مراسم ماه محرم که هر ساله در ایران برگزار می گردد، دارای سابقه ای طولانی در تاریخ این سرزمین می باشد که با گذشت زمان و در راستای تغییرات به وجود آمده، جای خود را به مراسم عزاداری عاشورا داده است. این مراسم آیینی به عنوان نمادی از مبارزه و رویارویی حق و باطل، همواره از انواع مختلف هنری برای بیان نمادینِ پیام مستتر در خود سود برده است. در این میان عَلَم نیز با شکلی سَروگونه و در کلیتِ نمادی از پیکر شه...

بررسی زبان قرآن از چشم انداز واقع نمایی گزاره های قرآنی است. نویسنده، با طرح این سؤال که آیا زبان قرآن، در جملات و گزاره های گوناگونی که آورده، زبان بیان عالم واقع است، یا آنکه ارتباطی با واقع ها و هست ها ندارد، و تنها قصد تحریک احساسات را دارد و در نتیجه نمی توان از آن بایدها را نتیجه گرفت؛ یا آنکه قصد توصیف و گرایش واقع و تحریک و انگیزش را توأمان دارد؟ به بررسی انواع جملات قرآنی و توصیفاتی را...

در سه دهة اخیر بحث از روشها و رویکردها در مطالعات اسلامی، در پی طرح این مباحث درمطالعات تاریخ ادیان در محافل دین­شناسی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در مطالعة اسلام، دو رویکرد اساسی رامی توان سراغ گرفت: رویکرد الهیاتی و رویکرد تاریخی. در این مقاله کوشیده ایم به کار گیری این رویکردها را در دو اثر مهم باموضوع گزارش قرآنی از عیسی علیه­السلام (با نظر به تصویرکلی مسیحیت و مسیحیان در قرآن) بررسی کن...

خوشنویسی یکی از هنرهای خاص دوران اسلامی است و خط کوفی- اولین نشانهی ظهور این هنر- از همان ابتدا در پیوند با کلام الهی، اعتبار و ارزش خاصی را برای آن رقم زده است. این پشتوانهی معنوی به همراه حضور در عرصههای مختلف موجبات ظهور انواع کوفی را فراهم ساخت که ادوار و فرهنگهای مختلف سهم عمده ای در پروراندن ویژگیهای منحصربهفرد آن داشتند. در این میان سامانیان با احیای سنتهای هنری کهن، کیفیات و صفات ایرانی...

انحراف در رهبری جامعه نوپای اسلامی منجر به انحراف در احکام و سیاست‏ها شد. مسلمانان که در عصر پیامبر طبق دستورات قرآن و آموزه‏های نبوی عمل می‏کردند، با رفتارهایی از سوی حاکمان مواجه شدند که در تناقض با کتاب و سنت نبوی بود و بتدریج عنوان سنت یافت و مقبولیت عامه را بدست آورد. این رفتارها در قالب احکام عبادی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی قابل بحث و بررسی است. در مقابل سنتهای غلط که بدعت نامیده می‏شوند،...

هدف: امریه کشف حجاب مهمترین اقدام پهلوی اول(1320-1304ش.)در روند مدرنیزاسیون بود. بررسیهای تاریخی صورت گرفته تا کنون بخشی از اسناد این واقعه را منتشر ساخته است و اسناد قابل توجهی همچنان در آرشیوها موجود است. در این نوشتار در گستره جغرافیایی فارس – آن زمان استان هفتم – و در محدوده زمانی 1314 تا 1317ش. مهمترین اسناد موجود  با محوریت؛ 1) نوع برنامه ها و اقدامات حکومت و 2)چگونگی مقاومتهای مردم بررسی...

مسئله تأثیرپذیری سنتهای پزشکی در طول تاریخ، از یگدیگر امری پوشیده نیست ،از جمله می توان به سنت تأثیر طب اسلامی از طب هندی اشاره کرد. سرزمین هندوستان، به عنوان گهواره یکی از بزرگترین تمدنهای بشری، با تنوع اقلیمی، قومی، مذهبی، فرهنگی، عرصه ظهور مکاتب پزشکی متفاوتی است. ویژگیهای طبیعی، محیطی، جغرافیای آن و بهرمندی از پوشش گیاهی متنوع و نیز آمیختگی گونه های ابتدایی طبابت با مسائل روحی و دینی باعث ش...

صحابه در تفسیر آیات از روایات پیامبر، اسباب نزول، لغات، عادات و سنتهای عرب سود می برند و بیشترین توجه ایشان به تفسیر نقلی بود. تابعین افزون بر تفسیر نقلی از سخن صحابه نیز بهره می گرفتند. در عصر تابعین اختلافات درباره قرآن، تفسیر و شیوه های تفسیری بالا گرفت. معتزلیان در تفسیر آیات از دو روش تفسیر قرآن به قرآن و تفسیر به مأثور سود می بردند در تفسیر قرآن به قرآن از بینات برای تفسیر مجلات، از خاص ج...

بافت تاریخی گرگان منطبق بر محدوده قاجاری شهر استرآباد و یکی از ارزشمند ترین بافت های تاریخی شمال کشور است. انسجام کلی ساختار کالبدی و استخوانبندی محدوده شهر قدیم استرآباد ، با وجود تغییراتی که در پی گسترش و توسعه شهر از دوران پهلوی تا کنون صورت گرفته است، تا حدود بسیار زیادی حفظ شده و همچنان زنده و پویاست. یکی از علل پویایی و پایداری حیات بافت تاریخی گرگان وجود تکایاست که نقش بسیار مهمی در شکل ...

تذکره الاولیا کتابی است که به شرح حال هفتاد و دو تن از مشایخ طریقت اختصاص یافته است.اما بسیاری از حکایت های این کتاب در واقع در قالب گفتگو بیان شده اند. از این گذشته در تذکره الاولیا تنها صوفیان حضور ندارند. در کنار آنها شاهد حضور اقشار و گروه های بسیار متنوعی از مردمان کوچه و بازار و اصحاب قدرت و علم هم هستیم. این چنین فضایی زمینه ای مناسب برای بررسی کتاب از منظر گفتگوگرایی را فراهم کرده است. ...