میان شعر معاصر فارسی و عربی به دلیل برخورداری از پیوند های دور و دراز تاریخی، بسترهای سیاسی و اجتماعی مشابه، نیز زمینه های فرهنگی نزدیک به هم و تأثیرپذیری از فرهنگ و ادب اروپا، شباهت های انکار ناپذیری وجود دارد. یکی از رویکردهای مشترکِ شاعران معاصر فارسی و عربی پس از انقلاب ادبی و تأثیرپذیری از فرهنگ و ادبیات اروپا، کاربرد سنت های کهن به ویژه اسطوره ها است. شاعرانِ نوپرداز در هر دو قلمرو ادبی فار...

چیستی معنا و زیبایی از مقوله های چالش برانگیز پس از پیدایش شعر نو عربی است که بخش قابل توجهی از پژوهش های ادبی را به خود اختصاص داده است. در گسترة شعر و نقد معاصر عربی، ادونیس یکی از نام آورترین شخصیت های ادبی معاصر عرب به شمار می‌آید که به نظریه‌پردازی در این زمینه پرداخته است. وی معنا و زیبایی را ضمن موضوعاتی چون مفهوم شعر، تعهد، پیچیدگی، سنت و نوآوری در نوشته­های خود مطرح نموده است و در این ...

خبب یکی از مزاحفات بحر متدارک است که وزنی مطبوع و پرترنّم و دلکش دارد. این وزن اساساً یکی از وزن¬های مخصوص شعر عربی است و در شعر فارسی چندان معمول نیست. امّا شاعران خوش¬ذوق و نغز پرداز زبان فارسی به¬یکباره از این وزن زیبا غافل نبوده-اند و گه¬گاه در این وزن طبع¬آزمایی کرده¬اند که بعضی از آنها استادانه و جذّاب از کار درآمده است. در این مقاله ابتدا وزن متدارک وخبب ، یکی از زحافات آن مطرح گردیده و نم...

یکی از ویژگی­های اصلی شعر فارسی، تخلّص شعری است. این موضوع دست­کم تا پایان عصر مشروطه، دغدغۀ ذهنی بخش گسترده­ای از شاعران محیط­های فارسی­زبان در مشرق ‎زمین بوده و از طریق شعر فارسی در میان دیگر ملل مسلمان نیز رواج یافته است. تخلّص، بدان گونه که در میان ایرانیان گسترش داشته، در میان عرب شهرت نیافته است و با نام لقب ­شعری در نزد آنان شناخته شده و از این راه بر میراث شعری شاعران عربی تأثیر گذاشته اس...

ناسیونالیسم از جمله مفاهیمی است که به دنبال آشنایی با تمدن غرب در اوایل قرن نوزدهم، وارد ادبیات سیاسی ایران و کشورهای عربی شد و رشد آن، زیادی محصول استعمار بود. از­آن­جای که وقایع این دوران تمامی جنبه­های زندگی اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده بود، شاعران این دوره در نقش مصلحان اجتماعی ظاهر شدند و محتوای شعرشان را در خدمت بسط اندیشه های جدید مخصوصاً ناسیونالیسم قرار دادند که در نتیجه شعر از حالت ذ...

حب وطن نشان لطافت روح، رشد معرفت و انعکاس اصالت نژاد هر نویسنده و شاعر متعهدیست. در زبان عربی و فارسی «وطنیات» موضوعی است که در ادوار گوناگون تاریخ ادبیات در نظم و نثر جلوه‌گر بوده است. ناله و حنین بر ربع و اطلال و دمن در شعر عرب و به تبع آن در شعر فارسی نمونه‌هایی از این پرداخت‌هاست. در شعر معاصر عربی و فارسی نیز «حب وطن» همچنان از شاخصه‌های مهم شعر سیاسی- اجتماعی است. در آن سو امیرالشعرای عرب...

ایران سرزمینی است متشکل ازقومیت های مختلف که هر یک اداب خاص خود را دارد و در عین پایبندی به فرهنگ بومی، در چهار چوب فرهنگ ملی، ملت واحدی را می سازند. ماندگارترین و موثرترین و مطلوب ترین هنر متداول در میان مردم عرب خوزستان، هنر شعر است. شعر سرایی در میان ایشان بسیار رواج دارد. و علاوه بر انواع شعرهای فصیح، انواع شعرهای عامی و محلی همچون ابوذیه،میمر، هوسه، موال، نعی، چوبیه، حدو، رکبان، دارمی، نای...