حضرت علی(ع) شخصیتی است که منحصر به یک گروه یا عقیده و مرام خاصی نیست و از نخستین روزهای طلوع پرفروغ اسلام تاکنون شخصیتهای بزرگی با گرایشهای گوناگون مجذوب ابعاد شخصیت والای ایشان شده اند وهر یک به فراخور دانش‘ استعداد‘ گرایش و ذوق خویش در توصیف ایشان قلم زده اند. این مقاله درباره میزان حضور علی(ع) در شعر معاصر عربی به نگارش در آمده است. دیوانهای اشعار و قصائد بسیاری مورد مطالعه وبررسی قرار گرفت...

یکی از بزرگ ترین غزل سرای قرن هشتم هجری، خواجه حافظ شیرازی است. درباره او همین بس که؛ مفاهیم تربیتی و مضامین والای اخلاقی در لابه لای اشعار شورنگیزش، خودنمایی می کند و عواطف و احساسات پاک و سرشار خوانندگان را برمی انگیزد. نیک می دانیم که حافظ بر دیوان شعرای پیشین تسلّط شگرفی داشته است و از مضامین بدیع و مفاهیم ناب آنان، برای ادای مقصود و ضرورت کلام خویش بهره می برده است. یکی از این دیوان های شعر...

کلیله ودمنه نمونه ی بارزداستانهایی از زبان حیوانات، آمیخته با حکمت و امثال است که جنبه ی پند و موعظه در آن نمود خاصی دارد. برزویه طبیب با استادی آن را از زبان سنسکریت به پهلوی و ابن مقفع با تسلط بر زبان عربی آن را از پهلوی به عربی و در نهایت نصرالله منشی با قلم سحرآفرین و توانمند خود آن را از عربی به زبان شیرین فارسی ترجمه نمودند. در ترجمه به فارسی، نصرالله منشی با تکیه بر ذوق ادبی و استعداد خو...

حبسیه(زندان­نامه)، شاخه‌ای مهم از ادبیات غنایی به شمار می­رود. حبسیه، بیان حال و شکوه و فغان شاعر در سوگ آزادی خویش و به عبارتی دیگر آیینه‌ی تمام نمای روزگار اختناق و افشاگر روزهای تلخ اسیری شاعر است. در طول تاریخ ادبیات فارسی و عربی، شاعران بسیاری (به دلایل مختلفی از قبیل سیاسی، اعتقادی، دینی و...) به زندان رفته‌اند و طعم حبس و اسارت را چشیده‌اند و با قدرت بیان، به ثبت لحظه‌های سخت و اندوهبار ...

هدف این پژوهش، نشان‌دادن توجه و گرایش عمیق قلبی و علمی اقبال لاهوری، شاعر بزرگ پاکستانی، به فرهنگ و تمدن ایران و زبان فارسی است. تحقیق با تحلیل یک بیت شعر از غزلی معروف که اقبال درباره ایرانیان سروده آغاز می‌شود و با شواهد فراوان از آثار منثور و­ منظوم اقبال، نشان داده می­شود که او با فرهنگ ایران و حتی با برخی از نشانه‌های جزئی آن به‌خوبی آشنا بوده است. آن‌گاه پنج موضوع که عبارت‌اند از دین، فلس...

یکی از شعرای برجسته­ی عرب که دیوان وی، بویژه به دلیل اشتمال آن بر مسائل و مفاهیم فلسفی و حکمی و تمثیل های متنوّع، همیشه مورد توجّه شاعران زبان فارسی و همچنین در حوزه ی آموزش های ادبی، همواره مدار بحث و فحص اهل ادب بوده، متنبّی شاعر مشهور قرن چهارم هجری است. فرضیّه­ی این پژوهش آن بوده که ناصر خسرو، هم بنابر سنّت های آموزشی رایج در عصر خویش و هم به دلیل تعلّقش به طبقه­ی دیوانیان که چنین شغل و منصبی در ...

هاتف اصفهانی سه قصیده به زبان عربی و مجموعاً 97 بیت شعر عربی سروده است. این ابیات در پایان دیوان وی به تصحیح وحید دستگردی بدون اعراب و ترجمه بارها چاپ و روانه بازار گردیده است. در این پایان نامه این قصاید ترجمه و شرح و با قصاید فارسی او مقایسه گردیده است.

چکیده: «نشانه¬شناسی» علم پژوهش نظام¬های دلالت معنایی است که زبان یکی از این نظام¬هاست. نشانه رابطه¬ای ذهنی و انتزاعی میان تصور صوتی یعنی «دال» و مفهومِ آن صورت، یعنی «مدلول» است که این رابطه «دلالت» خوانده می¬شود. ما در این پژوهش برآنیم تا بر اساس نظریۀ «نشانه¬شناسی» پس از ذکر کلیات بحث در فصل اول، در فصل های بعدی، سروده¬های «کلمات سبارتاکوس الأخیرة» از أمل دنقل، «مقتطفات من خطاب نوح بعد الطوفا...

بولس یوسف سلامه ادیب معاصر لبنانی با اینکه مسیحی است ارادت خاصی به شیعه و به خصوص حضرت علی (ع) دارد. از جمله آثار وی منظومه ای به نام «ملحمه عید الغدیر» است که در بیش از سه هزار بیت سروده شده و به ذکر وقایع تاریخی مقارن ظهور اسلام تا قیام کربلا پرداخته است. قهرمان اصلی این اثر امام علی و فرزندش امام حسین (ع) هستند. این منظومه تا حدود زیادی ویژگی های حماسه را در خود دارد و جزء یکی از بهترین آثار...

هدف ما در این مقاله ترسیم نقش مهم منابع عربی در شرح و تفسیر متون ادب فارسی و تبیین مبانی فرهنگ ایرانی است زیرا بسیاری حقایق مربوط به فرهنگ و ادب ایران زمین در لایه های ستبر متون عربی مدفون شده و محققان ما توجه کم تر بدان دارند. این در حالی است که در شرح متون ادب فارسی، استناد به متون عربی به گونه ای صورت می گیرد که نه تنها نقشی در تبیین سرچشمه های فکری ایرانیان ندارد بلکه موجب کج فهمی و تفسیر ن...