سفرنامۀ میرزا صالح شیرازی حاوی روایتی نسبتاً مفصل از تاریخ غرب، به‌ویژه کشورهای روسیه، انگلستان و عثمانی است. هدف این پژوهش جست‌وجوی دلالت‌‌های صریح و ضمنی نهفته در این بخش از سفرنامه، و سؤال مشخص آن ناظر به انگیزه، هدف و شیوۀ تاریخ‌‌نگاری میرزاصالح و نگرش تاریخی اوست. تحلیل مضامین مندرج در سفرنامه در پرتو نگاهی فرامتنی، نشان می‌‌دهد که وزن بالای تاریخ‌‌نگاری در این سفرنامه حاکی از اهمیت تاریخ، ...

پی بردن ایرانیان به ناتوانی در برابر قدرت های اروپایی از اوایل قرن نوزدهم میلادی/اوایل قرن نوزدهم هجری به ویژه در آستانه ی جنگ های ایران و روس آغاز شد. ایران از یک سو با روسیه و از سوی دیگر با بریتانیا و برای مدت کوتاه تری با فرانسه، به عنوان دولت های رقیب روسیه، تماس نزدیک تری پیدا کرد. این تعامل به صورت تماس مستقیم برای افرادی به وجود آمد که به دلایل سیاسی و یا سیاحت و کسب و کار به غرب سفر کر...

سفر و سیر و سیاحت از زمان های گذشته یکی از مهم ترین تمایلات بشر بوده است. غالب افرادی که اقدام به سفر می کرده اند گاه دست به نوشتن سفرنامه زده اند و همین سفرنامه ها منبع مفیدی برای پژوهشگران و محققان است. به ویژه اگر سفرنامه ها توسط سیاحانی از کشورهای دیگر باشند، معمولاً بدون غرض و نیت سوئی هستند و نوشته های آنان منبعی مطمئن برای پژوهشگران در زمینه های تاریخی، مردم شناسی و اجتماعی می باشد. این...

پیشینه سفر از جایی آغاز می شود که انسان جستجوگر در پی یافتن دنیای آرمانی از محدودهء مکرر دانسته ها می گریزد تا به نادانسته ها دست یابد، زمانی دیگرگونه، مکانی دیگر و دیدی نو بیابد و به جهان بینی تازه ای برسد تا دنیای درون را متحول کند. سفر به دنیای خیال، دنیای مردگان، سفرهای تفریحی، زیارتی، سیاسی، فضایی و سفرنامه نویسی در هر دورهء تاریخی و علل اجتماعی گرایش به سفر و سفرنامه نویسی مطالبی است که د...

چکیده غله، محصول اصلی اقتصاد کشور در عصر ناصری و نان خوراک اصلی مردم بود. از همین روحکومت ناصری و تمام گروه ها و طبقات اجتماعی در سراسر این عصر به طور مستقیم با مسئله ی نان و فراز و نشیب قیمت غله درگیر بودند. قحطی ها موجب رکود داد و ستد و تجارت، کاهش شدید کشت و زرع، بحران مالی دولت ،بحران حمل و نقل،شیوع بیماری های واگیردار،مهاجرت ، مرگ و میر و ناامنی می شدند و بر مناسبات ارضی و مالکیت زمین تأ...

سفرنامه آیینه‌ای است که می‌توان انعکاس تصویر زندگی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، آداب و رسوم و باورها و اعتقادات، رفتار و کردار و فراز و نشیب‌های زندگی جوامع مختلف را در آن دید، تصویری گویا و روشن و تا حدود زیادی خالی از غرض‌ورزی و ملاحظه. از جمله این سفرنامه‌ها، سفرنامه «راه و رسم جهان» اثر نیکولا بوویه است. این جهانگرد سوئیسی ضمن سفر به سرزمین‌های مختلف، گزارشی جذاب، صادقانه و دق...

نکته یابان و ژرف اندیشان، طی سفرهای خود به ثبت دیده ها و شنیده ها و تجارب خود، درباره ی مسائل گوناگون فرهنگی، اجتماعی، اخلاقی، جفرافیایی، تاریخی و. . . می پردازند و سفرنامه های ارزشمندی از خود به یادگار می گذارند. این سفرنامه ها ما را در شناخت فرهنگ، آداب و رسوم، موقعیّت اجتماعی و سیاسی و جغرافیایی سرزمین ها و ملل گوناگون یاری می کنند. برخی از این سفرنامه ها علاوه بر اینکه حاوی اطّلاعات سودمندی ه...

در فاصله قرن های دوم تا چهارم هجری, سیر و سفر در میان مسلمانان, رواج بسیاری یافت. فریضه حج و کنجکاوی علمی, از جمله انگیزه های آنان برای جهانگردی و سیر در آفاق بود. در این نوشتار سعی شده است تا با کندوکاو در نخستین منابع جغرافیایی اسلامی, توصیفی اجمالی از مهم ترین سفرهای جغرافیادانان و سفیران مسلمان, به دست داده شود.