بلاغت و فصاحت از جمله علوم ادبی است که در عین حال به ناقدان در ‏نقد متون کمک می کند. بلاغیون برخی قوانین خاصی را برای کلمه، کلام و ‏متکلم قائل می شوند که گاه در برهه ای از تاریخ ادبی همراه با تغییر ذائقه ادبا و ‏ناقدان آثار، دچار تحولاتی می شود. یک متن ادبی از حیث دارا بودن ویژگی های ‏فصاحت و بلاغت امکان دارد در هر دوره از تاریخ به نوعی متفاوت بررسی شود. ‏در عصر صفویه نیز با درآمیختگی شعر پارسی...

عظمت بلاغی کلام در مجموعه ی انسان ساز «نهج البلاغه»، شارحان مختلف را با توانمندی ها و بضاعت های علمی متفاوت، مسحور نموده است. «منهاج­البراعه فی شرح نهج­البلاغه»، اثر میرزاحبیب الله هاشمی خویی، یکی از مهم ترین و مبسوط ترین شروح «نهج البلاغه» در قرون اخیر به شمار می آید. در این نوشتار مهم ترین مؤلفه های بلاغی که در این کتاب تفسیری با هدف تبیین غنای ادبی عبارات علوی، مورد اهتمام قرار گرفته، بررسی ...

در این گفتار پس از ذکر مقدمه ای در باب هنر سخن وری و چگونگیِ تأثیر آن در نفوس و اذهان مخاطب و جای گاه او در حسن قبول و ماندگاریِ شعر و نیز تعهّد و رسالتی که نویسنده و شاعر در قبال جامعه و مخاطبان فردی و اجتماعی خود دارد، راه های افزایش تأثیر در مخاطبان از طریقِ بکارگرفتنِ نکات ظریف بلاغی و در نظر گرفتنِ نوع مخاطب یا مخاطبان از جهاتِ گوناگون و رعایت اقتضای حال و زمان و مکان و شرایط مورد بررسی قرار می گ...

قرآن کتاب تربیت انسانهاست. از این رو یکی از اصلی ترین زمینه های پژوهش در قرآن، بررسی رویکرد تربیتی آن است. از آنجا که شیو? بیان آموزه های تربیتی، در اثرپذیری مخاطب نقش اساسی دارد، قرآن کریم شیوه های متنوع بیانی را به کار بسته است. شاخص ترین آنها استفاده از روشهای بلاغی و نیز به کار بردن انواع استدلال می باشد. تعالیم تربیتی قرآن ضمن اینکه از زیبایی های بلاغی اعم از تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه ب...

چکیده پژوهش های بلاغی در زبان عربی، که به برکت نزول قرآن کریم پس از مباحث صرفی و نحوی در جهان اسلام گسترش یافت، دیرینه ای بس افتخارآمیز دارد. پژوهشندگان مسلمان فراوانی در فنون گوناگون بلاغت آثار سترگی را به جامعة بشری ارزانی داشتند. اما کاستی های قابل توجهی در بلاغت سنتی، از جمله رویکرد «جمله محور»، زمینه را برای اندیشمندان غربی فراهم کرد تا با رویکرد «متن محور» برای درک زیبایی های تمامیت متن، ...

هر متن ادبی، دارای روح و جسمی است و علوم بلاغی، نقشی اساسی در فهم روح زبان و زوایای پنهان و بخش های ناگفته و نانوشته متون دارد، به طوری که کم توجهی به این موضوع، در بسیاری از موارد، فهم درست متن ادبی را مختل می نماید. این موضوع، برای هر منتقد ادبی و به ویژه برای مفسّران که وظیفه تشریح و تفسیر آیات قرآن کریم را به عهده دارند بسیار با اهمیّت است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با ذکر شواهدی از آی...

قرآن کریم در ایجاز و بیان اسلوبی بی نظیر دارد و به دلیل برخورداری از ویژگی های بلاغی و بیانی، ترجمة آن به دیگر زبانها بسیار دشوار است. لذا مترجم قرآن علاوه بر آشنایی با اسباب نزول و سیاق آیات، لازم است ویژگی های بلاغی زبان عربی را به خوبی بشناسد تا بتواند با رعایت دقّت، امانت و بدون حذف و تغییر معنا به ترجمة صحیح آیات بپردازد، امّا برخی از مترجمان بدون توجّه به ویژگی های بلاغی قرآن کریم به ترجمة آ...

 بهره‌گیری از امکانات بلاغی و زبانی در حوزۀ تبلیغات بازرگانی، تأثیرات مثبت و انکارناپذیری بر مخاطب می‌گذارد. پیام‌های تبلیغاتی در ذات خود دارای چهار هدف مهّم و اساسی‌ هستند: القای اندیشه و پیام، جلب اعتماد مخاطب، تشویق و ترغیب و ماندگاری موضوع در ذهن. شیوه‌های بلاغی و زبانی به دلیل ظرفیت‌هایی که دارند، در رسیدن به این اهداف بسیار سودمند می‌نمایند. در این جستار به بررسی تأثیر کارکرد‌های بلاغی و ز...

یکی از وجوه برجسته قرآن کریم، فصاحت و بلاغت آن است؛ یعنی سخن رسا و مقتضی حال، شیوا و روشن، که سخن خدا نمونۀ بی مثال آن می باشد. عرب از دیرباز با آزمون های گوناگون ارزش اعجاز این نامۀ آسمانی را درک کرده اند و مسلمانان برای نشان دادن شگفت آفرینی آن کتابهای فراوانی نوشته اند. رشیدالدین میبدی در تفسیر کشف الاسرار، جلوه هایی از اعجاز بلاغی و زیبایی های کلامی قرآن را شرح داده است. انواع شگردهای فصاحت...

سبک­شناسی با انواع مختلف آن جنبه­های مختلف متن و فرامتن اثر را با ریزبینی مورد بررسی و واکاوی قرار می­دهد و هدف آن ارائه شناختی از ویژگی­های اثر و شیوه یا چگونگی خلق آن در ساخت و بافتی منحصر به خالق اثر است. سبک‌شناسی از گذشته تاکنون، در پژوهش­های کلاسیک و مدرن، مبنای بحث و بررسی آثار ادبی است و در سه سطح زبانی، محتوایی و بلاغی صورت می­گیرد. در جستار حاضر، سبک­شناسی بلاغیِ مجموعة شاهدة قبر من رخ...