برخی از محققان بر این باورند که شعر سهراب سپهری دارای مبانی عرفان ایرانی – اسلامی است و برخی دیگر آن را متأثر از عرفان هندی – شرقی می دانند و برخی نیز شعر او را تهی از عرفان دانسته اند. ابوسعید ابوالخیر از عارفان بزرگ ایرانی از مکتب خراسان است؛ اندیشه های عرفانی این مکتب با اندیشه های عرفان شرقی نزدیکی فراوان دارد. ابوسعید و سهراب، هر دو نگاه آزادانه ای به شریعت دارند و از همین راستا مؤلفه هایی...

نقد کهن الگویی، رویکردی تلفیقی و میان رشته ای است که به نقد و تحلیل کهن الگوها در بستر اساطیری آفرینش های ادبی می پردازد. شالوده ی این نقد بر مکتب روان شناختی تحلیلی یونگ و مطالعات انسان شناختی بنا شده است. دراین پژوهش، هشت کتاب سهراب سپهری بر مبنای نقد کهن الگویی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نخست در فصل کلیات به معرفی و بررسی شیوه نقد کهن الگویی پرداخته شده است، سپس در فصل دوم با کاربرد ...

تصحیح و اصلاح تصحیف های انجام شده در متن آسان نمای شاهنامه، همواره یکی از مهم ترین اهداف مصحّحان و شارحان بوده است. داستان رستم و سهراب، بهترین مصداق این واقعیت است. با بررسی این داستان و شروح مختلفی که از حدود پنجاه سال پیش تاکنون بر آن نوشته شده است، می توان دریافت که در طول زمان به سبب تسامح کاتبان، ضبط بسیاری از ابیات این بخش شاهنامه، تغییرات فراوانی کرده است. یافتن شکل صحیح آن، مستلزم دقّت ن...

مرگ و زندگی از دیرباز همچون دو دشمن سازش ناپذیر تجسم شده اند. با وجود این، چنین می¬نماید که تعارض میان این دو مفهوم آشکار و بدیهی نباشد. در شعر اغلب شاعران این مفاهیم وجود دارد، لیکن شیوه برداشت¬ها متفاوت است. زندگی و مرگ از تصویرهای هستند که با کلام سپهری، در آمیختگی جاودانه دارد. سپهری با تعریف دوباره¬ی آن¬ها در اشعارش، برداشت قابل توجهی از این مفاهیم ارائه داده است. در این پژوهش با رویکردی ...

چکیده یکی از مضامین مهم ادب غنایی، عشق است. از زمان پیدایش ادبیات تاکنون شاعران و نویسندگان به این مضمون پرداخته¬اند. مؤلفه¬ها¬ی اصلی عشق عبارتند از امید، بخشش و آزادی، اما بخشش مهم¬ترین مؤلفه¬ی آن محسوب می¬شود. عشق موجب بخشش و گذشت می¬شود، و آزادی و امید می¬آورد. از جمله شاعران معاصری که این مضمون در آثار آن-ها انعکاس یافته، احمد شاملو و سهراب سپهری است. در این پ‍ژوهش، عشق و بخشش در اشعار سپ...

إنّ للحواس الخمس و خاصة لصورها البصریة والسّمعیة المحوّلة بعضها الی بعض دوراً مرموقاً بارزاً فی خلق و تشکیل الصّور الشّعریة و إعطائها الجمالیة الفنیة و إنّ توظیف الشاعر لهذه الآلیة التصویریة و التی تسمّی بتراسل الحواس، یحرّک نوعاً من الآثارة الذهنیة والتخییلیة لدی القارئ و بسبب هذه المحاولة التحولیة للحواس، تتجرد المحسوسات احیاناً مِنْ حسیتها الواقعیة و تتحول إلی مشاعر عمیقة مؤثّرة تثیر فی نفسیة المتلقی ما لا ...

دو حماسه ی بزرگ ادبیات جهان یعنی حماسه ی هومری که شامل ایلیاد و اودیسه است و حماسه ی فردوسی یعنی شاهنامه، دارای وجوه افتراق و اشتراک  بسیاری است که با توجّه به اهمیّت شخصیّت پردازی در حماسه، مقاله ی حاضر به نقد این دو حماسه از نظر شخصیّت پردازی اختصاص دارد. در بخش اوّل به شیوه ی رفتار اجتماعی پهلوانان در دو حماسه که شباهتهای فراوانی به یکدیگر دارند ، پرداخته شده است. اهمیّت و تأثیر شخصیّت خدایان  در ح...

در بررسی اساطیر و آثار ادبی جهان، به نمونه هایی بر می خوریم که مضمون آنها نبرد بین خویشاوندان نزدیک و به ویژه پدر و پسر است. این داستان ها به شکل های مختلف، از جمله اسطوره، تراژدی، حماسه، افسانه و روایات مذهبی دیده می شوند، ولی از نظر ساختار و طرح کلی به یکدیگر نزدیکند و در برابر ژانرهای دیگر ویژگی های خاص خود را دارند. اما ریشة این نوع حوادث در چیست؟ در چه نوع جوامعی رخ می دهد؟ آیا تنها به یک ...

این مقاله پژوهشی است درباره ی «نوستالژی (غم غربت) در شعر معاصر فارسی». این موضوع به عنوان یکی از رفتارهای ناخودآگاه فرد، در شعر «سهراب سپهری» بررسی شده است. پس از ریشه شناسی و تعریف این اصطلاح با توجّه به فرهنگ ها و بهره گیری از نظرات روان شناسان، به عوامل ایجاد غم غربت اشاره و در ادامه به ارتباط نوستالژی و خاطره پرداخته شده است. در بخش خاطره ی فردی به نوستالژی دوری از وطن به عنوان غم غربت و در ...