یکی از مضامین مهم ادبیات داستانی معاصر، انعکاس فرهنگ مردم است و از آن جا که انسان و زندگی و اندیشه او جزء لاینفک داستان است، بنابراین پیوستگی فرهنگ مردم با انسان هم به این قالب ادبی راه یافته است‌. بخشی از این فرهنگ مثل آداب و رسوم اجتماعی، مذهبی، پزشکی و خرافی است و بخشی دیگر شامل زبان محاوره و گویش‌های محلی، اشعار و ترانه‌ها، ضرب‌المثل‌ها و بازی‌ها است‌. شهلا پروین روح و منصوره شریف زاده نویس...

همای­نامه از منظومه­های پهلوانی نه چندان شناخته شدة متعلّق به قرن ششم یا هفتم ادب فارسی، از نویسنده­ای ناشناس است. پشتوانة نظری این پژوهش، روش «ولادیمیر پراپ»، «آرتور آسا برگر» و «پل ریکور» از ساخت‌گرایان معروف در ریخت‌شناسی داستان­ها و قصّه­های عامیانه، اساطیری و پهلوانی است. نتایج تحلیل نشان می­دهد که این داستان دربردارندة وضعیّت آغازین، روی‌دادهای ناشی از کم‌بود و شرارت و پایانی خوش برای قهرمان...

رئالیسم از مکاتب برجسته ی ادبی و هنری در سراسر جهان به شمار می رود. در آثار اولین نسل از داستان-نویسان ایرانی از جمله سیمین دانشور نیز بسیاری از ویژگی های این مکتب آشکار است. دانشور به عنوان نخستین بانوی داستان نویس در ایران، چهار مجموعه داستان با نام های «آتش خاموش»، «شهری چون بهشت»، «به کی سلام کنم؟» و «انتخاب» در کارنامه ی ادبی خود دارد. هم-چنین سه رمان با نام های «سووشون»، «جزیره ی سرگردا...

دانش روانکاوی بیش از یک سده مورد توجه همگان واقع شده است. فروید(Sigmund Freud، 1939- 1856) بنیان­گذار مکتب روان­شناسی پایه­های این علم را برافراشت و شاگردانش به اصلاح و بالندگی آن پرداختند. روان­کاوی شخصیت­ها یکی از جنبه­های بارز داستان­های ساعدی است که در آن آموزه­های روان­شناسانی چون فروید، یونگ(Carl Gustavo Jung، 1961- 1875) و آدلر(Adler، 1937- 1870) بیش از دیگران نمود می­یابد. شیوه­های روان...

چکیده ادبیات بومی مجموع های از عناصر فرهنگی مذهبی است که در پی نشان دادن شیو ه ی زیست ملتی معین است. اثر خواب با چشمان باز، مجموعه ی چهارده داستان کوتاه نوجوان امروز است. از ویژگی  های برجسته ی این مجموعه، ارا یه ی تصویری زنده از مؤلفه های بومی  مذهبی ایرانی در همه جای کتاب است. ذکر این امر لازم است که مراد از بومی گرایی در این نوشتار، عناصر بومی در گستر ه ی سرزمین ایران و در معنای عام آن...

فرهنگ، میراث ملی مردم یک کشور است که از نسل های گذشته به ارث مانده است و بزرگ ترین نیاز جامعه ی بشری و عامل اصلی پویایی و نشاط و تداوم حیات جوامع است. فرهنگ عامیانه مجموعه ی اعمال و رفتارهایی است که سینه به سینه نقل شده و به صورت تجربه به ارث رسیده است. در زبان و قلب مردم، مثل ها، باورها و اعتقاداتی وجود دارد که هر یک از آن ها پندی بزرگ در بر دارد و از آن جا که فرهنگ هر ملتی در حکم زندگی نامه ی...

سرگذشت کندوها نوشته‏ای است تمثیلی در قالب یک قصة عامیانه که شرایط هیچ یک از قالب های داستان و رمان کوتاه و رمان را ندارد. نویسنده بیش از اینکه در قیدوبند ساخت قالب باشد، درصدد طرح یک آرمان‏شهر یا لااقل طرح یک زندگی مستقل و آزاد است بر مبنای اصول فرهنگی و شرایط محلی ایران. انگیزة نوشتن این قصه احساس رسالت نویسنده و دغدغه‏های فکری او از وابسته شدن حکومت و فرهنگ ایرانی به صنعت و تمدن غرب است به عل...

شعوری کاشی از شاعران قرن یازدهم هجری است. طبق گفتۀ تذکره ها شعوری، دیوانی مشتمل بر شش هزار بیت داشته، اما بر طبق تنها نسخۀ موجود از اشعارش، آثار وی شامل چند قطعه و تعدادی رباعی و دو مثنوی به نام های مونس اخیارو مهر و وفاست. تذکره ها ابتدای کار وی را زمان شاه اسماعیل صفوی (ظاهراً شاه اسماعیل دوم) دانسته اند، اما وی در اشعارش و به ویژه در دو منظومۀ مهر و وفا و مونس اخیار، شاه عباس صفوی (شاه عب...

یکی از منظومه‌های پهلوانی تا امروز ناشناخته ادبِ حماسی ایران زرین‌قبانامه است که در سه دست‌نویسِ موجود از آن با نام‌های شاهنامه اسدی، رستم و سلیمان و زرین‌قبای هفت‌لشکر معرفی شده است. سراینده شیعی متن ناشناس است و بنابر قراینی اثر خویش را در عصر صفویان و در شصت‌سالگی ـ و شاید یکی‌دو سال پیش و پس‌ـ به نظم درآورده است. داستان منظومه در زمان پادشاهی کیخسرو در ایران و پیامبری حضرت سلیمان(ع) روی می‌ده...

زرّین‌قبانامه منظومه‌ای ‌است حماسی که موضوع آن آمدن فرستاده‌ای از سوی سلیمان نبی(ع) به دربار کی‌خسرو برای خواندن ایرانیان به دین خدایی‌ است. سپس جنگ‌هایی میان پهلوانان ایران با زرّین‌قبا درمی‌گیرد و در دنباله‌ی داستان، حوادث بسیاری برای رستم و فرزندانش روی می‌دهد. شیوه‌ی بیان این منظومه‌ی بلند که از نظر شمار ابیات، سومین منظومه‌ی حماسی شناخته شده در زبان فارسی است، به صورت داستان در داستان است که...