زوال خاندان پهلوانان سیستان و حملۀ بهمن اسفندیاران به آن شهر حد فاصل بخش‌های اساطیری و پهلوانی و قسمت­های تاریخی‌تر در حماسۀ ملی ایران است و می‌توان آن را منادی پایان عصر پهلوانان دانست. مفصل‌ترین روایت این واقعه در منظومۀ حماسی بهمن‌نامه آمده‌است. مقالۀ حاضر، با بررسی برخی نکات درونی این روایت و مقایسۀ آن با سایر روایت‌های داستان، به این نتیجه رسیده‌ است که روایت حاضر پرداختۀ دیلمیان بوده‌است....

در این مقاله، پس از معرفی آرا محققان عهد عتیق و اشاره به تشکیک درباره فرمان های آرامی شاهان هخامنشی در متن عزرا – نحمیا؛ به عنوان مجعولاتی برساخته شده در دوران های بعدی، در صدد پاسخگویی به این پرسش ها هستیم  که اصالت تاریخی این فرمان ها چگونه است؟ و دستورات شاهان هخامنشی، درباره ی امور دینی یهودیان به چه میزان واقعیت تاریخی دارد؟ برای پاسخ به این پرسش ها، این فرمان ها، به خصوص از لحاظ محتوا، با...

مقالۀ حاضر، ترجمۀ مقدمۀ پرفسور برت فراگنر بر کتاب گنجینۀ فرامین فارسی پادشاهان است که اسناد فارسی منتشر شده را تا سال 1848 م. دربرمی گیرد. این مقدمه با نگاهی فراگیر به مرور بررسی های پژوهشگران و شرق شناسان جهان دربارۀ اسناد و مدارک فارسی می پردازد که به زبان های مختلف به چاپ رسیده است. لذا ترجمۀ آن به زبان فارسی، گامی در جهت ارتقای دانش پژوهشگران ایرانی نسبت به سیر مطالعات آرشیوی در جهان درباره...

نتیـجـه گیری شاهنامه روایتگر دوران اساطیری، حماسی و تاریخی ایران است که رویدادهای این سه دوره را آنچنانکه به فردوسی رسیده، با شادی ها و غم ها، شکست ها و ناکامی ها بازگو نموده است. بدیهی است که جنگ و لشکرکشی از رویدادهای اجتناب ناپذیر دوران باستان بوده و شاهنامه نیز از این بابت سرچشمه ای غنی برای کاوش در جوانب جنگ های آن دوران و مسائل مرتبط با آن به شمار می آید. شاهنامه به طور کلی روایتگر 57 ج...

پهلوانان شخصیت های اصلی و موثر حماسه اند. حوادث و رویدادهای حماسه، سرگذشت پهلوانان آزاده ای است که به دور از هر گونه خودبینی و غرور و تعصب کورکورانه، به مردم و وطن خویش می اندیشند. هدف آنها حفظ ارزش های والای انسانی است. عشق و آرزو و همه هستی خود را در خدمت حماسه قرار می دهند. خاندان زال یکی از خاندانهای پهلوانی شاهنامه است که می کوشد مرزهای ساختگی ایران –انیرانی را برهم زند و فراتر از این مرزب...

نگاهی دیگر به ناسازواری میان اژدهاکشی رستم و اژدهاپیکری درفش وی   سعید شهرویی* چکیده در بررسی کردارهای رستم، پهلوانِ پهلوانان شاهنامه، یک ناسازواری (تناقض) دیده می­شود؛ بدین­گونه که تهمتن در خوان سوم، اژدهایی را به یاری رخش می کشد؛ اما از دیگر سوی، نگاره­ی درفش او، اژدهاپیکر است و در داستان نبرد با اسفندیار به نیای مادری خود، دهاک (اژی­دهاک)، می­بالد. از آن جا که در اساطیر ایران، اژدها نماد...