در میان مؤلفه‌های چندلایه و ترکیبی هویتی ایران دوره ساسانی، آگاهی و تعلق تاریخی یکی از مهم‌ترین آنهاست که کمتر در پژوهش‌های مربوط به این عصر بدان توجه شده است. این عنصر هویتی در دوران پیشا ساسانی نیز وجود داشت، اما در این دوره با توجه به نگرش و ایدئولوژی سیاسی ـ دینی ساسانیان و دادن رنگ و لعاب عامدانه به آن و حرکت در جهت مشخص و تعریف شده، اهمیت بیشتری یافت؛ زیرا از نظر مؤسسین سلسله، با اهتمام ب...

اردیبهشت یشت، سومین یشت اوستا که در ستایش اردیبهشت امشاسپند (و نیز دو دعای مهم زردشتی اَشم وُهو و اَئیریِما ایشیو) است، با 19 بند از یشت های کوچک به شمار می رود. این یشت را به این جهت که از نظر زبانی آشفته بوده و بعضی حالات صرفی کلمات با معنی آنها مطابقت ندارد، از یشت های متأخر به حساب می آورند. اردیبهشت به معنی بهترین اشه (راستی)، از زیباترین امشاسپندان و نمادی است از نظم جهانی و قانون ایزدی. او د...

در این مقاله رویکردهای مختلف «رابطه علم و دین» مورد بررسی قرار گرفته‏اند. در این زمینه به سه رویکرد متداول اشاره شده است. در رویکرد اول دیدگاه پوزیتویستی نسبت به علم و دین، بخصوص مسیحیت، تجزیه و تحلیل شده و موضوعیت نتایج حاصل از آن در اسلام مورد نقد واقع شده است. در رویکرد دوم، ضمن بیان مفروضاتی نسبت به دین شناسی و معرفت شناسی، ارتباط این دو مجموعه و در نتیجه نسبت بین علم و دین تبیین شده و د...

شناخت فرهنگ هیچ جامعه و قومی امکان پذیر نیست مگر آن که دین آن جامعه و اگر دینی ندارد، افسانه های جهان شناختی آن ، به درستی بررسی و شناسایی شود . برای دریافت درست فرهنگ ایران زمین نیز ، از بررسی و شناسایی ادیان باستانی آن گریزی نیست. پس از اسلام ، بسیاری از کتاب های کهن ایرانی و از آن جمله اوستا ، به سبب مهجور ماندن زبان و ادبیات و خط های پهلوی و اوستایی و نیز به دلیل وجود پاره ای ناسازگاری ها...

مفهوم فطرت پیش از دوران پهلویِ دوم، در کتاب‌ها و روزنامه‌های مذهبی، بسیار به ندرت به کار رفته است. اما بعد از شهریور 1320 و آغاز سلطنت محمدرضا شاه، استفاده از این مفهوم و نظریه‌پردازی دربارۀ آن، در مجلات و روزنامه‌هایی که نشر و تبلیغِ مسائل دینی را هدفِ خود قرار داده بودند، افزایش می‌یابد. فطرت، رفته رفته از سویی، به مفهومی کلیدی برای دفاع از دین در برابر مارکسیست‌ها یا دیگر منتقدانِ دین تبدیل می‌ش...

در پژوهش حاضر متن پازند مینوی خرد با تحریر پهلوی آن مقایسه شده است. با بررسی های به عمل آمده، این نتیجه به دست می آید که پازند تنها یک شیوه آوانویسی سنتی بوده و برای سهولت در قرائت واژگان پهلوی از آن استفاده می شده است. به عبارت دیگر پازند نمی تواند زبان مستقلی باشد زیرا چنان که می دانیم عوامل سه گانه ای وجود دارند که سازنده پیکره یک زبان هستند این عوامل عبارتند از: صرف، نحو و نظام آوایی؛ و از ...

مسلمانان از نخستین روزهای حیات فلسفه، شاهد دغدغۀ فلاسفه در اصلاح جامعۀ اسلامی بوده اند (تاریخچه)؛ اما دغدغۀ ابن رشد در تحلیل رابطۀ چندوجهی دین و سیاست بر پایۀ فقه و فلسفه، مورد توجه جدی قرار نگرفته است (پیشینه)؛ ازاین رو، ابهام در وجوه چنین رابطه ای از نگاه ابن رشد، همچنان باقی است (مسئله) بنابراین، پرسش از «چگونگی نگاه ابن رشد در رابطۀ بین دین و سیاست» پرسش اصلی و «ارائۀ الگوی پیوند دین و سیاس...

پژوهش‌ها گویای رابطه مثبت دینداری با آسایش و سلامت جسمی و روانی اند. پژوهش پیش رو به بررسی ارتباط «نگرش به دین» (شامل باورها و مناسک دینی) با «آسایش درونی» (شامل شادی، رضایت از زندگی، و حرمت خود) از طریق «امید» و «معنای زندگی» می‌پردازد. 493 دانشجو از رشته‌های مختلف دانشگاه‌های تهران به صورت غیر تصادفی انتخاب شدند و به این پرسشنامه‌ها پاسخ دادند: «مقیاس شادی درونی»، «مقیاس رضایت از زندگی»، «مقی...

در میان مؤلفه های چندلایه و ترکیبی هویتی ایران دوره ساسانی، آگاهی و تعلق تاریخی یکی از مهم ترین آنهاست که کمتر در پژوهش های مربوط به این عصر بدان توجه شده است. این عنصر هویتی در دوران پیشا ساسانی نیز وجود داشت، اما در این دوره با توجه به نگرش و ایدئولوژی سیاسی ـ دینی ساسانیان و دادن رنگ و لعاب عامدانه به آن و حرکت در جهت مشخص و تعریف شده، اهمیت بیشتری یافت؛ زیرا از نظر مؤسسین سلسله، با اهتمام ب...

چکیده: ساختواژه (صرف) شامل دو لای? تصریفی و اشتقاقی است. در صرف تصریفی انواع مقولات دستوری مورد مطالعه قرار می گیرد و در صرف اشتقاقی (واژه سازی) به ساختِ خود کلمه توجه می شود. در زبانهای ایرانی، از جمله در فارسی میان? زردشتی، واژه از نظر ساخت اشتقاقی بر چهار نوع است: بسیط (ساده)، مشتق، مرکب و عبارت. هر یک از این انواع خود دارای گونه های مختلف است که به روش های مختلف ساخته می شود؛ به ویژه واژه ...