با توجّه به نقش عواطف در تربیت انسان و به ویژه تأثیر انکار ناپذیر آن در امر آموزش و پرورش رسمی و عمومی، این پژوهش در پی آن است تا با بررسی و تحلیل جایگاه عاطفه در آموزه های دین و به ویژه در سیره نبیّ اسلام - که خود بزرگ مربّی انسان ها در طول تاریخ بوده است- دلالت های لازم این بحث را در عرصه عناصر برنامه درسی استخراج نماید و تدابیر لازم را در راستای ساماندهی تربیت عاطفی افراد جامعه ارائه دهد تا زمی...

تبیین مفهوم حجّت و بررسی مبانیِ آن مهم ترین مسأله در علم اصول فقه است که ریشه در متون روایی و عقاید کلامی خاص خود دارد. مشهور ترین نظریات اصولی پیرامون مسأله حجیّت عمدتاً بر پایه حجیّت ذاتی قطع و حجیّت تنزیلی- جعلی امارات و با اصل قرار دادن عدم حجیّت، ارائه شده است. در این نوشتار تلاش شده ضمن بیان ریشه های کلامی و روایی باب حجیّت، و تبیین کاستی های مبانی نظریات مشهور، اصول قابل قبول تری در این زمینه ار...

طی سده های اخیر، مطالعات خاورشناسان و پژوهش گران غربی در باب شخصیت و سیره ی پیامبر(ص) دو مسیر متمایز را پیموده است: 1. رویکرد «سنت گرا» یا «خوش بین»؛ 2. رویکرد «تجدیدنظرطلب» یا «شکّاک». نخستین رویکرد، یعنی «سنت گرا» برای منابع روایی مربوط به زندگانی حضرت محمد(ص) ارزش تاریخی قائل است. طرفداران این رویکرد، گستره ی تحقیق خود را به نگاشته های مسلمانان محدود کرده و این منابع را مطابق با مبانی و عرف د...

سیاست حاکم بر جهان امروز چه نسبتی با اخلاق و معنویت دارد؟ سیاست حاکم بر جهان امروز چه نسبتی با عدالت و دیانت دارد؟ سیاست حاکم بر جهان امروز چه نسبتی با سعادت و امنیت دارد؟ و... پاسخ پرسش های فوق، با توجه به اوضاع و احوال سیاست جهانی پاسخی رضایت بخش نیست. این در حالی است که اکثریت جمعیت جهان خود را پیرو پیامبری از پیامبران الهی می دانند. در جهان اسلام، که مردم خود را پیرو حضرت ختمی مرتبت، محمد م...

یکی از مباحث مهم پیرامون سیره حکومتی امام خمینی(ره) نوع اقتدار و سیادت سیاسی ایشان است. اغلب جامعه شناسان و پژوهشگران سیاسی در تحلیل این موضوع از الگوی جامعه شناختی ماکس وبر بهره گرفته اند. مطابق این الگو، اقتدار یا سیادت سیاسی عمدةً بر سه نوعِ سنتی، قانونی ـ عقلایی و کاریزمایی می باشد. بسیاری از پژوهشگران، اقتدار سیاسی امام خمینی را از نوع سیادت کاریزمایی تلقی کرده اند. پرسش اصلی در این گفتار نق...

قیام مسلحانه علیه امام معصوم(ع) و نواب عام و خاص ایشان و مقابله با نظام اسلامی بغی نامیده می شود. این پدیده مجرمانه علیرغم سابقه طولانی در حقوق کیفری اسلامی، به تازگی با تصویب قانون جدید مجازات اسلامی به سیاهه قوانین کیفری افزوده شده است. بنابراین مبانی شرعی این جرم انگاری را باید در قرآن و فقه اسلامی به خصوص سیره علوی در تفکر شیعی جست وجو نمود. از آنجا که در مدت حکومت امام علی(ع) گروه های باغی...

در فهرست منابع و سیره پژوهی، متأسفانه نامی از کتاب «المستقصی» نگاشتۀ نیمۀ دوم قرن ششم از ابوالکرم عبدالسلام محمد بن حسن بن علی الحجی الفردوسی الاَنْدَرَسفانی ، به چشم نمی خورد و با آنکه جدّ و جهد نویسندگان این مقاله در دستیابی به نسخة اصلی یا نسخه بدل های سده های ششم، هفتم و هشتم هجری تا کنون به غایت مطلوب نرسیده است ، نظر  به قدمت این کتاب و جامع حدیث بودن مؤلف آن ، شناخت این اثر لازم به نظر می رسد...

رعایت حقوق زنان، کودکان، سال خوردگان و افراد ناتوان یکی از نکات مهم در جنگ است که از آن با عنوان حقوق بشر دوستانه «humanitarian law» یاد می شود. در عصر حاضر سازمان ها، گروه ها و برخی از افراد در نقاط مختلف جهان تحت این عنوان فعالیت می کنند. شناخت جایگاه این قانون در اسلام و تبیین مفاد آن در سیره نبوی از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا رعایت اصول جوان مردانه، خودداری از روش های غیر متعارف در جن...

اولین رویکرد به تاریخ نویسی در میان مسلمانان را می توان درگرایش آنها به سیره نویسی مشاهده کرد و تاریخ نگاری با موضوعِ پرداختن به سیره و مغازی حضرت محمد(ص) به عنوان مهم ترین شخصیت تاریخی- مذهبی در میان مسلمانان آغاز شد. در ادامه سیر سیره نویسی، در اوایل قرن سوم هجری به مرحله ای می رسیم که توجه به سیره پیامبر(ص) در قالبی جدید روی می نماید. از این زمان وتحت تأثیر شرایط فکری به وجودآمده در جوامع اسل...