یوهان گوتفرید فن هردر (johann gottfried von herder, 1744-1803) مهم ترین متفکر تاریخ است که به دوره ها و اعصار تاریخی اهمیت می دهد و دیدگاهی متفاوت در مورد ماهیت انسانی و ایده ها و رویکردهای تاریخی دارد. او به حالات درونی شرکت کنندگان در تاریخ توجه می کند و بر عواملی چون زبان، فرهنگ، و دین به مثابة عوامل فردیت و تشخص گروه ها و جوامع انسانی اهمیت می دهد. او در مطالعات تاریخی خواهان هم فکری و هم د...

اعیاد، یکی از مشخصه های فرهنگی اقوام مختلف هستند که فلسفة پیدایش و تحولات تاریخی آنها در گستره ی زمان و در اقوام مختلف. در متون تاریخی و ادبی قدیم بازتاب می یابند. عید مهر گان به عنوان یکی از بزرگ ترین اعیاد باستانی ایران که دارای فلسفه پیدایش خاصی است، توانست با استفاده از توانمندی هایش، در صدر اسلام و عصر اموی و عباسی با همه ناملایماتی که از حیث سیاسی و عقیدتی با آن مواجه بود به حیات خویش ادا...

این مقاله به بررسی نقش سیاسی و اجتماعی زنان در جامعه معاصر ایرانی در سه دوره ؛ پیش از انقلاب مشروطه ، حین انقلاب مشروطه و پس از آن می پردازد. این مقاله با ذکر شواهدی تاریخی ضمن رد دیدگاه هایی که یا نقشی منفعلانه و حاشیه ای برای زنان ایرانی در جنبش های اجتماعی در دوره های فوق قائلند و یا ارزیابی منفی از عملکرد اجتماعی زنان دارند. دیدگاه سومی را مطرح می کند که مطابق آن زنان ایرانی را دارای نقش جد...

بررسی سیر تاریخی آموزش و پرورش در ایران، نشان دهنده پیشینه طولانی آن از پیش از اسلام تا به امروز است. روند شکل گیری مدارس در ایران، به صورت رسمی و با ایجاد نظامیه ها در دوره سلجوقی آغاز شد و با اشکال دیگر و طی فراز و نشیب هایی تا به دوره قاجار نیز ادامه یافت. همزمان با توجه ای که در دوره قاجار به آموزش علوم دینی شد، مدارس علوم دینی نیز از اهمیت به سزایی برخوردار شدند؛ به گونه ای که در شهر تهران...

چرنداب نام یکی از محلات کهن تبریز و نیز نام یکی ازمهمترین گورستانهای تاریخی شهر تبریز است. تنها آثار به جای مانده ازگورستان تاریخی چرنداب و مزارات آن، سنگ قبرهای صندوقی شکل است که در بدنه دیوار برخی ازبناهای تاریخی این محله و یا در کوچه پس کوچه های آن به چشم می‌خورد. عرصه گورستان تاریخی چرنداب تا حدود سال1313 ش. معین و مشخص بوده، لیکن از این تاریخ به بعد با احداث خیابان و ساخت و ساز درعرصه آن،آ...

مطالعات تاریخی، در میان شیوه های طبقه بندی اطّلاعات تاریخی، بیش از همه به دوره بندی گرایش دارند. دوره بندی، اطّلاعات تاریخی را در محور زمانی بخش بندی می کند. نوشتۀ حاضر، پیشینه، بنیادهای فکری- فلسفی و کارکردهای دوره بندی را در تاریخ، به طور عام و در تاریخ ادبی، به طور خاص بررسی می کند. دوره بندی، مفهومی دیرپاست و رویکردها و شیوه های آن در گذر زمان دستخوش تحوّلات بسیار بوده است. روایتی که در این نو...

باغ‌های ایرانی که پیشینه شکل‌گیری آن‌ها به دوره هخامنشی می‌رسد همواره ویژگی‌های طراحی آن‌ها از یک سو تحت تأثیر  برخی از خصوصیات مهم فرهنگ، مذهب و تمدن ایران و از سوی دیگر تحت تأثیر شرایط محیطی بوده است. الگوی کلی طراحی این باغ‌ها از زمان آغاز حکومت هخامنشیان تا پایان دوره قاجار بیشتر بر طرح چهارباغی استوار بوده است که در اواخر دوره قاجار و از آغاز حکومت پهلوی این نوع الگوی طراحی تحت تأثیر تجددگ...

در بررسی تحولات تاریخی ایران همواره بر نقش و جایگاه اقشاری همچون سیاست مداران، نظامیان و روحانیون تأکید شده است؛ اما در این میان اقشاری چون هنرمندان و صنعت گران نیز وجود داشتند که در طی ادوار مختلف از جمله دوره حاکمیت تیموریان بر ایران (913-771ق) نقش و سهم قابل توجهی را در شکل گیری این تحولات ایفا نمودند. شکوفایی و فراگیر شدن هنر و صنعت در این دوره و کارآمدی هنرمندان و صنعت گران در عرصه های مخت...

برزک، از جمله شهرهای باستانی و تاریخی منطقۀ کوهستانی کاشان است. این مقاله در دو بخش، به بررسی تاریخ و آثار تاریخی برزک با توجه به اسناد و مدارک بر جای مانده، پرداخته است. چون اسناد صریح و روشنی از تاریخ پیش از اسلام برزک در دست نیست، بر اساس شواهد تاریخی و فرهنگی مانند زبان، ادبیات عامیانه، باورها و آیینها تصویری از گذشتۀ آن فراهم آمده است. اهمیت تاریخی برزک در دوران اسلامی نیز با توجه به کتیبه...

تناقض در قرآن بحثی است دیر پا که تقریبا از زمان نزول قرآن وجود داشته است که بعدا دامنه آن گستر ده تر شده تناقض در قرآن به دو نوع کلی درونی وبیرونی تقسیم می گردد تناقض درونی یعنی بین اجزا جملات ومحتوای قرآن با یکدیگر وتناقض بیرونی یعنی تناقض قرآن با امور بیرونی مثل تناقض با علوم صرف ونحو علوم تجربی وعقلی وتاریخ ،در این مقال به تناقض بیرونی قرآن از نوع تناقض قصه های آن با تاریخ به خصوص عهدین به ع...