چکیده هدف این پژوهش نمایاندن چهره ی کیخسرو در دین، اسطوره و حماسه با تکیه بر اوستا، متون پهلوی و شاهنامه و مقایسه ی سیمای «دینی و ملی» این فرمانروای جاودان در این آثار است. با توجه به این که در روایت شاهنامه ، همه با دیدن کیخسرو، سیاوش را فرایاد می آورند؛ بررسی این که آیا کیخسرو صورت رستاخیز و حیات مجدد سیاوش است و می تواند یادآور اسطوره ی خدای شهید شونده و بازگردنده ی آسیای غربی باشد، دیگر مو...

شاهنامه ی فردوسی اثری گران مایه است که فردوسی بسیار هنرمندانه با استفاده از اسطوره، توانسته خردورزی و نقش اراده ی انسانی را به نظم بیان کند. پیوند خرد و اسطوره در تمام داستان ها و شخصیت های شاهنامه آشکارا و صریح و نیز در ژرفای اثر مشاهده می شود. قصه ها در شاهنامه؛ علاوه بر پیگیری هدف های عام داستان نویسی، اهداف متعالی دیگری را نیز دنبال می کنند. داستان نگاره ی«رستم خفته و نبرد رخش و شیر» که در ...

در شاهنامه فردوسی بازتاب بسیاری از آیین ها و باورهای کهن مردم این سرزمین را می توان یافت. داستان های شاهنامه در طول هزاره های زندگی بشر به دست نسل های گوناگون آفریده و در کنار هم چیده شده و از تأثیر ادیان و عقاید گوناگون برکنار نمانده است. آیین زروانی نیز در سده های بسیاری در ایران، دین و باور حاکم بوده است. آیین زروانی از متون اوستایی و پهلوی به متون فارسی زردشتی و از خدای نامه های عصر ساسانی ...

در این رساله ویژگی های کیهان و طبیعتی که داستان های اسطوره ای در آن واقع می شود و انسان اسطوره باور همراه با شخصیت های اسطوره ای در آن می زید، بررسی می شود. به منظور پیش برد پژوهش، ویژگی های اندیشه ی اسطوره ای -که آفریننده ی جهان بینی اسطوره ای و جهان اسطوره است- بررسی می شود تا تفاوت های این اندیشه با اندیشه ی علمی- منطقی امروز –که آفریننده ی جهان بینی علمی و جهان امروز ماست- ، روشن شود. خواهی...

حماسه ایلیاد یکی از کهن‌ترین حماسه‌هایی جهان است؛ اما از دید موضوع و گستردگی داستان می‌توان آن را در برابر یکی از داستان‌های شاهنامه قرارداد. در این سنجش، داستان سیاوش از یک سو با داستان نبرد تروآ سنجیده می‌شود و از سوی دیگر در چهره و موقعیت هلن. سیاوش از دید بسیاری از ویژگی‌های شخصیتی، روحی و موقعیتی که در شاهنامه دارد به خوبی می‌تواند با هلن سنجیده شود؛ سیاوش هم زیباترین شاهزاده و هم پهلوانی ...

این پژوهش با هدف بررسی موارد اختلاف میان روایت تصویری در نقاشی قهوه خانه با روایت کلامی آمده در متن شاهنامه در موضوعات مشابه و شناخت عوامل موثر در ایجاد اختلاف ها انجام پذیرفته است. به این منظور دو تابلو از آثار نقاشی استاد حسین قوللر آغاسی از پیشکسوتان مکتب نقاشی قهوه خانه، طییک بررسی تطبیقی با موضوعات مشابه در متن شاهنامه ی فردوسی مقایسه و موارد اختلاف میان آن ها مشخص گردیده است. سپس طییک برر...

سرگذشت قومی و ملّی ما شاهنامه فردوسی، نسیجی گرانقیمت، بافته از تار و پود اسطوره، حماسه و تاریخ است که برخی کوشیده اند آن را به سه بخش اساطیری، حماسی و تاریخی تقسیم کنند؛ اما در هم تنیدگی این سه قسمت چنان است که تعیین حدّ و مرز و جداسازی آن از یکدیگر امری ناممکن می نماید. برای نمونه آنچه ایشان آن را بخش تاریخی شاهنامه می دانند، مزیّن به طرازی زربفت از اندیشه اساطیری و مفاهیم نمادین و کهن الگویی قوم...

لازمه ی شناخت نمادهای شاهنامه، شناخت بستر و نحوه ی آفرینش و پیدایش نماد، اسطوره و حماسه است. نماد با ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه ذهن آدمی در ارتباط است و سازنده ی زبان اساطیر و حماسه هاست. محور اصلی و بنیادین اسطوره ها، روایت آفرینش است. شناخت جهان در اساطیر بسیار اهمیت دارد؛ این که کائنات چگونه پدید آمده و اینکه چگونه الگو و نمونه ی هرگونه خلقت به شمار می آید. در جریان گذر از اسطوره به حماسه، نب...

شاهنامه فردوسی گنجینه بی بها و گران سنگ زبان و ادبیّات فارسی است. شاهنامه پژوهان در حوزه زبان و محتوای شاهنامه تحقیقات بسیار گسترده ای انجام داده اند . اینکه شاهنامه از نظر طبقه بندی ادبی جزء کدام نوع ادبی قرار می گیرد و ویژگی های صورت و محتوایی کدام نوع ادبی را بیشتر در خود دارد ، می تواند پرسشی نو و قابل طرح در شاهنامه پژوهی باشد. اشاره مکرّر و صریح فردوسی به داستانی و روایی بودن شاهنامه می توا...

پژوهشگران درباره مأخذ یا مآخذ فردوسی در نظم شاهنامه، نظرات گوناگونی را مطرح کرده اند. عدّه ای از آنها برآنند که فردوسی از منابع کتبی و شفاهی بهره برده است؛ افرادی تنها شاهنامه ابومنصوری را منبع فردوسی می دانند و عدّه ای فردوسی را وارث سنّت نقّالی و شفاهی گذشته قلمداد می کنند و اشاره به دهقان و موبدان زرتشتی در شاهنامه را نشانه ارتباط فردوسی با این گروه می دانند. با دقّت در شاهنامه، می توان به این نک...