یکی از مسائل مهم در فلسفۀ دکارت دور دکارتی است. این مسئله را اولین بار معاصران دکارت مطرح کردند؛ این که دکارت معتقد است: «اگر من یقین داشته باشم که خداوند وجود دارد و فریب کار نیست، می توانم یقین داشته که هر آن چه را به طور واضح و متمایز ادراک کرده ام صحیح است» و «فقط در صورتی که در ابتدا یقین داشته باشم که هر آن چه را به طور واضح و متمایز ادراک کنم صحیح است، می توانم یقین داشته باشم که خداوند ...

برخی از مفس‍ِرّان در ذیل پاره ای از آیات قرآن که در آنها واژه «امر» بکار رفته است، از نظام معینی با عنوان «عالَم امر» سخن گفته اند که بکلّی از «عالم خلق» متمایز است. آیا می توان در عرض عالم خلق به وجود چنین عالَمی اذعان نمود؟ در صورتی که پاسخ مثبت باشد، ویژگی های آن عالَم چیست؟ و قرآن کریم برای شناخت آن چه اطلاعاتی را بر آدمیان عرضه کرده است؟ این نوشتار درصدد است با مراجعه به آیات وحی پاسخ های مستند...

دانش روانشناسی رابطه ی مستقیمی با دین دارد. به همین سبب بنیان گذاران این دانش، همواره بهبررسی مسأله ی دین و تأثیر آن در روان انسان پرداختهاند. از آن جمله، میتوان از کارل گوستاو1961 م) روانشناس سویسی و پایهگذار روانشناسی تحلیلی نام برد، که تحقیقات - یونگ ( 1875گستردهای در حوز هی دین شناسی انجام داده است. او بر خلاف برخی از روانشناسان که منشاء دینرا امور غیرمعرفتی مانند عقدههای روانی، ترس یا فقر ...

چکیده «فتح علی خان صبای کاشانی»، ملک الشعرای دربار فتح علی شاه قاجاردر سده دوازدهم هجری در کاشان متولد شد. خانواده او اصالتاً اهل آذربایجان و منتسب به قبیله دنبلی ها هستند. صبا در نزد صباحی بیدگلی شعر و شاعری آموخت و با کسانی چون محمد سحاب، نشاط اصفهانی، آذر و هاتف از شاعران دوره بازگشت حشر و نشر داشت. در سال 1211 هجری در جشن جلوس فتح علی شاه، قصیده غرایی خواند که مورد پسند قرار گرفت و به دربار...

شاعران مسلمان در ادب عربی و فارسی از دیرباز در صدر سروده‌های خود، علاوه بر حمد خداوند، سروده‌های ارزشمندی در قالب مدایح نبوی به پیشگاه پیامبر(ص) تقدیم نموده‌اند که نشان از اعتقاد و پای‌بندی‌شان به آن حضرت دارد. با توجه به اینکه پیامبر(ص) بنیانگذار دین مبین اسلام و خاتم پیامبران است، پرداختن به خصوصیات روحی و معنوی آن حضرت از دریچه مدایح نبوی امری ضروری است. از آنجایی که نقش و جایگاه پیامبر(ص) ب...

از منظر ابن ­عربی، نفس مدرِک انسان، به‌ واسطه تبعیت و تقلید از حواس و عقل، علم آن به امور اتفاقی است؛ گاه صحیح و گاه اشتباه. محیی‌الدین معتقد است از میان مدرِکات، تنها عقل خطا می‌کند. و خطا بیشتر در قسم اخیر است. براساس مشاهدات عرفانی حوزه صدق بدیهیات عقلی نیز در همه موقعیت‌ها و شرایط نیست؛ بلکه در مراتبی از عالم ماورای طبیعت، هیچ­یک از بدیهیات و ضروریات عقلی ضرورت صدق ندارد. درنتیجه با توجه ­به ...

فلسفۀ آفرینشِ انسان، بندگی، عبادت و عبودیت است و شرط اجابت دعا، شناخت نسبی خداوند و توجه نسبی به دعا است؛ هر توجهی به سوی خدا، هرارتباط قلبی بادستگاه الوهیت دعا و عبادت است. قوی­ترین نحوۀ برقراری ارتباط انسان با خالق در دعا نمودار می­گردد نیایش به معنای مناجات نزد فردوسی شاید بیش از سایر شاعران کاربرد داشته باشد، اشخاص شاهنامه در تنگنا پس از تطهیر، در خلوت پیشانی بر درگاه باری تعالی سائیده، با ت...

در الهیات اسلامی و مسیحی ایمان به معنی تصدیق قلبی است، تصدیقی که نور امید به سعادت اینجهانی و جاودانگی را به مثابة هدیه و لطف الهی بر قلب آدمی پرتوافشانی می نماید. در نتیجه انسانمؤمن خودیِ خود را فراموش می کند و خواست خود را مقهور خواست خداوند می نماید، و درمراتب بالاتر به مقامی دست می یابد که در همة ابعاد وجودی جلوه گر ذات حق تعالی می گردد.محمد غزالی و مارتین لوتر دو متکلم و اندیشمند برجسته و ت...

در مغرب زمین، شبهات حس‎گرایانی چون هیوم و در پی آن نقدهای کانت نسبت به توانایی عقل نظری در ادراک امور ماورای طبیعی ایجاد تردید نمود. لذا برخی از متکلمان درصدد برآمدند تا راهی غیر از الهیات عقلی، برای اثبات وجود خداوند پیدا کنند. از جمله این راه‎ها، اثبات وجود خدا از طریق تجربه دینی یا مواجهه مستقیم با خداست که توسط افرادی چون شلایر ماخر و آلستون مطرح شده است. از دیگر سو، در تفکر اسلامی نیز، نس...

هدف از یادگیری تقویتی انجام دادن کاری و یا رسیدن به هدفی بدون دریافت اطلاعات مستقیم بیرونی است به گونه ای که عامل یادگیرنده به بیشترین سود یا پاداش برسد، این نوع یادگیری، بر اساس پاداش ها و تنبیه ها است. یادگیری تقویتی یکی از رویکردهایی است که برای حل مسائل تصمیم گیری رویت پذیر و نیمه رویت پذیر مارکوف به کار می رود. حالت نیمه رویت پذیر در واقع زمانی اتفاق می افتد که با عدم قطعیت در محیط مواجه ب...