در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به تفسیر آیه امانت و بازتاب آن در حکمت متعالیه پرداخته می­شود. در این آیه از عرضه امانت الهی بر آسمان ها، زمین و کوه ها سخن می­رود و این که به جز انسان ظلوم و جهول هیچ موجودی آن را نپذیرفته­است. ملاصدرا این امانت را اشاره به وجود خاص آدمی و قابلیت او برای سیر در مراتب گوناگون هستی می­داند. در این زمینه او از تعبیرات فناء و بقاء، روح الهی، نور الهی و قلب ملکوتی ...

علم الهی یکی از چهار صفت مهم حقیقة واجب الوجود است که از اهمیت خاصی برخوردار است. در مقاله حاضر پس از مرور دیدگاه های مختلف در تعریف علم و ارائه دلایل عقلی و نقلی عالم بودن خداوند، به تفصیل دربارة کیفیت علم الهی بحث شده است. در میان موضوعات مختلفی که متعلق علم الهی قرار می گیرد موجودات مادی و حالت های وجودی آنها بیش از همه بحث انگیز بوده است. کیفیت علم الهی به حالات وجودی موجودات مادی قبل از ای...

بداء یکی از آموزه‌های تشیع است که توسط اهل بیت(ع) از آیات قرآن استنباط و عرضه شده است. بدا، تغییری است که در مراحل فعل الهی صورت می‌گیرد؛ بدین صورت که قبل از ایجاد اشیاء، مراحلی ازجمله: مشیّت، اراده، قدر و قضا، توسط خداوند انجام می‌شود. تغییر در هر کدام از این مراحل، بداء نامیده می‌شود.  مهم‌ترین اشکال مخالفان بدا، تعارض این آموزه با علم الهی است. در این نوشتار اشکالات مربوط به علم بررسی شده، ا...

درباره مبدأ آغازین فعل و خلقت الهی دو دیدگاه (ازلیت فعل الهی و خلقت جهان و انکار ازلیت و قول به حدوث فعل الهی) مطرح است. نویسنده در این مجال نخست با تمسک به علت‏تامه‎بودن ذات الوهی برای فعل خویش و بطلان فرضیه رقیب (حدوث جهان بعد از عدم) با استناد به دو محذور عقلی آن (نامعقولیت قول به حدوث فاعلیت خدا و لزوم تعطیلی فیض الهی) به تبیین و اثبات فرضیه خود (ازلیت جهان) می‌پردازد. آن‌گاه در اثبات و تأی...

در این نوشتار بر آنیم تا حکمت آزمونهای خداوند را دریافته روشن سازیم که منظور او از امتحان انسان نه برای کسب خبر است که او دانای غیوب است و آگاه مضمرات قلوب، بلکه همة بندگانش و حتی پیامبران و اولیاء را در همة زمانها می آزماید تا تربیتشان کند، بر اساس عملشان داوری فرماید و پاک را از بدسرشت باز نماید. چگونگی و روند کلی این امر، در اینجا به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است.

< p>مبنای آرای فلسفی اسپینوزا جوهر یگانه است. تبیین موجودات متکثر تنها با مراجعه به‌جوهر نامتناهی، که اسپینوزا آن را «خداوند یا طبیعت» نامیده است، ممکن می‌گردد. به‌عقیده اسپینوزا اشیاء متناهی ضرورتاً ناشی ازجوهر نامتناهی‌اند. کلّ عالمِ غیرخدا ازنظر اسپینوزا، حالت نام دارد که با‌ضرورت ازلی از ذات جوهر یگانه به‌وجود آمده است. اسپینوزا با‌تحلیل جوهر به‌این نتیجه می‌رسد که فقط یک جوهر وجود دارد که نام...

سنتی برای وجود خداوند را اصلاً قانع کننده نمی یابند. آن چه ممکن است بدتر از آن باشد، این است که بعضی از مردم با خلوص نیت در جست وجوی خداوند هستند، اما او را نمی یابند و ناچار می شوند با احساس ناخشنودی و دلسردی، این جست وجو را رها کنند. «خفای الهی» نامی است که فلاسفه بر این پدیده نهاده اند.  جان شلنبرگ، فیلسوف معاصر، معتقد است که خفای الهی، الحاد را توجیه می کند. پل موزر فیلسوف تحلیلی معاصر، برعک...

هدف از این پژوهش تحلیل محتوی تربیتی کتاب های قرآن و تعلیمات دینی دوره ی متوسطه با توجه به آیات قرآن کریم به منظور بررسی میزان استفاده آیات مربوط به اهداف غایی تربیت در کتب دینی می باشد. با توجه به ماهیت موضوع پژوهش، از روش تحقیق توصیفی از نوع تحلیل محتوا استفاده شده است. و برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آماری توصیفی(فراوانی، درصد) استفاده شده است. جامعه ی آماری ، کتاب های قرآن و تعلیمات ...

شیخ مفید و صدرا به الهی بودن وحی قرآنی معتقداند. شیخ مفید قائل به حدوث کلام الهی است اما صدرا بنابر تفکیک کلام الهی از کتاب الهی، کلام الهی را قدیم ولی کتاب الهی را حادث می داند. شیخ مفید با انکار نزول جمعی حقایق وحیانی قرآن تنها به نزول تدریجی معارف جزیی وحیانی قائل است اما صدرا با مبانی فلسفی خاص خود هم نزول حقایق معارف وحیانی را بر قلب پیامبر(ص) تبیین کرده و هم قائل به نزول معارف جزئی وحیانی...