر آیه 186 سورۀ بقره و آیه های آغاز سورۀ دخان از دیدگاه بسیاری از مفسران از یک سو و نگاهی به معنی و اهداف همین آیات از نظر سید موسی صدر از سوی دیگر و مقایسۀ این آرا، سعی کرده ایم نقاط اشتراک و تفاوت های این اندیشه ها را دریابی...

آئین دادرسی مهمترین تضمین کننده حقوق انسانها و از برجسته ترین عوامل تحقق عدالت اجتماعی، در عرصه قضایی، است. دادرسی کارآمد بدون سازمان دادرسی کارآمد امکان پذیر نیست. این امر و دغدغه دین مداری امور در جامعه اسلامی و نیز روشن ساختن گوشه ای از تاریخ حقوق اسلامی، نگارنده را بر آن داشت تا چگونگی سازمان دادرسی را در دوران مهم و تاثیر گذار صدراسلام یعنی دوران حکومت پیامبر اسلام (ص)، خلفای سه گانه و اما...

ملاصدرا بر پایه مبانی وجود شناختی تشکیک در وجود و حرکت جوهری اشتدادی نفس، وحدت نوعی انسان را انکار کرده و انسان ها را به حسب حرکت جوهری ارادی دارای انواع گوناگون دانسته است. افرادی همچون ابن سینا، فخر رازی، نصیرالدین طوسی و شیخ اشراق مسئله نوع واحد بودن انسان را بررسی کرده اند، اما به دلیل نداشتن مبانی کافی به تحلیل و تقریر صحیحی از این مسئله دست نیافته اند. ملاصدرا در آثار گوناگونش دلایل متعدد...

مهم ترین منصب مذهبی در دولت صفوی، صدر بود که نمونه ای از منصب ایرانی محسوب می شد. این منصب که قبلاً در دولت های تیموری و ترکمن نیز وجود داشت، در دوره ی صفوی تبدیل به یک برگزیده ی سیاسی شد. مقام صدر در دوره ی صفوی با فراز و فرود هایی همراه بود. صدر در آغاز از اهمیت بالایی برخوردار بود به طوری که امارت برخی شهرها را داشت ودر جنگها شرکت می کرد و حتی رتبه ی امیری داشت. اما با افزایش کارهای اداری از ...

پیش از ملاصدرا معقولات به اولی و ثانوی تقسیم می‌شد. هرچند در سخنان فارابی و ابن‌سینا به تمایز میان معقولات ثانی منطقی و فلسفی توجه شده بود، ولی اصطلاح «معقول ثانی فلسفی» جعل نشده بود. ملاصدرا علاوه بر جعل این اصطلاح، این بحث را توسعه داد و آن را تکامل بخشید. صدرالدین محمد دشتکی که از بزرگان مکتب فلسفی شیراز است، نظر منحصربه‌فردی در این بحث اختیار کرده است. این نوشتار ب...

این مقاله، منعکس کننده نظرات یکی از نظریه پردازان مهم جهان اسلام است که نظراتش می تواند مسیر رسیدن به اقتصاد سیاسی اجتماعی مبتنی بر آموزه های اسلامی را نشان دهد. نکته کلیدی در تفکر اقتصاد سیاسی شهید صدر این است که به دولت، مسئولیت ها و اختیارات تأکید شده است به نحوی که این مسئولیت ها و اختیارات به تعادل اجتماعی و اقتصادی منجر می شود. در این مقاله، نمونه هایی از اندیشه های اقتصادی شهید صدر به من...