چکیده پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ائتلاف‌های منطقه‌ای متعددی در مناطق ژئوپلتیک پیرامونی ایران و به‌ویژه در شبه‌‌جزیره عربستان ایجاد شده است. یکی از بازیگران منطقه‌ای و محوری این ائتلاف‌ها، عربستان سعودی است. مبنای استدلال مقامات سعودی در این ائتلاف‌سازی‌ها، «موازنه تهدید» بوده که در مواجهه با جمهوری اسلامی، به مثابه منشاء تهدید شکل می‌گیرند. این مقاله با ردّ استدلال مذکور درپی ...

خیزش مردمی در بحرین که پس از تحولات و انقلاب های تونس و مصر در14 فوریه 2011 آغاز شد و با سرکوب ورویکرد خشونت آمیز حکومت آل خلیفه مواجه شد، به ایجاد بحران سیاسی مهمی در این کشور منجر شده است. بحران بحرین به دلیل موقعیت خاص این کشور و منافع ملاحظات بین المللی و منطقه ای عمده در قبال تحولات آن، باعث شکل گیری واکنش ها و رویکردهای مختلف به خصوص از سوی بازیگران منطقه ای شد. هر چند که بحرین از نظر وسع...

روابط خارجی ایران با کشورهای حوزه ی جنوبی خلیج فارس در دوره ی پهلوی دوم تحت تأثیر مجموعه تحولات منطقه ای و بین المللی دارای فراز و نشیب های زیادی بود. تا قبل از اعلام سیاست شرق سوئز انگلیس مبنی بر خروج نیروهای انگلستان از مناطق شرق سوئز و از جمله منطقه خلیج فارس؛ روابط ایران با کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس از جمله عربستان و کویت به رفت آمدهای اتباع این کشورها به ایران و اعزام حجاج ایرانی به عرب...

چکیده پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ائتلاف های منطقه ای متعددی در مناطق ژئوپلتیک پیرامونی ایران و به ویژه در شبه جزیره عربستان ایجاد شده است. یکی از بازیگران منطقه ای و محوری این ائتلاف ها، عربستان سعودی است. مبنای استدلال مقامات سعودی در این ائتلاف سازی ها، «موازنه تهدید» بوده که در مواجهه با جمهوری اسلامی، به مثابه منشاء تهدید شکل می گیرند. این مقاله با ردّ استدلال مذکور درپی پاسخ به این سؤال اس...

تنگه هرمز یکی از 11تنگه مهم دنیا است که برای قدرت های بزرگ جهانی از اهمیت اقتصادی و راهبردی بسیار برخوردار است . طبق آمارهای غیر رسمی در هر ده دقیقه یک کشتی غول پیکر از این آبراه بین المللی می گذرد و این نبض حیاتی جهان را مانند شاهرگ اصلی دنیای صنعتی در دریافت مایحتاج خود و همچنین فروش محصولات و از طرف دیگر برای کشورهای ساحلی خلیج فارس در فروش نفت و دریافت کالاهای اساسی قرار داده است.تنگه هرمز،...

منطقه خلیج‌فارس منطقه‌ای راهبردی و استراتژیک در عرصه مناسبات ژئوپلیتیک و تاثیرگذار در معادلات جهانی می‌باشد، که کشورهای این منطقه حساس در صورت درک صحیح شرایط و ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی موجود و حرکت به سمت همگرایی و ایجاد سازمان منطقه‌ای اقتصادی، تاثیرگذاری زیادی در عرصه معادلات جهانی خواهند داشت، اما در حال حاضر با عدم درک جایگاه منطقه و حرکت به سمت واگرایی، فاقد تاثیرگذاری لازم در مناسبات جهانی بو...

چکیده ایالات متحده در مارس 2003، با اتخاذ سیاست یکجانبه گرایی و حمله پیشدستانه، بدون مجوز شورای امنیت و خارج از کانال های سازمان ملل متحد، به عراق حمله کرد. مسئله ای که در این پژوهش مطرح می شود، این است که مهم ترین علت تهاجم نظامی ایالات متحده به عراق در سال 2003 چه بود؟ در این راستا، ضمن طرح فرضیاتی همچون وجود سلاح های کشتار جمعی، همکاری صدام با گروه القاعده و ضدیت صدام با اسرائیل، برای پاسخ ...

خلیج فارس بسیاری از ویژه­گی­های یک منطقه را داراست. با این وجود نه تنها میزان همکاری کشورهای واقع در آن محدود و همگرایی میان آن­ها رشد نایافته باقی مانده؛ بلکه تنها در چهار دهه ی­ گذشته در آن چهار جنگ خانمان­سوز، بحران­های عمیق و اختلافات حاد منطقه­ای روی داده است. منشا بحران­ها و تعارض­های موجود در منطقه خلیج فارس در سطوح متفاوتی قابل بررسی و شناخت ­هستند. یکی از این سطوح، چالش­های داخلی یا ملّ...

چین در دهه های اخیر به سرعت نفوذ خود را در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس تقویت کرده است و سعی کرده است جایگاه آمریکا در این منطقه را به خود اختصاص دهد. آمریکا نسبت به افزایش نفوذ چین در این منطقه حساس شده است اما به دلیل همکاری های گسترده اقتصادی که با پکن دارد نمی تواند موازنه سخت را در پیش گیرد بنابراین هر دو کشور چین و آمریکا به دلیل روابط بسیار نزدیک ترجیح داده اند موازنه نرم را در قبایل یکد...

یمن به عنوان همسایه ی عربستان، جایگاه ویژه ای در سیاست خارجی این کشور دارد. از زمان استقرار نظام جمهوری در یمن در دهه 1970 میلادی، روابط دو کشور وارد مرحله ی جدیدی شد. دو کشور دوره های متفاوتی از رویارویی و همکاری را پشت سر گذاشته اند، اما وجه مشترک همه ی این دوره ها، تلاش عربستان برای افزایش نفوذ در یمن بوده است. شاید به دلیل به هم پیوستگی جغرافیایی- جمعیتی و امنیتی، یمن در نگاه استراتژیک عربس...