یکی از مهم ترین آرایه های ادبی در ادبیات فارسی تلمیح است. هرگاه در شعری به طور غیرمستقیم داستان، واقعۀ تاریخی، آیه یا حدیث و یا سخن مشهوری  در ذهن تداعی شود، آرایۀ تلمیح به کار رفته است. آرایه های ادبی گاهی زیبایی آفرین اند و گاهی مددگر معنای شعر، و کم هستند هنرمندانی که از هردو وجه بهره داشته باشند. تلمیح این بهره دوجانبه را دارد و بدین لحاظ ارزشی دوچندان می یابد. در دیوان شعر رودکی نیز تلمیح ...

اگر شعر و شاعری در خدمت خیر و صلاح جامعه باشد، و آن را به سوی اخلاق فاضله و ایمان به خدا سوق دهد؛ بدون تردید مورد تأیید اسلام است، که قرآن، پیامبر گرامی اسلام(ص) و اهل بیت(ع) هم از چنین شعری حمایت می کنند. از صدر اسلام تا حال با تمسک به سنت پیامبر اکرم(ص)، از شعر به عنوان سلاحی کارآمد و معنوی در دفاع از دین و مبانی آن، و نیز مقابله با تهاجم دشمن استفاده شده است . در این خصوص بهار و احمد صافی از...

ادبیات عرفانی قسمتی از میراث منظوم و منثور فارسی است که تحت تأثیر معنوی عرفان اسلامی در تاریخ و تمدن اسلامی به‌وجود آمده و یکی از موضوعات پژوهشی مورد علاقه مستشرقان بوده است؛ تحقیقات و مطالعاتی که عموماً بر مبنای روش‌های مطالعاتی غربی تدوین شده و روش‌هایی که عمدتاً برون‌دینی بوده‌اند. از این‌رو نتایج مطالعات مستشرقان در این عرصه غالباً با نتایج مطالعات مسلمانان متفاوتند؛ چراکه پژوهشگران مسلمان برخ...

احمد دحبور (1946 م) شاعر مبارز فلسطینی و نصرالله مردانی (1948 م) شاعر متعهْد ایرانی از جمله شاعرانی هستند که ادبیّات پایداری در آثار آن‌ها نمود بارزی داشته است. دفاع مقدّس در ایران و مبارزة ملّت فلسطین در برابر اشغالگران صهیونیست، زمینة مناسبی برای پرداختن به مفاهیم مقاومت در برابر این دو شاعر ایجاد کرده است؛ همچنین پایداری هر دو شاعر به عقاید دینی و اسلامی، سبب شده مضامین دینی به‌ویژه مفاهیم قرآنی...

عائشه تیمور شاعر برجسته معاصر مصر و پیشگام نهضت ادبی زنان در این کشور، و پروین اعتصامی مهین بانوی شعر و ادب ایران که هر دو تربیت یافته خانوادهای ریشه دار و فرهنگی بودند، اشعار نغز و گران سنگی را به دنیای شعر معاصر عرضه کردند . این دو بانوی شاعر، از سرچشمه غنی آموزه های اسلامی و فرهنگ دینی، بهره های فراوان جستند و از آن در جهت باروری مضامین شعری خود استفاده کردند. توصیه به برخی صفات دینی و اخلاق...

ادبیات فارسی با همه ی گستردگی مفهومی و درون مایه ی زیبایی شناختی، به تصویر درآورنده ی نیازهای عینی و آرمانی زندگی مردم در جامعه ی ایرانی پس از اسلام گردید. شعر کلاسیک فارسی ضمن بهره بردن از زمینه های معنایی گوناگون بیش از همه متأثر از فرهنگ دینی است.در این پژوهش سعی شده است با معرفی فرهنگ اجتماعی پیش از عصر مشروطه و پس از آن که به سوی الگوی فرهنگی جامعه ی غیر دینی سوق می یافت، با ارائه ی جدول ...

مشاغل و پایگاه های درآمدی یکی از مؤلفه‎های تاریخ اجتماعی است که واکاوی گونه ها ، قلمرو، خاستگاه‎ها و ابعاد آن می تواند گوشه‎هایی تازه از زندگی مردم در گذشته را بنمایاند. بی‎توجهی نسبی منابع متعارف تاریخی به تاریخ اجتماعی زمینه‎ساز اقبال به دیگر منابعی است که در تقسیم اولیه در شمار منابع تاریخی قرارنمی­گیرند. دیوان­های شعر را باید از جملۀ این منابع شمرد. در این دیوان ها به انبوهی از مسائل و مؤلف...

جابری در ریشه یابی علل عقب ماندگی دنیای عرب، گفتمان های دینی و اجزای معرفتی آن ها را مورد بررسی و نقد قرار می دهد و نقطه آغاز تعالی و انحطاط تمدن عربی - اسلامی را در عصر تدوین جست وجو می کند. عصری که اندیشه های اسلامی با محوریت متن قرآنی در قالب دستگاه های گوناگون معرفت اسلامی (معقولات دینی) در کنار نظام های معرفتی غیر اسلامی (نامعقول دینی) شکل گرفتند. در نظر جابری نظام های معرفتی درون زا که بر...

چکیده ندارد.

شعر پایداری سرشار از نمادهای دینی و اسطوره‌ای و تاریخی و.... است که دارای اهمیت ویژه‌ای در شعر پایداری فلسطین هستند. محمود درویش یکی از شاعران بزرگ معاصر عرب است که در شعر خویش از قرآن کریم بهره گرفته است؛ وی گاهی شخصیت‌های قرآنی را مطابق خوانش قرآنی آنها به کار گرفته و در پاره‌ای دیگر از اشعار خود از آنها مطابق انگیزه های سیاسی- اجتماعی خویش بهره برده است. اشعار وی سرشار از روح حماسه و مقاومت ...