استان پارس، در جنوب ایران، به لحاظ نقش خاستگاهی، مرکزیت دینی، سیاسی و موقعیت اقتصادی و تجاری، مهم ترین ایالت شاهنشاهی ساسانیان (226 - 651 م) محسوب می شد. تولیدات انبوه این ایالت، همچون پارچه های کتانی و ابریشمی یا فرش و مروارید که تا چین و سایر نواحی دوردست نیز صادر می شد و موقعیت جغرافیایی آن، در پس کرانۀ خلیج فارس، آن جا را به مکان مهمی برای حمل و نقل و تجارت زمینی و دریایی تبدیل کرده بود. رو...

مقدمه و هدف پژوهش: اقتصاد سیاه (پنهان) به مجموعه ای از فعالیت ها و مبادلات اقتصادی گفته می شود که ممکن است قانونی یا غیرقانونی باشند، اما اندازه گیری و گزارش نمی شوند. تاکنون مطالعات نسبتاً زیادی در زمینه ی برآورد حجم اقتصاد سیاه در جهان و ایران انجام شده است که نشان دهنده ی روند افزایشی حجم اقتصاد سیاه در بسیاری از کشورهای جهان و بالاخص در ایران می باشند. اما پژوهشی که تبیین کننده ی تأثیر اقتصا...

حاشیه نشین به مفهوم کلی به کسی گفته می شود که در شهر سکونت دارد ولی به علل گوناگون نتوانسته است جذب نظام اقتصادی شهر شود و از خدمات شهری استفاده کند. و به ناچار در پیرامون شهر سکنی گزیده است؛ و از این جهت، فشارها و پیامدهای ناخواسته ای را بر مقصد وارد نموده است. روش تحقیق، روش ترکیبی متکی بر روش های تاریخی، توصیفی ـ تحلیلی است. لذا از متدولوژی اسنادی ـ کتابخانه ای استفاده شده است. این مقاله ضمن...

چکیده شهر از بارزترین موضوعاتی است که شاعران در شعر معاصر عرب به آن پرداخته¬اند. فراخوانی شهرها در بین شاعران متفاوت است. اغلب دارای دلالت¬های نمادین و مناسب با گرایش¬های فکری و دیدگاه¬های آنها نسبت به زندگی است. یحیی سماوی شاعر معاصر عراقی از بارزترین شاعران نوگراست که در شعر خود به مفهوم نمادین شهرها پرداخته است. بیشتر شهرها و روستاهای کشور عراق را در شعر خود ترسیم کرده و از فقر، بیماری و وضع...

شکل گیری و رشد مناطق شهری یکی از نمادهای اصلی شکوفایی اقتصادی محسوب می شود. در آستانة ورود به قرن نوزدهم میلادی که سیر تحولات جهانی سرعت فزاینده ای یافته بود و نقش شهرها با عناصر فعال اقتصادی در این زمینه بیش از سایر گروه های اجتماعی به چشم می خورد، جامعة ایران در دل یک مرحله از بحران های داخلی فرو رفت که نه تنها به توقف کامل فرایند نقش-سازی شهرها در عرصه های مختلف سیاسی و اقتصادی انجامید بلکه ...

چکیده: شبکه شهرهای ایران دردهه 30 به دنبال دگرگونی شرایط اقتصادی و اجتماعی ایران که ناشی از حاکمیت الگوی برون زا بوده است، دچار تغییرات اساسی گردیده است و موجب پیدایش کلان شهرها، گسیختگی یا انفصال درشبکه های شهری شده و به مرور زمان و رشد جمعیت و پیامدهای آن ایجاد نخست شهری و افزایش تعداد شهرها بوده است. این گروه از شهرها، جایگاه یا مرتبه متناسب و کهکشانی خود در نظام سلسله مراتبی به زنجیره ای ت...

شهرها به عنوان مراکز اصلی تجمع و تمرکز جمعیت و فعالیت بخش های بازرگانی، صنعتی، فرهنگی، اداری و سیاسی به شمار می روند. در نتیجه، استخوان بندی و چارچوب اصلی سازمان فضایی کشور را شبکه سلسله مراتبی از مراکز شهری تشکیل می دهند. برای تبیین اندازه شهرها در درون این شبکه، برخی پژوهشگران همچون اویرباخ مدل های فضایی خاصی (مدل رتبه – اندازه) را پیشنهاد نموده اند که اندازه جمعیتی شهرها را نسبت به بزرگ ترین...

امروزه بیش از نیمی از مردم جهان در شهرها زندگی می کنند و از یک سو شهرها به عنوان کانون توسعه اجتماعی، اقتصادی و فضایی بشمار می روند ازسوی دیگر مناسب ترین مکان هایی هستند که مسائل و مشکلات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در آن پدید می آید. شهرها همواره با گذشت زمان با تغییرات اجتماعی، اقتصاد ، فضایی و کالبدی همراه می باشند و در چند سال اخیر در اثر رشد و پیشرفت تکنولوژی و بهبود یافتن نظام شهری ، گس...

یکی از عملیات ضروری در مطالعات جغرافیایی شهرها، تجزیه‌وتحلیل رشد شهری با استفاده از داده‌های زمانی- مکانی میباشد. در این زمینه می‌توان با استفاده از شاخص‌های آماری، گسترش افقی و رشد شهرها را اندازه‌گیری نمود. هدف اصلی این مقاله دیده‌بانی رشد شهری برای مناطق 9 گانه شهر شیراز در بازه زمانی 85تا91 و کمی‌سازی درجه آزادی رشد شهری، درجه گسترش افقی بی‌رویه شهری و درجه خوب‌بودن رشد شهری است. به این منظ...

به هنگام یک بررسی پهنانگر در جهت شناخت روند تحولات اقتصادی ایران در می یابیم که در گذشته بخشکشاورزی هم پای رشد صنعت، دو نیاز عمدۀ این بخش را نیز تأمین می کرد. از آنجا که رشد صنعت با گسترششهرنشینی همراه بود، تغذیۀ جمعیت فزاینده شهرها افزایش تولید مواد غذایی و عرضه آن به قیمت مناسب راضروری می ساخت. با رشد صنعت و ماشینی شدن آن، نیاز به مواد اولیه کشاورزی نیز افزایش یافت و بخشکشاورزی تأمین این مواد...