در آستانه انقلاب مشروطه همچون سراسر قرن سیزدهم ه . نوزدهم م . مهمترین بخشتولیدی کشور کشاورزی و جامعه روستایی ایران بود . وضعیت نیمه استعماری ایران و پیوندخوردن آن با تجارت جهانی تغییرات مهمی در الگوی کشاورزی بوجود آورد . فروشزمینهای خالصه و تبدیل آنها به زمینهای خصوصی و سود فراوانی که در تولید محصولاتکشاورزی همچون تریاک نهفته بود، تجار شهری را نیز به خرید زمین ترغیب کرد . کمتوجهی به کاشت محصولا...

با توجه به طبیب، عارف و شاعر بودنِ عطار نیشابوری این فرض چندان بعید نیست که او در منظومه رمزی- تمثیلی‌اش، منطق‌الطیر، توانسته باشد بر پایه تجارب بیرونی و سلوکِ درونی، دیدگاهی شرقی در باب رشدِ شخصیت و سلامت روانیِ انسان عرضه کرده باشد. هدف از پژوهش حاضر، واکاوی پرداخت‌های ادبی- عرفانیِ عطار از روی گونه‌های شخصیتِ درون‌گرا و برون‌گرا بنا بر نظام تحلیلیِ یونگ و پیروانش است. بنا بر نتایج این پژوهش، عطّار ب...

یکی از اهداف شالوده شکنی، براندازی و ایجاد تشکیک در مفاهیم پایه‏ای ایدئولوژی های سیاسی است چرا که زیربنای ایدئولوژیهای سیاسی، معانی برساخته‏ای تصور می‏شود که عوامل زبانی، محیطی و تاریخی موجب شده‏اند آنها را تثبیت یافته فرض کنیم. پل دومان در کسوت یکی از این شالوده‏شکنان برای شناورسازی معانی مستتر در ایدئولوژیهای سیاسی و پاسخ به چرایی مقبولیت آنها، زبان ادبی را مطمح نظر قرار داده  و خصایص زبان اد...

صورخیال پیوندی میان انسان و محیط او ایجاد می‌کند. ایماژ یا خیال عنصر اصلی در جوهر شعر است و صور خیال به وسیله دگرگونی‌های سریعی که بر کانون شعر وارد می‌سازند، شالودة شعر را بنیاد می‌‌نهند. انوری به عنوان شاعری بلند پایه که کلامش در اوج فصاحت و اقتدار قرار دارد از خیال و صورت­های خیال‌انگیز شاعرانه به زیبایی استفاده کرده است. یکی از خصایص شعر او وفور استعاره‌های عجیب و پیچیده است. در این مقاله ا...

رنج یکی از محسوسات مهم در زندگی بشری است که بسیاری از متفکرین درباره‌ی آن از زوایای مختلفی سخن گفته‌اند. این مقاله به بررسی امکان مطلوبیت یا عدم‌مطلوبیت آن و همچنین نحوه‌ی مواجهه‌ی با آن می‌پردازد. لذا با نظریه‌ی «احساس‌گرایی هنجاری» که حامی شدید احساسات در بحث اخلاق محسوب می‌شود، آغاز نمودیم و پس از معرفی نحوه‌ی مواجهه‌ی این نظریه با رنج و استخراج ویژگی‌ها و خصایص آن در عمل؛ نقد برخی صاحب‌نظرا...

اگرچه در ظاهر امر چنین می‌نماید که فلسفه‌ی نیچه، فلسفه‌ای زهد ستیز و ضد اخلاق است، با توجه به تأکید وی بر روش‌های مختلف خودسازی و والایش، جای آن دارد که میان آرمان زهد و زهد مثبت و نیز گونه‌ی سومی از زهد، در نوشته‌های او تفاوت قائل شد. وی نخست زهدی را که به توقّف و تعلیق فرایند تعقّل و اراده و غریزه ختم می‌شود، رد می‌کند و سپس اخلاق سروری عهد باستان را می‌ستاید که در قلمرو آن، عقل مطیع و غریزه‌ی ...

آن‌چه در این مقاله آمده است، بیان اجمالی داستان آفرینش آدم، صدور فرمان خداوند به فرشتگان برای آوردن مُشتی خاک از زمین است و این که از میان این فرشتگان تنها عزرائیل موفّق می‌شود با اغفال زمین، مشتی خاک برگیرد و فرمان الاهی را اجرا کند. این داستان که در دفتر پنجم مثنوی و مرصادالعباد نجم رازی آمده است، برای بیان دو هدف متفاوت است: مولانا نخست از مسأله خیر و شرّ سخن می‌گوید و نتیجه می‌گیرد که امتناع...

نگرشمتفاوت نظامی برخلاف شعرای زمانه خود به شخصیت زن می‌تواند از نکات بارز آثارش به حساب آید. او زن را در خصوصیات مردپسند محدود نکرده بلکه لایق اعطای مسؤولیت‌های مهم در سطح اجتماعی می‌دانست و برای زن نه پایین‌تر از مردان که جایگاهی والا متصور بود تا با بروز خصلت‌های متعالی خویش بر تصور عامه مبنی برضعف جنسیتی خط بطلان کشد. نظامی اندیشه و تفکرات زن را ارج می‌...

التَّولّی والتبری أصلانِ هامّان فی دائرة المعتقد الإسلامی إذ هما ممزوجانِ بتوحید الله تعالی و نبوّة حبیبه المصطفی صلی الله علیه و آله و هما بمعنی أن نُحِبَّ مَن أحَبَّه اللهُ و رسولُه و أن نُبغضَ مَن أبغضه اللهُ و رسولُه و قد اهتمّت الشیعة و شعراؤهم بهذه المهمة و أحبّوا أهلَ بیت النبی صلوات الله علیهم أجمعین لِما ورد فی القرآن بأنّ الله طَهَّرهم و کذلک وصایا جمة من کلام الرسول صلی الله علیه و آله فیهم لتشیید أمرِهم و أنَّ من أ...

.من الکتب المؤلفة فی الرسم عند المشارقة کتاب «نثر المرجان فی رسم نظم القرآن» تألیف محمد غوث الآرکاتی (1238 هـ) فی الهند. ولم یحظ باهتمام العلماء به‌علی الرغم من مکانته العلمیة. وهذا الکتاب ذو أهمیة من ناحیتین: الأولی: أنه من کتب الرسم التی ألّفت فی مشرق العالم الإسلامی، والثانیة: أنه یحتوی علی مصادر مشرقیة التی لم تکن معروفة وـ لم نکن مبالغین إن قلنا ـ لا تزال غیر معروفة عند المهتمین بر...