اسلام ارزش های تعالی جویانه ای را در زمینه شهر و محیط زندگی انسانی مطرح کرده که امروزه با ظهور فرهنگ جدید و غفلت از ابعاد معنوی انسان مورد بی مهری قرار گرفته است. برای احیاء این ارز شها در شهرسازی معاصر لازم است این ارز شها از حالت عام و کلی به صورت مسأله تخصصی تبدیل شوند. هدف از این مقاله طرح مسائل شهرسازی اسلامی و استخراج اصول مربوطه برای طراحان شهری و معماران می باشد. روش مورد استفاده در این...

طرح مسئله: امروزه عباراتی مانند جهان پرشتاب، تغییرات سریع محیطی، حمل‌ونقل سریع‌السیر و… بسیار شنیده می‌شود. انسان‌ها در عصر شتاب‌زدگی به هم توصیه می‌کنند از این قافلة سرعت عقب نمانند. بر این اساس مکتب جدیدی با نام «آهسته‌شهری» در حال شکل‌گیری است. در سال 1986 جنبش آرام‌شهرها به‌منزلة جنبشی فرهنگی به‌منظور افزایش کیفیت زندگی و کاهش سرعت در شهرها ایجاد شد. این جنبش نخست با طرح ای...

در کشور ما طراحی شهری به مفهوم امروزی، سابقه چندان طولانی ندارد و در این بین طراحی فضاهای بازی کودکان خصوصاً گروه سنی 5 تا 12 سال هم اولویت کمتری را داشته است. در شهرسازی سنتی ما به دلیل هویتمندی و احساس تعلق ساکنین به فضا و سازگارتر بودن آن با جوامع سنتی، کودکان به راحتی می‌توانستند فضای مورد نیاز خود را برای بازی بیابند. امروزه افزاش شهرنشینی و تغییر نحوه زندگی محدودیت‌های فضای و زمانی بیشتری ...

شهرسازی دربردارندۀ نظریه‌های مشارکتی و عمل‌باور است. یادگیری این نظریه‌ها مستلزم کنشگری مدنی و مردم سالار دانشگاه‌ها در محیطی فرارشته‌ای است، که در برخی کشورها از طریق خدمات مدنی انجام می‌شود. این خدمات در برنامۀ آموزشی شهرسازی ایران جایی ندارد و هدف مقاله بررسی امکان ارائۀ آن است. پس از مرور برخی از تجربیات جهانیِ خدمت‌رسانیِ دانشگاهی در شهرسازی، با توجه به تمرکز نظا...

قوانین و مقررات حاکم بر نظام شهری به عنوان فصل مشترک مطالعات حقوقی و شهرسازی به شمار می­آید. از سوی دیگر، نظام شهرسازی به عنوان یکی از کلیدی­ترین عناصر ارتباطی بین دولت و ملت، بر پایه‌ی حقوق خصوصی و حقوق عمومی، تناسبات بین مردم و نهادهای عمومی را انتظام می­بخشد. بازشناسی ابعاد ساختاری و محتوایی حقوق عمومی و خصوصی در نظام شهرسازی کشور، نیازمند پاسخ به این پرسش است که؛ ضوابط و مقررات شهرسازی کشور...

مقوله عقلانیت به عنوان یکی از مقولات مبنائی، چالش برانگیز و قابل تامل درمیان پیشروان متاخر حوزه فلسفه علم مطرح بوده است. هرچند ظاهرا این مقوله در افواه عمومی و تصور گروههای تخصصی دیگر بسیار روشن و درعین حال تعیین کننده بوده و عامل تقویم دعاوی مختلف می باشد. اما درمیان فلاسفه علم و معرفت شناسان مقوله ای بسیار بحث برانگیز و پرایهام و ابهام می باشد. دراین میان به نظر می رسد مساله جالب توجه وجود و ...

دوران صفویه بویژه عهد شاه عباس اول از لحاظ شهرسازی و توسعة شهری در ایران، دورانی طلایی بحساب می آید. در شهرسازی آن دوران که اوج شکوفایی اش در اصفهان به ظهور می رسد، سه رابطة انسان با خدا، انسان با انسان و انسان با طبیعت مورد توجه خاص قرار می گیرد. با توجه به اینکه معمولاً مهمترین ویژگیهای شهری و شهرسازی هر حکومتی در پایتخت آن حکومت بطور مهمتر و شفافتر تجلّی می یابد، در دورة صفویه سه شهر تبریز، قز...

جنبش نوشهرگرایی واکنشی است نسبت به گسترش افقی در حومه شهرها و هزینه های غیر پایدار آن. این رهیافت که از دهه 80 و 90 قرن 20 شروع به شکل گیری کرده است، آمیزه ای است از سبک های معماری، رشد هوشمند(smart growth )، مخالفت با توسعه ی پراکنده (sprawl)و شهرسازی پایدار مبتنی بر حمل و نقل عمومی است که یکی از مهمترین رویکردهای برنامه ریزی شهری در این قرن محسوب می شود. هدف اصلی این پژوهش تدوین اصول نوشهرگ...

محله‌های سنتی ما روزگاری محیطی امن، توأم با آسایش و رفاه برای ساکنان آن بود. در گذشته، محله به‌مثابه خانه خانواده‌ها بود و خانواده‌ها نسبت به محله مسکونی همان احساس خانه خود را داشتند. این فضاها با تکیه بر نیازها، ارزش‌ها و شرایط متغییر جامعه انسانی آن روز به‌وجود آمده و به‌عنوان مصداقی از محله‌های پایدار علاوه بر پاسخگویی به عملکرد مادی، نیازهای روحی و روانی شهروندان را پاسخگو بوده است. اما نظ...

مطالعۀ حاضر به ارزیابی آثار سه مادۀ آسفالت، بتن سیمانی و آجر توپر در کف‌سازی سطوح معابر شهری بر شرایط میکرو اقلیم فضاهای فعالیت به‌ویژه دمای محیطی حاکم بر آنها اختصاص دارد. هدف بهبود شرایط آسایش حرارتی و کاهش شدت جزیرۀ گرمایی در ملاحظات منطقه‌ای است. تحقیق روی سایت سهیل واقع در شهر تهران با سنجش آثار مواد به‌کارگرفته‌شده در پوشش معابر آن از روش شبیه‌سازی در مدل سه‌بعدی ENVI_met® و در تیرماه انج...