نقد روان‌کاوانه یکی از رویکردهای نقد ادبی است که حدود یک قرن از عمر آن می‌گذرد. در این رویکرد نقدی، اثر ادبی از منظر روان‌شناسی نقد و تحلیل می‌شود. یکی از نمایشنامه‌های عربی که قابلیت خوانشِ روانکاوانه را دارد نمایشنامه "عراضة الخصوم" نوشته‌ی "علی عقلة عرسان" ادیب سرشناس سوری (1940م) است. در این نمایشنامه شخصیت "ام‌سلیم" جهت دست‌یابی به اهدافش، کُنش و واکنش‌های فراوانی از خود نشان می‌دهد که بسیار...

سبک‌شناسی درام که حوزه‌ای بین‌رشته‌ای میان کاربردشناسی و مطالعات نقد ادبی محسوب می‌شود، معیارهای متعددی را برای تحلیل آثار نمایشی و شناختی کامل‌تر از عناصر مختلف تشکیل‌دهنده‌ی آن به دست می‌دهد. از مهم‌ترین این معیار‌ها، نوبت‌گیری در دیالوگ‌های نمایشنامه و موضوع کنش‌های گفتاری است که به وسیله‌ی آنها می‌توان دریافت دقیق‌تری از نمایشنامه داشت. در زمینه‌ی نوبت‌گیری برخی شاخصه‌ها از قبیل شروع مکالمه...

جامعه¬شناسی تاریخی دولت: گسست در پیوند نخبگان و ساخت دولت در عصر صفوی دکتر ناصر جمالزاده  تاریخ دریافت: 01/04/1389 احمد درستی  تاریخ پذیرش: 12/08/1389 چکیده در این پژوهش فرآیند تحول ماهیت «پیوند نخبگان مؤسس» و تأثیر آن بر «ساخت دولت» از ابتدای عصر صفوی تا پایان حکومت شاه عباس، با روش تحقیق تاریخی، مورد بررسی قرار گرفته است. ساخت دولت صفوی، در دوره ی شاه اسماعیل، ساختی «دین سالارانه» بود. در ...

توفیق الحکیم نمایشنامه نویس معاصر مصری می باشد که به عنوان پدر نمایشنامه نویسی عرب شناخته شده است.نمایشنامه های وی افزون بر اینکه از ژرف ترین مضامین انسانی برخوردار است، در قالب زیبایی نیز نوشته شده است.توفیق در نمایشنامه هایش با بهره گیری از عناصری مانند گفت و گو، اسطوره طنز، اقتباس از داستان های قرآنی و آوردن نثری موزون و روان کوشش کرده است تا نمایشنامه های خود را به شکلی دلنشین و جذاب ارائه ...

مجموعة نمایشی «من فوق سبع سماوات» باکثیر از جمله نمایشنامه­های تاریخی اسلامی است که حضور عنصر شخصیت در آن بسیار پررنگ‌تر از دیگر عناصر نمایش است. شخصیت در نمایشنامه به انواع گوناگونی از جمله اصلی و فرعی، ایستا و پویا، مقابل و مخالف، نوعی و همه­جانبه و... تقسیم­بندی می­شود. شخصیت­پردازی در نمایشنامه معمولاً به کمک برخی تکنیک­ها همچون گفتگو، عمل، صحنه­پردازی و نامگذاری صورت می‌پذیرد. ­این مقاله بر...

دوره طولانی سلطنت شاه‌تهماسب اول، دوره تثبیت وارامش طولانی جهت صفویان به‌ویژه پس از صلح اماسیه است.پس ازمرگ شاه‌تهماسب اول،اختلافات بر سر جانشینی او، بین گروه های مختلف قزلباشان، منجر به سلطنت شاه اسماعیل دوم شد. دوره سلطنت شاه اسماعیل دوم هر چندکوتاه، ولی باحوادث فراوانی همراه بود. به سلطنت رسیدن محمد خدابنده(995-985) وضعف بینایی و انزواطلبی این پادشاه ،همراه بااختلافات درونی حکومت صفویان بین ...

این پژوهش بر آن است که سیر پیشرفت و تکامل نمایشنامه ی منظوم در جهان عرب بویژه در مصر را به تصویر بکشد . در آغاز نمایشنامه های منظوم در مصر و سایر کشورهای عربی بر اوزان متداول خلیل بن فراهیدی سروده می شد ، در حالی که تاریخ و میراث گذشته الهام بخش نمایشنامه نویسان بود و آنان خود را ملزم به رعایت اصول و قواعد کلاسیکی شعر یعنی پایبندی به وحدت قافیه و وزن شعری می دانستند . گر چه بسیاری از نمایشنامه ...

شاهنامه به عنوان شاهکار بزرگ ادبی و سند هویّت ملّی به محض انتشار، به رغم موانع و مشکلات، در زندگی مردم راه یافته است. پس از آن، مردم در هر دوره ای متناسب با امکانات و شیوه های زندگی، شکل و قالب خاص برای تداوم شاهنامه برگزیده اند از جمله نقالی و شاهنامه خوانی. این شکل مشهور و کهن با همه ارزشمندی اش، در عصر ما آهسته آهسته جایش را به قالب های دراماتی نوین بخشیده است. بیان هنری و جنبه های دراماتیک شا...

نمایشنامه علمی رویکردی نو در عرصه نمایشنامه نویسی است که ریشه در آثار دراماتیک گذشته دارد. نگرش علمی به درام با توجه به رشد فناوری در قرن بیستم، متکی بر نظریات علمی و دستاوردهای بشر در عرصه صنعت و علم می باشد. بیشترین نمود علم در هنر را می توان در آثار پست مدرن جستجو کرد که در آن علم دست مایه ای برای خلق اثر هنری قرار گرفته است. اندیشمندانی همچون فرانسوا لیوتار و ژان بودریار با ارائه نظریات در...