در این پژوهش به بررسی تحول معنایی و ساختاری نماد در شعر معاصر فارسی پرداخته ایم.نماد یکی از عناصرمهم زیبایی سخن در شعر معاصر است.گستره دامنه تأویل پذیری نماد ،ایجاب می کند شناخت درستی از عوامل ایجاد آن داشته باشیم.این بررسی نشان داد شرایط اجتماعی،سیاسی،اقتصادی،روحی و شخصی هرشاعر در شکل گیری نماد موثر است.نماد های جدید وهمچنین تغییر معنای متعارف نماد های پر کاربرد(تحول نماد) ، به جهت جلوگیری از ...

شخصیت های دینی از دیر باز به صفحات ادب و هنر راه می یافته اند و اسباب زیبایی و غنای مضامین آن را موجب می گشته اند. یکی از این شخصیت ها که در ادبیات قدیم و جدید عربی و فارسی بسیار مورد توجه شعرا بوده است شخصیت مسیح(ع) می باشد. در ادبیات گذشته غالب برداشت های شاعرانه از ایشان برگرفته از نگرش اسلامی به این شخصیت الهی است و نگرش مسیحی که در مواردی مهم با نگرش اسلامی در تضاد و تقابل است کمتر رنگ حضو...

در سال 1330 شمسی، شاعر و هنرمندی در عرصه ادبیات معاصر ایران ظهور کرد که با انتشار نخستین شعر خود، پایه های ادبیات سنّتی را به لرزه درآورد. نام و آوازه او با نخستین شعرش با عنوان «کبود» در همه جا پیچید. او کسی نبود جز شاعر جیغ بنفش، هوشنگ ایرانی. اصطلاح جیغ بنفش و نوآوری های بکر ایرانی در این شعر، تمسخر و اعتراض طرفداران شعر سنّتی و نوپردازان نیمایی را در پی داشت. بسیاری از صاحب نظران، در پیشرو بو...

چکیده با چراغ و آینه دومین اثر شفیعی کدکنی دربارۀ جنبه های گوناگون شعر معاصر فارسی است. این اثر، به گفتۀ مؤلف، تکملۀ ادوار شعر فارسی است. کتاب مذکور مجموعه ای است از تاریخ ادبیات، نقد ادبی، و ادبیات تطبیقی. در این مقاله، جنبه های گوناگون ساختاری و محتوایی اثر، شامل ویژگی های برجسته و برخی کاستی های احتمالی آن، مانند عنوان اثر، کامل نبودن معیارهای کار، اختصار و ایجاز، ابهام برخی موضوعات، ارجاع ن...

انقلاب مشروطه یکی از مهم­ترین عوامل تحوّل در حوزه ی سیاست، اجتماع، فرهنگ و ادبیات در عصر حاضر به شمار می­رود. از نتایج مهم این نهضت، تفکیک و تقسیم جامعه ی ایران به دو دوره ی سنتی و مدرن است؛ این تقسیم­بندی در ادب مشروطه و معاصر نمود تام و تمام داشته است. از جمله نتایج برخورد سنت و مدرنیسم در عرصه ی شعر فارسی پیدایی شیوه ی جدیدی موسوم به شعر نیمایی است که همگام با شعر کلاسیک تا امروز جریان دارد. ...

نهضت بیداری اسلامی درکشورهای عربی و حمله عراق به ایران، به عنوان رخدادهای بزرگ قرن بیستم، طبع شاعران را تحت الشّعاع قرار داده است؛ آنان همدوش رزمندگان به پاخاستند و در قالب واژگان، مضامینی همچون شهادت و استقامت در راه حق را در برابر مضامینی چون ظلم و استعمار قرار داده و بدین نحو تصاویری را که یا دارای بار عاطفی مثبت است و یا حقیقت و حالتی منفی دارد، خلق کرده اند؛ نگریستن از این زاویه به شعر معاص...

شعر در یک دیدگاه کلی، به دو حوزه شکل(form) و محتوا (meaning) تقسیم می شود. آنچه شکل اثر را می سازد، زبان، صور خیال، موسیقی (وزن و قافیه) و ساختار بیرونی و درونی (پیوند پوشیده عناصر متن در محور عمودی) است؛ و محتوای اثر نیز بازتابی از جهان بینی، نگرش و تجارب وی‍‍ژۀ شاعر از دنیای پیرامون او است .در ادوار مختلف شعر فارسی، توجه شاعران و ادیبان یا بر جهان معنای اثر بوده و یا بر شکل بیان آن: برای شاعر...

در سال‌های اخیر به کارگیری شخصیت‌ها و مضامین دینی در شعر ادیبان مسلمان نمود بارزی داشته‌ است. شاعران معاصر فارسی و عربی نیز در جهت استفاده از این شخصیت ها در اشعار خود اهتمام ورزیده‌اند. پژوهش حاضر با روش توصیفی‌تحلیلی به تحلیل شخصیت‌های دینی به کاررفته در اشعار دو شاعر معاصر فارسی و عربی یعنی نازک الملائکه و طاهره صفارزاده پرداخته است. در این پژوهش ضمن معرفی دو مرحله‌ی نقل و ثبت شخصیت (التعبیر...

در این پایان نامه، شکل های رابطه شعر و جامعه در طولِ دهه های 1370 و 1380 ه.ش. مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. روش انجام این تحقیق بدین صورت بوده است که، ابتدا، گفتارهای عمده شعریِ این دوره شناسایی شده و سپس، با تحلیل انتقادی مولفه ها و ویژگی ها، تصویری از نوع جهت گیری های اجتماعی آنها ارائه داده شده است. از حدود دهه سی خورشیدی، تا پیش از دهه هفتاد، عمدتاً، این گفتار شعر متعهد بود که بر فضای ...

«اندیشه خیامی» حضور شگفت انگیزی در شعر دنیای امروز دارد؛ همین امر وی را شاعری پرآوازه و جهانی کرده است. دید گاه ویژة خیام به مرگ و زندگی در شعر شاعران امروزی فارسی زبان و عرب زبان انعکاس درخوری یافته است. شاید نابسامانی و آشفتگی دنیای معاصر و جریان های فکری و فلسفی حاکم بر ادبیات امروز، از عوامل اساسی این رویکرد به مرگ اندیشی خیامی باشد. صلاح عبدالصبور- شاعر معاصر دنیای عرب- و نادر نادرپور- شا...