سوره حج در زمره سوره‌هایی قرار دارد که محققان درباره زمان نزول و مکی یا مدنی بودن آن اختلاف دارند. پیدایش این اختلاف، متأثر از مطالب سوره و روایات ترتیب نزول است. با این همه، بیشتر روایات ترتیب نزول به نزول سوره حج در مدینه دلالت دارند. در این میان، قول مشهور مفسران، مکی بودن و قول جمهور آنان، آمیخته‌ای از مکی و مدنی بودن را نشان می‌دهد؛ چنان‌که بیشتر روایات سبب نزول، بر مدنی بودن تأکید می‌کنند...

یکی از سُوَر اختلافی از نظر مکّی و مدنی بودن، سورة عادیات است که اگر مکان نزول سوره تعیین گردد، در تفسیر و شناخت بهتر آن نقش بسزایی دارد. برخی از مفسّران به دلیل سوگندهای ابتدایی در باب اسبان جنگی، آن را مربوط به جهاد دانسته‌اند که در مدینه واجب شده است. همچنین روایاتی که نزول سوره را بعد از غزوة ذات‌السّلاسل بیان کرده، آن را مدنی دانسته‌اند. امّا با دقّت در اسلوب سوره که به سبک سُوَر مکّی نازل شده است و...

یکی از واجبات نماز، قرائت است که به اتفاق تمام مذاهب اسلامی، خواندن سوره حمد واجب است. بعد از قرائت فاتحه، قرائت سوره‌ای دیگر از قرآن لازم است که این مطلب از چند جهت مورد اختلاف فقها است. یکی لزوم قرائت سوره‌ای کامل یا امکان اکتفا به چند آیه و دیگر جواز قرائت سوره دارای سجده واجب. این جستار بر اساس روایات پیامبر اکرم(ص) و روایات اهل بیت)ع) به مطالعه مسئله دوم یعنی جواز قرائت سوره سجده‌دار (عزیم...

تاریخ‌گذاری یا تعیین زمان نزول سوره‌ها هرچند عنوانی جدید در تحقیقات قرآنی است، اما علوم زیربنایی آن، همچون ترتیب نزول، اسباب نزول و ... از صدر اسلام مطرح بوده است. اهمیت تعیین مکی یا مدنی بودن سوره‌ها باعث تصحیح برداشت، شناخت مصادیق صحیح از غیرصحیح و مانع از حمل معانی و مصادیق نامربوط بر سوره‌های قرآن است. در مکان و زمان نزول تعداد اندکی از سوره‌ها اختلاف نظر وجود دارد که سوره‌ قدر از جملۀ آنها...

براساس بررسی های نوین قرآن پژوهان، هر سوره مضمون واحدی را دنبال نموده و نظمی هندسی بر ساختار سوره ها حاکم است. با توجه به اینکه کشف انسجام مفاهیم درونی و دلالتهای هر سوره، یاری گر قرآن پژوهان می باشد بر همین اساس شبکه مضامین راهی برای بدست آوردن دلالت های سیاسی قرآن کریم خواهد بود. هدف از این اقدام دست یابی به مضمون نهایی و محوری سوره محمد (ص) است. از همین روی در این تحقیق تلاش شده تا با بکارگی...

از دیرباز بر سر نخستین سورۀ نازل شده بر پیامبر اختلاف بوده که آیا هم‌زمان با نبوت پیامبر، سورۀ علق بر ایشان نازل شده است و یا این سورۀ حمد است که افتخار نخستین نزول وحی قرآنی را از آن خود کرده است، یا هیچ یک از این دو سوره نخستین سوره نازل شده نبوده و سوره مدثر نخستین تجربه وحیانی رسول اکرم بوده است؟ این نوشتار در پی رفع چالش نخستین سورۀ نازل شده، دیدگاه‌های موجود در این موضوع را مطرح کرده و مد...

 نویسنده، نخست دو نظریه موافق و مخالف در زمینه تناسب و ارتباط میان سوره‌هاى قرآن را مطرح کرده و سپس برخلاف دیگران که به صورتى کلى تناسب سوره‌ها را بررسى کرده‌اند، به صورت میدانى به پیوندهایى که میان دو سوره موجود است، پرداخته و راه مقایسه‌گرى میان دو سوره همجوار و تدبّر در نقطه‌هاى اشتراک میان آن دو را در پیش گرفته است. در ادامه، انواع ارتباط میان سوره‌ها را درچهار محور خلاصه کرده که عبارتند از:...

چکیده هدف اصلی این رساله، تبیین ارتباط آیات سوره نور است. برای اثبات ارتباط آیات سوره نور در مرحله اوّل، به جمع آوری موضوعات مهم سوره و نشان دادن رابطه بین آیات با موضوع مشترک (ارتباط خطّی) پرداخته شده، ثمره این جمع آوری و بررسی دستیابی به اصلی-ترین خطوط ارتباطی و موضوعات تشکیل دهنده ی سوره نور است که به طور اجمال عبارتند از: احکام، خداوند، ایمان و کفر، اصول و قوانین و ضوابط هستی. در مرحله دوّ...

موضوع این پایان نامه قرائت نماز از دیدگاه مذاهب خمسه است.فقهای امامیه قرائت را یک واجب غیررکنی می دانند و معتقدند که باید در دو رکعت اول نماز سوره حمد و یک سوره کامل دیگر – به جز سور عزائم – خوانده شود و در دو رکعت آخر نمازگزار مخیر میان سوره حمد و تسبیحات است.فقهای شافعیه و مالکیه و حنابله معتقدند که قرائت سوره حمد یکی از ارکان نماز است و باید در تمام رکعات خوانده شود ولی قرائت سوره مستحب می ب...

موضوع این تحقیق در مورد تفسیر تاریخی سوره ممتحنه می باشد .یعنی علت نزول آیات این سوره چه بود؟ واین که سوره درچه فضایی نازل شده است؟ همچنین در موردضرورت بصیرت نسبت به دشمن ونقشه های آن ،حفظ ایمان تا آخرین لحظه و..بحث شده است. ابتدا تعریف تفسیر تاریخی ،نمونه های تفسیر تاریخی، رابطه تاریخ وقرآن ،تاریخگذاری سوره ممتحنه، شان نزول های مختلف پیرامونّ علت نزول سوره مثلانظر علامه طباطبایی،مکارم شیرازی،عل...