فیلیب هامون، نظریه‏پرداز معاصر فرانسوی، از جمله‏ صاحب‌نظرانی است که از زاویه‏ی دید جدیدی به این عنصر نگریسته است. نظریه­ی وی به دلیل دربرگرفتن آراء نظریه‏پردازان پیشین، جامع‏ترین نظریه پیرامون عنصر شخصیت است و مبتنی بر چهار اصل است: 1) انواع شخصیت- که عبارتند از شخصیت‏های مرجعی (تاریخی، اجتماعی، اسطوره‏ای و مجازی)، شخصیت‏های واسطه و شخصیت‏های اشاره‏گر (بیانگر حضور خواننده و نویسنده)، 2) مدلول ش...

یکی از مهمترین عناصر داستان عنصر «طرح» است. در واقع، «طرح» الگویی از رابطة میان حوادث داستان بر اساس علت و معلول است. داستان پیش از قرن هجدهم در اروپا و قبل از مشروطیت در ایران بر اساس روایت ساده نوشته می شد و به صورت داستان به معنای امروزی (رمان) آن نبود. از آنجا که «طرح» از ماهیت درونی شخصیت ها سرچشمه می گیرد، برای فهم آن خواننده احتیاج به دو عنصر اساسی «هوش» و «حافظه» دارد. البته، بزرگترین ف...

لوکاچ فیلسوف، نظریه‌پرداز و منتقد ادبی برجسته دوران معاصر در آثار خود به تفصیل به صورت‌های گوناگون ادبی پرداخته و ویژگی‌ها و ساز و کارهای آن‌ها را بیان نموده است؛ به همین جهت لوکاچ را می‌توان فیلسوف و نظریه‌پرداز صورت‌های ادبی دانست. حماسه و رمان دو صورت ادبی مورد مطالعه وی است که در آثار خود از آن‌ها بحث نموده و ویژگی‌ها و بنیان‌های شکل‌گیری آن‌ها را بیان کرده است. یکی از مفا...

رنج و دلتنگی ناشی از دوری از سرزمین محبوب به صورت واگویه یا اعتراض در ادبیات فارسی نمودار شده است. نوستالژی به شکل بازگشت به خاطرات گذشته و فرافکنی غم غربت در شعر و داستان دوران زندان و تبعید شاعران و نویسندگان فارسی زبان، رنگ برجسته ای دارد. از این میان رمان رئالیستی معاصر دربردارندۀ خاطرات نویسندگان تبعید شده است که با عناصر تاریخی، سیاسی و اجتماعی گره خورده است. احمد محمود به عنوان نویسندۀ و...

این مقاله به بررسی رمان شنبه اثر ایان مک‌اِیوِن به مثابه نمودگاه تفکر انسان‌گرایی لیبرال می‌پردازد. پس از مروری بر انگاره‌های انسان‌گرایی (اومانیسم) لیبرال و تناقضات موجود در آن، نویسندگان به چگونگی بازنمود این دیدگاه و جهان‌بینی در رمان در پرتو حادثه یازده سپتامبر، تهاجم به عراق، انگاره‌های نوشرق‌شناسی و آن چه در غرب به تروریسم اسلامی موسوم شده می‌پردازند. نویسندگان استدلال می‌کنند که این رمان ب...

یکی از مهم ترین حوزه های پژوهش در جهان معاصر، نقد پسااستعماری است و از مهم ترین نظریه پردازان آن می توان به ادوارد سعید اشاره کرد. محور اصلی چنین نقدی بر تقابل استعمارگر و استعمار زده بوده و عمده ی مطالعات آن شامل تأثیرات منفی استعمار بر فرهنگِ جوامع مستعمره است. چنین نقدی امروزه در ادبیات ملت ها از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد، اما در ادبیات عربی کمتر مورد اهمیت واقع شده است. لذا بر آن شدی...

یکی از موضوعات اساسی و مهم در ادبیات داستانی معاصر، رابطه و پیوندی است که بین اسطوره و انعکاس آن در رمان وجود دارد. اهمیت این مقوله زمانی آشکارتر می­گردد که توجه داشته باشیم، گرایش به اسطوره­ها در مقاطع زمانی گوناگون، دلایل خاص خود را داشته و به  آن دلایل؛ با شدت و ضعف همراه بوده است. در گرایش به نگارش رمان­های اسطوره­ای همانند رمان­های تاریخی باید به دلایلی مانند ضرورت زمانه، تمایل نوستالژیک و...

نجیب محفوظ نویسنده و نمایشنامه نویس مصری برنده ی جایزه ی نوبل 11دسامبر 1911م، است.بن مایه ی داستان های وی هویت و روح مصری است . رمان تاریخی کفاح طیبه سعی دارد که در واقع استقلال مصر پس از استعمار رعایا به دست أحمس بزرگ را نمایانگر شود.که این رمان نشأت گرفته از جریانات واقعی تاریخ مصر باستان است که محغوظ علاوه بر استفاده از شخصیتهای واقعی در رمان و خیال و گرایش رومانسی را به کار گرفته تا در اذها...

میرال الطّحاوی یکی از چهره­های مطرح داستان‌نویسی معاصر مصری است که به خاطر نگارش رمان­هایی در حوزة مشکلات زنان و اوضاع جامعه، توانسته است در مدّت کوتاهی، میان رمان­نویسان، آوازه و شهرتی کسب کند. رمان بروکلین هایتس یکی از مهم­ترین و برجسته­ترین آثار این نویسنده می­باشد که محتوا و درون­مایة آن را بر پایة مفاهیم اشعار و زندگی شاعر ایرانی، «فروغ فرّخزاد» نگاشته است. الطّحاوی در این رمان، از دو جهان متض...

رال الطحاوی (1968م) یکی از نویسندگان فمینیست مصری است که به سبب سبک نوشتاری خاص خود، در میان رمان نویسان ادبیات معاصر مصر شهره گشته است و هنر داستان نویسی خود را با نگرشی فمینیستی، بیشتر در قالب نقد جامعة مردسالاری عرضه می دارد. رمان «بروکلین هایتس»، یکی از برجسته ترین اثر الطحاوی است که نویسنده در این اثر به جهانی فراتر از جهان عرب گام نهاده است و از پس سیمای زنی مهاجر، از آمال و آلام مهاجران ...