بی تردید قرآن در خلق، تحوّل و تطوّر علوم بلاغی نقش عمده و اساسی داشته است؛ چنانچه با بررسی متون ادبی هر دوره ی ادب فارسی، به خوبی جلوه های لفظی و معنایی قرآن در ایجاد تصویرهای بلاغی و آرایه های بدیعی، آشکار می شود. این مقاله به منظور نمایان ساختن نقش قرآن در تحول و تطوّر آرایه های بدیعی و یافتن شواهد  قرآنی در این زمینه، همچنین با هدف کاوشی نو درباره ی جناس، و آشنایی بیشتر با شعر شاعران بزرگ سبک آ...

از بین سبکهای موجود در ادبیات فارسی از قرن چهارم تا دوره بازگشت ، هیچ یک به اندازه سبک هندی یا اصفهانی ، خواننده را برای فهم و درک درست شعر، به تکاپو وانمی دارد. و محرک قریحه و ذهن خوانندگان نمی باشد. چرا که تمام مشخصه هایی که برای دیریابی مفهوم یک شعر وجود دارد ، در شعر شاعران این سبک به چشم می خورد . در این راستا یکی از برجسته ترین شاعران سبک هندی ، کلیم کاشانی است که تمام ویژگیهای سبک هندی د...

شعر در یک دیدگاه کلی، به دو حوزه شکل(form) و محتوا (meaning) تقسیم می شود. آنچه شکل اثر را می سازد، زبان، صور خیال، موسیقی (وزن و قافیه) و ساختار بیرونی و درونی (پیوند پوشیده عناصر متن در محور عمودی) است؛ و محتوای اثر نیز بازتابی از جهان بینی، نگرش و تجارب وی‍‍ژۀ شاعر از دنیای پیرامون او است .در ادوار مختلف شعر فارسی، توجه شاعران و ادیبان یا بر جهان معنای اثر بوده و یا بر شکل بیان آن: برای شاعر...

مقاله‏اى که در پى مى‏آید بخشى از پژوهش همه‏جانبه‏اى است که در شناخت عناصر سبکى (صور خیال، زبان، موسیقى، عناصر اجتماعى و بیانى) شعر سده دوازدهم و سیزدهم به انجام رسیده است. شعر دوره‏اى که به دوره بازگشت ادبى مشهور گشته، بیش‏ترین ظهور خود را در غزل نشان داده است. غزل این دوره بهتر از دیگر قالب‏هاى شعرى از محیط اقلیمى و فرهنگى سده‏هاى دوازدهم و سیزدهم تأثیر پذیرفته و از اصالت بیش‏ترى برخوردار است،...

رساله حاضر با موضوع« فرهنگ مضامین اشعار صائب تبریزی » به رشته ی تحریر در آمده است . در این رساله اشعارصائب تبریزی به عنوان شاخص ترین و بلند آوازه ترین شاعر سبک هندی در قرن دهم تانیمه ی قرن دوازدهم هجری مورد بررسی قرار گرفته ودر آن به مختصات بارز این سبک، نازک اندیشی و مضمون پردازی با استفاده از عناصر صور خیال پرداخته شده است. بی تردیدصائب شاعری است که مضامین بسیار زیبایی را در اشعار خود خلق می ...

ردیف حاصل تکرار است و از دیر باز تاکنون برای اهداف گوناگونی مورد توجه قرار گرفته‌است. هر چه شعر فارسی مسیر تکامل را طی می‌کند، از ردیف‌های ساده در می‌گذرد و از قصیده سرایی سبک خراسانی، گرایشی  به غزلسرایی که سرشار از عواطف و احساسات و نیازهای انسانی است، نشان می‌دهد و هر چه دامنة غزل گسترش بیشتری می‌یابد، بسامد ردیف چشمگیرتر می‌شود و شاعران سبک عراقی برای نمایش قدرت طبع و قریحة ذاتی خویش، ردیف‌...

فروغ فرخزاد (1345-1313ﻫ. ش.) از چهره‌های مشخص و صاحب‌سبک شعر معاصر و شاید همه‌ی ادوار شعرفارسی است که روند تکاملی شعر امروز، از رمانتیسیزم نوقدمایی تا رئالیزم وسمبولیسزم اجتماعی در سیرِ شعر او به سمت جوهری متعالی و شریف، قابل مشاهده است. جایگاه ویژه‌ی فروغ در ادب فارسی در درجه‌ی نخست به دلیل صدای خاص زنانه‌ای است که از شعرش شنیده‌می‌شود. درک شاعرانه‌ی عمیق فروغ، ناشی از دیدی تازه است و موجب تولد...

شاعران پارسی­سرا از ابتدای پیدایش شعر، از ظرفیّت­های گوناگون زبان و الفاظ برای کشف مضامین تازه و بکر بهره برده­اند. با وجود پژوهش­های متعدّدی که در این باره انجام شده­است، واژه­هایی وجود دارند  که علیرغم داشتن بسامد بالا و نقش قابل تأمّل آن­ها در پهنه­ی ادب فارسی، تاکنون تحقیق و پژوهشی درباره­ی آن واژه­ها صورت نگرفته­است. واژ­ه­ی «اسپند» از جمله­ی آن واژه­هاست. پژوهش حاضر سیر تحوّل و تطوّر معنایی ای...

انقلاب مشروطه موجب گردید معانی تازه­ای که پیش از آن سخنی دربارۀ آنها نبوده در شعر پدید آید و نهادهای اجتماعی و سیاسی را دگرگون سازد. این تحوّلات، منجر به تغییر ساختارهای ذهنی طبقاتی گردید که در این جریانات، مخاطبان تازۀ شعر بودند، این گفتمان­ها موجب شد که معانی و زبان شعر به کلّی تغییر کند، بدین گونه کلمات و ترکیبات، اعلام مکانی و زمانی، پیش آمدها و وقایعی که در شعر کهن سابقه نداشت، وارد شعر شود ...