ما در عصر بصری زندگی می­کنیم که تصویر معماری بخشی از آن است. شکل و خاصیت نمادین نور از ذهن خیال­پرداز انسان سرچشمه می گیرد. نور رجحانی آشکار بر تاریکی دارد. هستی، نور محض است؛ و نیستی، ظلمت و تاریکی محض. هنگامی که تاریکی و روشنایی به حداکثر شدت خود برسند و نیم­سایه ها حذف یا بی­اهمیت شوند، فضای مثبت و منفی ایجاد می شود. در طول روز، نور طبیعی خصوصیت های ظاهری نواحی داخلی را شکل می­دهد و به این ص...

داستان لیلی و مجنون، روایتی نا مکرّر از کهن داستان «عشق» است که گذر روزگاران، غبار کهنگی بر رخساره­اش ننشانده است. این داستان هرچند ریشه در تاریخ کهن قوم عرب، در سدۀ نخست هجری دارد؛ امّا تنها در یک اثر ادبی، با عنوان نمایشنامۀ لیلی و مجنون، اثر احمد شوقی، آن هم در دوران معاصر، بازتاب می­یابد. ولی به محض ورود به ایران در سدۀ چهارم، در سروده­های شاعران نامی بازتاب یافته و در سدۀ ششم، نظامی گنجوی من...

مرثیه، شعری است که در ماتم گذشتگان و تعزیت بازماندگان و اظهار تأسّف و تالّم بر مرگ عزیزان از دست رفته یا حوادث و بلایای ناگهانی یا طبیعی و... سروده شده است. سوگ سروده­های ادیبان برای دیگر شاعران را می­توان از قدیم ترین انواع شعر رثائیه دانست که نخستین نمونه های آن در دیوان رودکی در رثای شاعری به نام مرادی و یا در مرثیه­ی شهید بلخی یافت می شود. در دوره­ی معاصر نیز، سرودن اندوهیاد برای شاعران توسّ...

شاهنامه ی فردوسی، دایره المعارف بزرگ فرهنگ و اندیشه ی ایرانیان است که اساطیر، پهلوانی ها و بخشی از تاریخ ایران زمین را در بر دارد. شاهنامه، در طول تاریخ، عاملی مهم در حفظ زبان و فرهنگ قوم ایرانی بوده است. بخش عمده ی شاهنامه، شامل توصیف نبردهای ایرانیان در مقابل دشمنان مهاجم است. از طرف دیگر، در دوره ی معاصر، وقوع انقلاب اسلامی و به دنبال آن، جنگ تحمیلی، تأثیری عمیق بر ادبیات ایران گذاشت که در ا...

داستان لیلی و مجنون، روایتی نا مکرّر از کهن داستان «عشق» است که گذر روزگاران، غبار کهنگی بر رخساره­اش ننشانده است. این داستان هرچند ریشه در تاریخ کهن قوم عرب، در سدۀ نخست هجری دارد؛ امّا تنها در یک اثر ادبی، با عنوان نمایشنامۀ لیلی و مجنون، اثر احمد شوقی، آن‌هم در دوران معاصر، بازتاب می­یابد. ولی به‌محض ورود به ایران در سدۀ چهارم، در سروده­های شاعران نامی بازتاب یافته و در سدۀ ششم، نظامی گنجوی من...

نقد شاعران بر شاعران که از روش ها و رویکردهای نقد ذوقی به شمار می آید، در پهنه ی شعر فارسی رواج نسبی داشته است. شاعران از دیرباز تاکنون با شیوه ها و انگیزه های مثبت و منفی به نقد و نظر درباب شاعر یا شعر او پرداخته اند. با مروری در سروده های شفیعی کدکنی درمی یابیم که وی در اشعارش به این شیوه ی نقد اهتمام ورزیده است. در این مقاله، کوشیده ایم تا افزون بر تبیین وجوه تشابه و تفاوت شعر – نقدهای شفیعی...

عشق از موضوعات بسیار رایج ادبیات عربی، بویژه ادبیات رمانتیک است کهمعنی و صورت آن به صورت جدایی ناپذیری به هم مرتبط است. این مضمون دردوران معاصر شکل جدیدی به خود گرفته و باعث ظهور برخی ویژگی های زبانیدر سروده های شاعران شده است. در این پژوهش ویژگی ها، در سروده های دوشاعر عرب، نازک الملائکه و سعاد صباح، بررسی شده است. این تحقیق که بهروش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، نشان از آن دارد که روح و زبان ...

بیان احساسات درونی، از دیرزمان، در کنار زندگی روزمره، خاستگاه اولین سروده ها و آهنگ هایی است به نام ترانه. این ترانه ها که گویندگان مشخصی ندارند، نشأت گرفته از امیدها، آرزوها، خواهش ها، درد و رنج انسان هایی است که درکنار هم زندگی می کردند. می توان گفت: این ترانه ها حاصل اندیشة قو می و جهان بینی تودة مردم است. قدمت شهر خورزوق واقع در اصفهان، به پیش از اسلام می رسد و نمونه های  متعددی از سروده ها...

از مکاتب فلسفی که امروزه در عالم هنر و ادبیات نقش به سزایی ایفا کرده اگزیستانسیالیسم است، گرچه بخشی از آن را تحت عنوان «فلسفه ی وجود» در فرهنگ اسلامی نیز می توان مشاهده کرد. از آن جا که شاعران و نویسندگان معاصر ناگزیر از آشنایی با مکاتب ادبی، فکری و هنری هستند، سهم اندیشه ی وجودی و مؤلفه های شاخص آن را در ادبیات معاصر جهان نمی توان نادیده گرفت. شفیعی کدکنی و أدونیس ضمن آگاهی از ادبیات غرب و توج...