آثار معماری دورة اتابکان از جمله آثار سرزمینی ایران است که در سیر مطالعات تاریخ‌شناسانه (کرونولوژیک) کمتر مورد توجه قرار گرفته است. اتابکان ابتدا از سوی سلجوقیان به عنوان مباشر و کمک‌کار شاهزادگان سلجوقی برگزیده شدند و در نهایت، در زمان افول قدرت مرکزی تبدیل به سلسله‌های محلی شدند. اینان در هنگامة حمله مغول، آرامش نسبی را در نواحی مرکزی ایران ـ که تحت تسلط آنها بود ـ حفظ کردند. حاصل این اقدام گ...

چهار محراب گچبری شبستان امام حسن (ع) در مسجد ملک کرمان، متعلق به دورة سلجوقی و آل بویه­اند. هدف، مطالعه تزیینات محراب‌ها و پاسخ به چیستی عناصر ساختاری تجسمی تزیینات، همچون نوع نگاره‌ها و شکل خط‌نگاره‌های هر محراب و تأثیرات متقابل خط و نگارهاست. این پژوهش از روش­های توصیفی- تحلیلی و تطبیقی بهره گرفته و جمع­آوری اطلاعات بر مبنای منابع کتابخانه­ای و تحقیقات میدانی است. نگاره‌های محراب‌ها را می‌توا...

رشد هنر معماری در دورۀ سلجوقی از هند تا آسیای صغیر مشهود است. معماری در این دوران به اوج شکوفایی خود رسید؛ به گونه ای که خلاقی تهای هنری به ویژه در معماری مذهبی بسیار چش مگیر است و همین امر موجب تحولی عظیم در اساس معماری شد. سلجوقیان برای هنر معماری توازن و تعادل به ارمغان آوردند. منار فیروزآباد بردسکن از آثار معماری بسیار زیبا و خلاقۀ این دوره به شمار می آید. منابع تاریخی از دلائل اهمیت جغرافی...

تا همین اواخر، تاریخ­ هنر و معماری دوران اسلامی ترکیه، بعد از دوران سلجوقی، هنر و معماری عثمانی دانسته می­شد. اما این دیدگاه امروزه منسوخ گردیده است. زیرا بعد از فروپاشی سلاجقه امیرنشین­های خودمختار ترکمن در نقاط مختلف آناتولی حضور داشتند که برخی از آنها تا قرن چهاردهم و برخی دیگر حتی تا قرن پانزدهم دستگاه حکومتی خود را در مقابل گسترش روزافزون عثمانی­ها محافظت می­نمودند. در دوران حاکمیت بی­لیک­...

ساختارحکومتسلجوقی(590-431ق)به لحاظ شرکت نهادها و کنشگران مختلف در بستر فعالیت­های سیاسی، شاخصه­هایی دارد که در مقایسه با دیگر حکومت­ها و سلسله­های ایرانی پس از اسلام در نوع خود بی­نظیر است. سلجوقنامه ظهیرالدین نیشابوری بر خلاف متن موجزش، روایتی عینی و پرمعنا از نحوة شکل­گیری و تداوم ساختار قدرت سلجوقی به­دست می دهد. توجه مورخ به امرا، به عنوان گروهی مؤثر در تحولات سیاسی این دوره و تلاش نهاد دیو...

سلجوقیان که جزء قبایل ترک غُز(اُغز) بودند ، با غلبه بر غزنویان و حکومت های محلی در نیم? اول قرن پنجم هجری قمری، دولت خود را در ایران پایه گذاری کردند که با مرگ سلطان سنجر(552 ه.ق) حکومت آنان تضعیف شده ودر سال 590ه.ق با قتل طغرل بن ارسلان خاتمه یافت. در اوایل حکومت سلجوقی با تشکیل ارتش ثابت آن حکومت، غلامان نظامی و طبق? جدیدی از امیران وارد ساختارنظامی سلجوقیان شدند، و سپس در راستای تحولاتی که در ...

هنر سلجوقی جایگاهی والا در رشد و درخشش اغلب زمینه‏های هنر اسلامی به خود اختصاص داده است اما به دلیل عدم بررسی و تحقیق پیرامون زیورآلات دوره‏ی سلجوقی جنبه‏های ارزشمند این هنر تا حدی ناشناخته مانده است. لذا برای شناخت بیشتر بخشی از فرهنگ و هنر گذشته‏ی ایرانی- اسلامی نیازمند آن هستیم که انواع فن‏آوری و نحوه‏ی ساخت، نقوش و مواد بکار رفته در ساخت زیورآلات این دوره که شامل فلزات، سنگ‏های قیمتی و نیمه...

چکیده قرون پنجم و ششم از درخشان ترین دوره های تاریخ تمدن و فرهنگ اسلام و ایران است . سلجوقیان به دلیل گرایش به مذهب اهل سنت و نجات دهنده خلفای عباسی از دست آل بویه و فتنه ارسلان بساسیری وجهه مثبت و درخشان ، همچنین القاب و عناوینی خاص برای اولین بار در جهان اسلام کسب نمودند . همچنین سلاطین اولیه سلجوقی به دلیل ویژگی های قومی و قبیله ای خود مجبور بودند که از خدمت وزرای دانشمندایرانی استفاده نم...

چکیده تحولات سیاسی و اجتماعی در آغاز قرن پنجم هجری منجر به ظهور ترکمنان غز در ایران گشت. تضعیف غزنویان در شرق، موجب قدرت یابی سلجوقیان به سرکردگی طغرل گشت. آنها به صورت نیروهای پر توان حامی خلافت عباسی ظاهر شدند. و خلافت رو به زوال عباسی را از زیر فشار آل بویه بیرون آوردند. مناسبات بین سلجوقیان و خلافت عباسی، منازعه ای طولانی و فرسایشی بود که از همان عصر طغرل شروع شد در زمان الب ارسلان و ملکش...