زمینه و هدف: شهر، با شکل و شمایل کنونی­اش، با توجه به تاریخ سکونت­گاهی انسان (حداقل ده­هزار سال)، موجودیتی نو- زاده- ­شده است. این موجود نو ظهور، اگر چه وسعت اندکی از کل سرزمین را اشغال کرده است، اما اکثریت جمعیت انسانی را درون خویش بلعیده است. از سوی دیگر انسان همواره با بلایا  و  بحران­های طبیعی و انسان­ساخت روبه رو است. هر چند اجتناب از بحران ممکن نیست اما با طراحی مناسب می­...

در این مقاله، کتاب نظر بر نظر، نوشتة سیدعلی کاشفی خوانساری متشکل از دوازده بررسی کتاب، یک آسیب‌شناسی نشر کتاب‌های نظری ادبیات کودک، و جوابیه‌ای به جوابیة نقد در دو بخش بررسی و نقد شده ‌است: در بخش اول، کلیت ساختاری و محتوایی کتاب و در بخش دوم، همة مقالات به‌تفکیک، برمبنای اصول بررسی کتاب. درنهایت، فقدان مقدمة جامع، ایراد شمارة صفحات نمایه، مستدل و منطقی‌نبودن بخش عمده‌ای از مدعاهای مطرح‌شده در ...

چهار محراب گچبری شبستان امام حسن (ع) در مسجد ملک کرمان، متعلق به دورة سلجوقی و آل بویه­اند. هدف، مطالعه تزیینات محراب‌ها و پاسخ به چیستی عناصر ساختاری تجسمی تزیینات، همچون نوع نگاره‌ها و شکل خط‌نگاره‌های هر محراب و تأثیرات متقابل خط و نگارهاست. این پژوهش از روش­های توصیفی- تحلیلی و تطبیقی بهره گرفته و جمع­آوری اطلاعات بر مبنای منابع کتابخانه­ای و تحقیقات میدانی است. نگاره‌های محراب‌ها را می‌توا...

نگارگران مسلمان ایرانی از خلال زیبایی های این جهان به عالم ملکوت نظر داشته اند و هدفشان دستیابی به صور مثالی و درک حقایق ازلی بوده است. این باورها در تر سیم چهره ها در نگارگری سنتی ایران تأثیرگذار بوده است، از این رو بر خلاف نقاشی غرب، نگارگری ایران به ندرت در خدمت شمایل نگاری قرار گرفته است. با توجه به نکات مزبور چهره ها در نگارگری سنتی ایران در عین منحصر بفرد بودن، بر اساس الگوهای مشخصی ترسیم...

رمان ملکان عذاب آخرین اثر چاپ شده ابوتراب خسروی است. اهمیّتی که خسروی برای کلمه و کتابت قائل است و سبک پسامدرنی که به کمک کلمه ایجاد می کند در این داستان نیز همچنان تداوم یافته است اما تلاش نویسنده برای ایجاد فضا و شگرد تازه، سبب پیچیدگی داستان شده است. برای دریافت اسباب این پیچیدگی و فهم و تحلیل متن، با استفاده از عناصر غیر روایی، دلالت ضمنی نشانه ها و تقابل دوگانه ای که در کنش دلالت وجود دارد ...

  در بازآفرینی، هنرمند با الهام گرفتن از اثری کهن و به مدد تخیّل خویش، دست به آفرینش اثری مستقل، تازه و بدیع می‌زند و بنا به سلایق، خواسته‌ها و اهداف خویش، موضوعی را از ژانری به ژانر دیگر تبدیل می‌کند؛ ولی این باز آفرینی‌ها همیشه آشکار نیست. این مقاله با مقایسه تطبیقی میان دو اثرکاملاً متفاوت ادبی، به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که آیا شعر مهتاب نیمایوشیج، باز آفرینی حکایت تمثیلی شبتاب کلیله و...

هدف این مقاله مقایسه تطابق محتوایی عکس و متن اخبار در وبگاه شبکه های خبر، العالم و پرس تی وی است. در راستای این هدف، برای تحلیل نشانه‌شناسانه تصاویر از الگوی نشانه پیرس (نماد، نمایه و شمایل)، برای تحلیل گفتمان تصاویر از الگوی کرس و ون‌لیوون (فاصله اجتماعی، زاویه اجتماعی و تعامل اجتماعی)، برای تحلیل متن خبر از الگوی نشانه‌شناسی متنِ رولان بارت (دلالت صریح، دلالت ضمنی و اسطوره) و برای بررسی ارتباط...

از مسائل مطرح نشانه شناسیِ معماری، چگونگی ارتباط لایه های نشانه شناختیِ یک اثر معماری و تأثیر آن بر قوام یا زوال انسجام سامانه ایِ معماری می باشد. در این مقاله جهت تبیین این مسئله، ضمن تشریح مفاهیم نشانه شناسیِ شمایل، نمایه و نماد، رمزگان های سه گانه علمی، زیبایی شناختی و اجتماعی که متأثر از مفاهیم فوق هستند معرفی می گردند. سپس دو رویکرد مهم نشانه شناختی تحت عنوان مناسبات همنشینی و جانشینی (که به ل...

سنایی با بهره‌گیری از کیفیت‌های تصویری و ترکیبی حروف الفبا در دیوان خود اشعار بسیار زیبایی سروده است. به‌کارگیری نظریّه‌ای فراگیر در مطالعه این سروده‌ها که زمینه‌های فرهنگی هنر سنایی را پوشش دهد و نتیجه‌ای فراخور یک پژوهش را در بر داشته باشد، نیازی است آشکار. در مقاله حاضر، نگارنده بر پایه آرای چارلز سندرس پیرس به نشانه‌شناسی نگرش‌های الفبایی سنایی می‌پردازد و همه سروده‌های حروفی او را گزارش می‌...

حسن الدین احمد قرآن‌پژوه مشهور هندی، آثار گوناگونی در ساحت قرآن کریم به رشته تحریر درآورده که مهم‌ترین اثرش، کتاب «رویکردی نو به مطالعه قرآن» است. این کتاب که به چند زبان ترجمه شده، مورد استقبال استادان، دانشجویان و علاقه‌مندان به معارف قرآنی قرار گرفته است. در این مقاله، ضمن معرفی و گزارش فصل‌های پنج‌گانه کتاب: اسلوب قرآن، صنایع بدیعی در قرآن، اصطلاحات قرآن، تعابیر قرآنی و آیات، واژه‌...