مفسرین، عرفا و علمای علم کلام هر کدام به نوعی از دیر باز، توجه ویژه ای به بحث اسماء و صفات خدای متعال داشته و بعضا در تفاسیر و مکتوبات خود بدان پرداخته اند. با نگاهی به آیات کریمه ی قرآن در می یابیم که تعداد قابل توجهی از این آیات، در بر دارنده ی دو صفت-یا بیشتر- از صفات خدای متعال در کنار هم هستند که ارتباطات ممکن میان آنها از جمله مسائل مهمیست که ما را در جهت فهم هر چه بهتر آیات نورانی قرآن ی...

خداوند در آثار ابن‌سینا به مثابة وجودی کاملاً متفاوت و دیگر حضور می‌یابد و وی در مباحث فلسفی خویش، از واجب‌الوجود به عنوان خدا، تصویری ارائه می‌کند که نه‌تنها به لحاظ وجودی، متعالی صرف و متباین نسبت به ماسواست؛ بلکه حتی دامنۀ این تعالی تا حوزۀ ذهن و معرفت انسان نیز ادامه می‌یابد. از سوی دیگر، مباحث وی دربارۀ نیایش در آثار گوناگون او، در نگاه نخست ممکن است بیانگر ناسازگاری یا دست‌کم چندگانگی ...

با توجه به توقیفی بودن ترتیب و نظم آیات در سوره‌‌ها، ارتباط و هم‌خوانی اسماء الهی با مضامین آیات امری انکارناپذیر است و آمدن آنها در فواصل آیات بر خلاف تصور برخی مغرضان، حکمت‌آمیز و همراه با دقّت و ظرافت است. دقّت در اسماء حسنای الهی در فواصل آیات سوره انفال، پیوند آنها با همان آیه، با آیه پیشین یا پسین و با محتوای کلی چند آیه و موضوع محوری سوره به‌خوبی روشن می‌شود. موضوع محور‌ی سوره انفال جهاد د...

یکی از آیات مشکله قرآن کریم آیات نخست سوره عبس است. مضمون آیات عتاب خدای متعال به شخصی است که برخوردی انتقادآمیز با فرد نابینا داشته است. در کیستی عتاب‌شونده، دو شأن نزول نقل شده است؛ یکی آنکه خدای سبحان، پیامبر’ را عتاب فرموده است و این برخورد او ترک اولی محسوب می‌شود، در غیر این صورت عتاب الهی بی‌مورد است؛ چراکه خدا از فعل عبث منزه است. اشکال این نقل آن است که نوعی کوتاهی از جانب پیامبر’ صورت...

خدای متعال در قرآن کریم، صفات عقلانی و نفسانی انسان را تبیین کرده است. یکی از این اوصاف صفت «هلوع» است که در آیۀ 19 سورۀ معارج به آن اشاره شده است. «هلوع» از اوصاف نفسانی است که مسئلۀ حریص بودن آدمی را مطرح می‌نماید. مفسران فریقین در پاسخ به این سؤال که آیۀ مذکور در مقام ذمّ انسان است یا در مقام مدح او یا به امر دیگری اشاره دارد، نظرهای متفاوت وگاه متضادی را ارائه کرده‌اند. اکثر آنها معتقدند که ...

در دورة ساسانیان که دین و پادشاهی همچون دو برادر همزاد انگاشته می‌شدند، پادشاهان ساسانی به‌ویژه پس از تاج‌گذاری و یا پیروزی در نبردها، پیشکش‌های شاهانه‌ای به آتشکده‌ها و پرستشگاه‌های زردشتی می‌بخشیدند و این خود گواه نگرشِ نیک آنها به دینِ کهنِ زردشتی همچون دین ملّی ایرانیان هم بود. شگفت این‌که اردشیر بابکان (224-240 م.)، بنیانگذار شاهنشاهی ساسانیان، پس از نبردهایی پیروزمندانه سرهای بریدة هماوردان خ...

صنعت مبالغه به عنوان یک آرایۀ ادبی به شیوه‌های مختلف در کلام خدای متعال ‏و امامان معصوم: به کار رفته‏ و شیوع فراوانی دارد. این اسلوب بیانی گاهی همراه با ارادۀ معنای ظاهری است‏ و گاهی بدون ارادۀ معنای ظاهری؛ اما حتی در صورت عدم ارادۀ معنای ظاهری به معنای دروغ‏ و گزاف‏ و به هدف فریب نیست. برای اثبات این مدعا دو راه موازی طی شده‌است. از یک سو ثابت کرده‌ایم که استفاده از صنعت مبالغه با مقام عصمت‏ ...

هدف از این پژوهش، تدوین و اثربخشی الگوی مشاوره ای اسماء حسنا بر اصلاح تصور از خدا و کاهش استرس، اضطراب و افسردگی بود. برای پاسخگویی به پرسش های این پژوهش، از طرح پژوهش آمیخته که ترکیبی از روش های کیفی و کمی است استفاده شد. بخش کیفی پژوهش حاضر که مبنای تهیه الگوی مشاوره ای بود دارای دو بخش است: مبتنی بر متن و مبتنی بر جامعه. برای تعیین ابعاد اسماء حسنا از روش تحلیل محتوا و آموزه های هرمنوتیک است...

از نظر مسلمانان، پیامبر اسلام (ص) معصوم بوده و این عقیده برآمده از تعلیمات قرآنی است. با وجود این، آیاتی در این کتاب آسمانی وجود دارد که در ظاهر این باور را به تردید می اندازد. از جمله این آیات، آیه 43 سوره توبه می باشد. در این آیه در مورد عفو خدای متعال نسبت به پیامبر (ص)، دیدگاه های متفاوتی بین مفسران وجود دارد که مجموع این دیدگاه ها در مقاله حاضر، در پنج دیدگاه ارائه و بررسی شده است. سپس با ...

مفهوم خداوند، تحول و شکل گیری دین داری شخصی افراد را تعیین می کند. و در طول دهه گذشته، بیش از هر مفهوم مذهبی دیگر، مورد بررسی پژوهش گران قرار گرفته است (هاید، 1990). تأثیر ادراک افراد از مؤلفه های مختلف این مفهوم بر بهداشت روانی افراد توجه بسیاری از متخصصان روان شناسی، را به خود جلب نموده است. پژوهش حاضر نیز با هدف بررسی تأثیر ادراک مفهوم خداوند بر احساس تنیدگی، اضطراب و افسردگی صورت گرفته است....