«نقش حجر» عنوان مهم‌ترین سند موجود از وقف‌نامۀ بقعۀ شاهچراغ(ع) است. این وقف‌نامه در رمضان 947ق از سوی امیر محب‌الدین میرزا حبیب‌اللّه بن مرتضی شریفی، جدّ اعلای خاندان شریفی حسینی، صادر شده است و نسخۀ اصل آن در سنگ منقور و بر درگاه شمالی بقعۀ شاهچراغ(ع) نصب بوده است. وقف‌نامۀ نقش حجر اطلاعات مفیدی از موقوفات بقعۀ شاهچراغ(ع) به دست می‌دهد. هم‌چنین نکات شایان توجهی ا...

برای لذت بردن و درک آثار ادبی و هنری متنوع، آشنایی با سنت‌های ادبی و هنری هر عصر و ویژگی حاکم بر فرهنگ آن دوران ضروری به نظر می‌رسد و از آنجا که هیچ هنر کامل و جاودانه‌ای در ظهور و تداوم خویش از مجموعه جریانات پیرامون خود بی‌بهره نیست، لذا با توجه به این امر می‌توان شناختی کامل‌تر از هنر آن دوران را فراهم آورد. در این میان پیوستگی میان هنرها و از آن میان ارتباط انکارناپذیر میان شعر و نقاشی ایرا...

هدف: بررسی علل اهمیت راه‌های مازندران در دورۀ حکومت شاه‌عباس و ناصرالدین‌شاه، سیاست‌های راه‌سازی آن‌ها در این منطقه، و مشکلات فنی و اقتصادی‌شان در این کار. روش/ رویکرد پژوهش: داده ها از منابع کتابخانه‌ای به دست آمده است. اسناد مربوط به راه‌سازی دولت قاجار در شمال ایران، شامل قرارداد واگذاری تعمیر و نگهداری راه لاریجان به سیف‌الملک، بررسی شده است. از این ا...

از مهم­ترین ویژگی­های شعر دورۀ مشروطه، این است که شعر در خدمت اجتماع و سیاست قرار گیرد. مسائل سیاسی چنان صریح و روشن در شعر این دوره نمود پیدا می­کند که به هیچ­وجه نمی­توان از آنها صرف‌نظر کرد. ابوالقاسم لاهوتی (1276-1335ﻫ. ش) نیز از جمله شاعران عصر مشروطه است که سروده­هایش انعکاس واقعی جامعه و سرشار از مضامین سیاسی و اجتماعی است. از آنجا که تاکنون به صورت مستقل پیرامون مضامین اشعار ابوالقاسم ل...

ادبیات در شکل و محتوا با دین همسویی های فراوانی دارد و به همین دلیل بیشترین آمادگی را برای آمیزش با آموزه های دینی دارد. این امر باعث شده تا «ادبیات دینی» یا «ادبیات مذهبی»، پیشینه ای به قدمت تمدن و فرهنگ بشری داشته باشد. در ایران نیز از آغاز شکل گیری ادبیات فارسی همواره شاعران و ادیبان از آموزه های دینی ـ مذهبی بهره برده اند که پس از دوره صفویه، ادبیات فارسی به دلیل تلاش های شاه اسماعیل صفوی و...

آثار ادبی نهضت مشروطه در دهه های اخیر به عنوان بخشی از مهم ترین اسناد جامعه شناسان برای تحلیل مناسبات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دوران معاصر مورد توجه قرار گرفته است. سیداشرف الدین گیلانی ملقب به نسیم شمال، نقش بارزی در روشن گری عصر مشروطه داشته است. کمتر تحولی در عصر مشروطه صورت گرفته است که سیداشرف دربارۀ آن شعر نسروده باشد. در این پژوهش با روش بینارشته ای کوشیده ایم تا در دو بخش، به بازخوانی نظ...

درخت آسوری یک اثر منظوم به زبان پارتی است که به خط پهلوی تحریر شده است. این اثر به دلایلی چند از مهم ترین آثار ادبی ایران در دورۀ میانه محسوب می شود. گذشته از این که تحقیقات روش مند وزن شناختی ایرانی میانه با آن شروع شد، خود اثر نمودار انواع گوناگونی از تجربیات ادبی در دورۀ میانه است؛ تجربیاتی که در شعر فارسی به ویژه در قصاید سخنوران پارسی گوی پس از اسلام نیز دیگربار مجال ظهور یافت. در این گفتا...