پژوهش حاضر تحلیلی است بر چگونگی شکل گیری نگرش اعتراضی در نقاشی معاصر ایران. در تحلیل نقاشی معاصر هم به آثاری که پیش از انقلاب1357 در تضاد با ارزش های مطرح شده از سوی حکومت پهلوی و با نگرش اعتراضی خلق شده اند، و هم آثاری که پس از پیروزی انقلاب متأثر از ایدئولوژی بنیادگرای شیعی خلق شدند، «نقاشی انقلابی» گفته شده است. اما «نقاشی اعتراضی» از «نقاشی انقلابی» متمایز است. گرایش اعتراضی پیش از پیروزی ا...

شیعه، به طورکلی حقانیت و مشروعیت حکومت‌ها را براساس اعتقادش به اصل امامت نفی می‌کند. اما فقدان مشروعیت حاکمان در اندیشۀ شیعه، لزوما به مبارزه و شورش فعال علیه حاکمان نینجامیده است. سؤال مقاله، این است که نحوۀ تعامل و مواجهۀ عملی روحانیان با حکومت در بازۀ زمانی 1340-1357، به چه صورتی بوده‌است؟ برای پاسخ دادن به این پرسش، از روش تاریخی تفسیری بهره‌گیری شده و تلاش گردیده از طریق مطالعۀ اسناد و مدا...

تصویری که امام خمینی از انقلاب اسلامی دست می هند، آن قدرها متمایز و خلاف آمدعات هست، که باوجود بحث وگفتگو های فراوان پیرامون اندیشه های ایشان، نادیده گرفته شود و یا حداکثر تلاش شود به برخی نظریه های رایج همچون ماکس وبر به تأویل برده و تقلیل داده شود. مسئله ای که این تحقیق با روشی توصیفی-تحلیلی از آراء و اندیشه های امام خمینی در پی آن است، صورت بندی همین درک متمایز است. این تصویر مانند بسیاری از...

توسعه‌ی شهرنشینی به معنای متأخر آن، در تهران نیز مانند شهرهای غربی، برخاسته از مازاد سرمایه بود با این تفاوت که این مازاد سرمایه، محصول افزایش تولید و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی نبود، بلکه ناشی از بالا رفتن قیمت نفت، و سرمایه‌گذاری دولت در بخش‌های مختلف بود. دولت پهلوی با بالا رفتن قیمت نفت به توسعه‌ی صنعتی و سرمایه‌داری روی آورد و تهران به شهری مدرن با فروشگاه‌های بزرگ، مؤسسات و ادارات مالی گسترده...

در میان آثار میخاییل بولگاکف‘ داستان قلب سگی‘ از اهمیت خاصی برخوردار است. داستان در سال 1925 نوشته شد‘ ولی به دلیل نظریات ‹‹ضد انقلابی›› آن‘ تا سال 1987 در روسیه به چاپ نرسید. این مقاله ابتدا به موضوعات بررسی شده در آثار بولگاکف‘ نوسنده کلاسیک قرن نوزده می پردازد و سپس به دیدگاه های نویسنده درباره بحران شدید اقتصادی‘ سیاسی و وضعیت اجتماعی حاکم بر شوروی در دوران بعد از انقلاب اکتبر 1917 به ویژه ...

روایت زندگی، اندیشه و مرگ حلاج دربیشتر متون عرفانی همواره از ظرفیت و توانمایگی برای معرفی زمینه‌ها ونشانه‌های گفتمان صوفیانه برخورداربوده است. برخی گفتمان‌ها بتدریج این نشانه‌ها رابعنوان «دال‌های شناور» درخود جذب و باماهیتی متفاوت مفصل‌بندی کردند وازین طریق زمینۀ تغییرگفتمان عرفانی رافراهم ساختند.دردورۀ مشروطه، برخلاف دوران گذشته که رنگ گفتمان عرفانی در متون مرتبط باحلاج رنگ غالب بودو بیشتر قرا...

  انقلاب ایران به عنوان تحولی که عموم اقشار اجتماعی در آن حضور داشتند، دگرگونی عمیقی در بنیادهای نظم سیاسی جامعه به همراه آورد و به پایه­ریزی نهادهای تازه­ای در ساخت قدرت و دولت پس از انقلاب یاری رساند. با وجود ضعف سازوکارهای حزبی وسازمانی مدرن، این نهادهای دولتی و رویه­ای جدید ، با توفیق در بسیج منابع و مقابله با انواع بحران­های پیش رو همانند شرایط ناامنی ناشی از فروپاشی نظم پیشین،درگیری جناح­...

امر سیاسی در درون یک گفتمان، براساس دوگانه­ی ضدیت و همدلی و یا رابطه­ی متضاد و خصمانه با گفتمان­های "دگر" شکل می­گیرد. گفتمان­ها با تعریفی که از امر سیاسی ارائه می­دهند از یک سو مرزهای هویتی میان نیروهای "خودی" و "دیگری" و از سوی دیگر به نزاع­های سیاسی در یک جامعه معنا می­بخشند. زوال حکومت پهلوی و در نهایت برچیده شدن آن، نتیجه­ی منازعه با گفتمان­هائی بود که در راس آن گفتمان اسلام سیاسی قرار داش...

هدف: آزمون‌پذیری نظریه‌های ارائه‌شده درباره علل شکل‌گیری انقلاب‌ها، از موضوعات مهم و درخور توجه در حوزه پژوهش‌های جامعه‌شناسی سیاسی است. یکی از نظریه‌هایی که درباره پدیده انقلاب، ارائه‌شده، نظریه تحول انقلابی چالمرز جانسون است و هدف این مقاله آزمون‌پذیری نظریه چالمرز جانسون با انقلاب‌های رخ‌داده در جهان اسلام است؛ بنابراین، پرسش این است که نظریه جانسون، تا چه اندازه با انقلاب‌ه...

رئالیسم، مکتبی ادبی‎، تاثیر‎گذار، عینی و بیرونی است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور کرد و به سرعت گسترش‎یافت و شاعران،  نویسندگان و هنرمندان را به سوی خود کشاند. در ایران نیز همگام با حرکت مشروطه‎خواهان، در عرصۀ هویّتی نیز دگرگونی‎هایی در عناصر هویّت‎بخشی ایرانی به‎وجود‎آمد و شاعران و نویسندگان به هویّت ملّی و انحطاط و عقب‎ماندگی کشور توجّه نشان‎دادند. فرّخی‎ یزدی و عارف‎ قزوینی شاعران انقلابی ...