ابوحامد غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی دو شخصیت متفکری هستند که با تحقیق وتلاش فراوان و نائل آمدن به کسب معرفت لازم در این حوزه، توانسته اند آرائی بسیار شگرف و تأمل برانگیز از خود به جای بگذارند. امام محمد غزالی با دیدگاه اشعری خود نبوت را در مرتبه ای می داند که در آن برای نبی بینشی حاصل می گردد که به وسیله آن قادر به دیدن عالم غیب می گردد. همچنین وی با استدلال هایی تحقق نبوت را اثبات می نماید غز...

چکیده شعر خاقانی ازجمله اشعاری است که افزون بر پیشینة شرح نویسی چند سده ای، به گواه کتب، مقالات، پایان نامه ها و تحقیقات دانشگاهی سه دهۀ اخیر، به شکل خاص مورد توجه قرار گرفته است. تحقیق در سوانح زندگی، اندیشه و افکار، سبک و زیباشناسی شعر، تدوین فرهنگ لغات و اصطلاحات، شرح مشکلات شعر، و شرح قصاید منتخب او اخیراً منجر به راه یافتن شرح کامل قصاید او به بازار کتاب و به تبع آن به منزلة منبع درسی دانشگ...

«زن پارسا» عنوان نخستین حکایت از نخستین مقالت از نخستین مثنوی عطار  ـ الهی‌نامه ـ است. داستانی که با سیصد و نه بیت، سومین حکایت طولانی، پس از حکایت «شیخ صنعان» و «رابعه» در مثنوی‌های عطار محسوب می‌‌شود. داستانی که با نقد و بررسی آن می‌‌توان به زوایایی از هنر داستان‌پردازی عطار دست یافت. این مقاله بر آن است تا با تحلیل عناصر داستانی حکایت زن پارسا و بررسی شگرد‌های آشنایی‌زدایی در آن به بخشی از ...

کل انسان یتمکن ان یجرّب فی الحیاة قرّها و حرّها ، حلوها و حرّها فیستلهم منهما فی سبیل البلوغ الی الکمال فبعض الشعراء حین اکتسبوا تجارب عدیدة ، اوردوها فی اشعرهم حتی صارت امثالاً و حکماً یستضی بها الاجیال التالیة فحینئذ من الطبیعی عن یلعب الشاعر دور الرائد الذی یسوق الآخرین نحو مکان خصب لینتجعوا به فی سبیل تقدّمهم و تتطوّرهم . ابوالعتاهیة شاعرنا العراقی للقرن الثانی الهجری احد من هولاء الذین اخذوا من اش...

چکیده شعر خاقانی ازجمله اشعاری است که افزون بر پیشینة شرح‌‌نویسی چند سده‌‌ای، به گواه کتب، مقالات، پایان‌‌نامه‌‌ها و تحقیقات دانشگاهی سه دهۀ اخیر، به شکل خاص ‌‌مورد توجه قرار گرفته است. تحقیق در سوانح زندگی، اندیشه و افکار، سبک و زیباشناسی شعر، تدوین فرهنگ لغات و اصطلاحات، شرح مشکلات شعر، و شرح قصاید منتخب او اخیراً منجر به راه‌یافتن شرح کامل قصاید او به بازار کتاب و به‌تبع آن به‌منزلة منبع درسی...

مؤلف تفسیر المبانی لنظم المعانی که تا سالیان اخیر ناشناخته بوده ابو محمد احمد بن محمد بن علی عاصمی است بر خلاف نظر برخی از مستشرقان، او مردی فاضل از اهالی خراسان بوده و کتاب دیگری به نام زین الفتی فی شرح سوره هل اتی از وی باقی مانده است. عاصمی برای کسب دانش به هرات، بلخ و کرمان سفر کرده است. او خود را از کرامیّان شمرده است. آرای او در دو کتاب المبانی و زین الفتی به ضمیمة آنچه اهل تحقیق دربارة حق...

شرح و تفسیر مثنوی جلال‌الدّین محمد مولوی سابقه‌ای دیرین دارد، اما نکته حائز اهمیّت در شیوه‌ شرح این تفاسیر، گرایش عرفانی آنها در توضیح محتوایی ابیات است. در شیوه‌ تفسیری که برای تحلیل یکی از مشکلات مثنوی در این مقاله به کار گرفته شده است، کوشیده‌ایم تا حوزه معانی ابیات را از میان مباحث برون‌متنی نظیر مباحث و مسائل عرفانی، به الفاظ آن محدود و مدلّل سازیم. در این شیوه، مبنای معنایابی در شعر توجّه به ...

قرن پنجم و ششم هجری قرنی پرآشوب از لحاظ سیاسی، اجتماعی، دینی بود قرنی که شاهد ظهور سلسله های سلجوقیان و غزنویان هستیم.در این قرن افراد مهمی چون امام محمد غزالی و خواجه نظام الملک شکوفا شدند که اولی عالمی بزرگ و دومی یکی از بزرگترین وزیران ایرانی بودند. در این پایان نامه بر اساس الگوی اسپریگنز که شامل چهار مرحله است به مقایسه اندیشه این دو عالم پرداخته شده است. ابتدا به توصیف شرایط زمانه بعد یاف...

امام خمینی بر تقسیم بندی قیصری بر مراتب عالم اشکال کرده، آن را از لواحق ماهیت دانسته نه وجود و اسم رحمن را مقام بسط (ظهور) و اسم رحیم را مقام قبض (بطون) وجود آورده، اسم «الله» را جمع بسط و قبض دانسته، لذا مانند فلاسفه، اسم رحمن را رب عقل اول و اسم رحیم را رب نفس کلی نمی گیرد. جعل را متعلق به ماهیت می گیرد و در حضرت علمیه و غیر آن بین وجود و ماهیت فرقی قائل نمی شود. در بحث «شیئیت ثبوت» می گوید: ...