تلمیح یکی از آرایه های پرارزش بدیعی است. کاربرد تلمیح نشان دهنده ی پشتوانه ی فرهنگی شعر است. استفاده ی شفیعی کدکنی از عناصر تلمیحی، خاصّ خود اوست و همین ویژگی سبب شده است که شعر او از این نظر شعری شاخص و ممتاز گردد؛ لذا این تحقیق به بررسی تلمیحات و اشارات در شعر وی پرداخته است. نگارنده در فصل اول سیر تطور تلمیح را بررسی نموده است و در فصل دوم به واکاوی اشارات و تلمیحات اشعار شفیعی پرداخته است. ف...

بینامتنی یکی از رویکرد­های نقد ادبی جدید است که روابط بین متون را مورد بررسی قرار می­دهد. این نظریه را که ژولیا کریستوا بین سالهای 1966 تا 1967در ضمن مباحث نقدی خود مطرح نمود، امروزه در ادب عربی به نام «تناص» شناخته می­شود. بر اساس این نظریه، متن پایدار وجود ندارد و هر متنی حاصل تعامل با متون قدیم یا معاصر خود است و یا به عبارتی دیگر، هر متنی، بینامتنی است. محمود سامی بارودی پیشوای شعر معاصر عر...

سالها پس از ظهور سمبولیسم در اروپا، نشانه هایی از این مکتب با عنوان سمبولیسم اجتماعی در شعر نیما بروز یافت که علت آن را می توان در شرایط اجتماعی و سیاسی زمان جستجو کرد. بعدها شاعران دیگری این شیوه در شعر و شاعری را به تبعیت از نیما در پیش گرفتند. در این رساله پس از ارائه ی تعریفی از نماد و ذکر ویژگی ها و اقسام آن، به تفاوت و تشابه نماد با سایر عناصر بلاغی چون: استعاره، تمثیل، مجاز و کنایه اشاره...

در گستره ی وسیع شعر معاصر، شاعران زیادی با تفکّر و اندیشه و زبان کلمات و وزن موسیقی خاص خود حضور یافتند یکی از این شاعران مهدی اخوان ثالث است. بن مایه عنصری تکراری در یک اثر ادبی است که به شکل های گوناگون در ادبیات و هنر به کار می رود و از جهان بینی و تجربیات خاص نویسنده مایه می گیرد. بن مایه ها نشأت گرفته از موضوع ، تصویر ، طرح یا الگوی اصلی است که با ظهور پی در پی در یک اثر ادبی از خود رد پا م...

از آنجا که قرآن کریم معیاری برای سخن فصیح و بلیغ است و از سوی دیگر الگوییموفق و نمونه ای اعلا از تأثیرگذاری بر مخاطب است، بسیاری از شعرا و نویسندگانمی کوشند تا الفاظ و ترکیبات قرآن را در نوشته های خود به کار برند و نیز از معانی و مضامینآن اقتباس کنند . بدوی الجبل نیز از این امر مستثنی نبوده در سروده های خود از قرآن کریمبهره فراوان برده است . این شاعر سوری تبار افزون بر مهارت بالا در شعر و شاعری...

آنیما و آنیموس دو کهن الگوی بسیار مشهور در ادبیات فارسی هستند که ابتدا توسط روان شناسانی چون یونگ مطرح شدند. این تصویر بارها توسط پژوهشگران در اشعار شاعران مختلف نمود یافته است. کهن الگوی آنیما نیم? زنانه در وجود مردان و آنیموس نیم? مردانه در وجود زنان است. این کهن الگو تحت تأثیر حضور مادر و پدر در وجود هر شخص شکل می گیرد و تحت شرایط اجتماع و زندگی هر شخص می تواند دچار تغییر و تحول شود. یگانگی ...

احمدعبدالمعطی حجازی درسال 1935م در مصر متولد شد. وی یکی از شاعران پیشگام ونو آور معاصرعربی است و در حوزه ی نقد نیز فعالیت داشته است و در این خصوص چندین مقاله از خود بر جای گذاشته است و مجموعه ی اشعارش درچندین دیوان گرد آمده اندکه عبارتند از: «اوراس»، «لم یبق الاالاعتراف»، «مرثیه العمرالجمیل»، «کائنات مملکه اللیل»و«اشجار الاسمنت». وی شاعری است که تقریبا در همه ی زمینه های شعری دستی توانا داشته ا...

یکی از تکنیکهای جدید شعری که خود به تنهایی دارای همه این ویژگی های بیانی باشد، همانا تکنیک «قناع» (نقاب، اشتراک عینی)، است که بوسیله آن شخصیت های میراثی در کنار دیگرعناصر انواع ادبی مانند داستان ونمایشنامه و سینما مثل گفتگو و تک گویی درونی و تعدد اصوات، به عنوان معادلی موضوعی (objective correlative) برای بیان تجربه های شاعر، مورد استفاده قرار می گیرند . بدین ترتیب شاعراز ورای آنها سخن می گوید...

حضور فعال اسطوره در شعر معاصر عربی و الهام گیری شاعران از آن، هر کوششی را در جهت روشن تر کردن این مهم، اقدامی موجه می نماید، به ویژه این که اگر شعر شاعر از این زاویه مورد ارزیابی قرار نگیرد، چهره حقیقی شعرش همچنان در سایه ابهام باقی خواهد ماند. گفتار حاضر می کوشد کاربرد شخصیت های اسطوری و دلالت های آن را در شعر امل دنقل، یکی از شاعران نام دار شعر معاصرعربی به وجه عام و شعر مصری به وجه خاص مورد ...