مفهوم اصلا­ح­طلبی و تجدّدخواهی یکی از موضوعات اصلی، گسترده و متنوّع در دورة مشروطه بود و روشن­فکران و مشروطه­خواهان، هر کدام برداشتی خاص از آن داشتند، که بعدها تناقضات و مشکلات بسیار تاریخی، فرهنگی و سیاسی ایجاد کرد. فرّخی یزدی نیز با توجّه به گرایش­های سیاسی و اندیشه­های مسلکی و سبک انتقادی شدید خود، بطور جدّی به اصلاحات زیربنایی و انقلاب فکری و اخذ علوم و فنون غربی می­اندیشید و در مبارزات سیاسی و...

یکی از موضوعات اصلی شعر فارسی در عصر مشروطه، «وطن» است و درک صحیح پیام شعر این دوره تا حدّی منوط به شناخت جایگاه آن است. مفهوم وطن در نظر شاعران این دوره، با مفهوم آن در نزد گذشتگان متفاوت است. در این مقاله وطن در دو دوره قبل و بعد از اسلام بررسی شده است. ایرانیان پیش از اسلام با مفاهیمی از وطن مثل سرزمین و نژاد آشنا بودند، با پذیرش اسلام و تأثر از آموزه‌های آن، نگرش آنان نسبت به وطن دگرگون شد. ...

ادبیات سنّتی ایران بر خلاف آموزه های قرآنی و سنّت معصومین  علیهم السلام  برای زن حرمتی درخور و شأنی به سزا قائل نمی شد. در این نگاه زن همچون وسیله ای برای خدمت به مرد و پر کردنلحظات او به شمار می رفت، بدون این که از حقوق مساوی برخوردار باشد ویا اینکه حتّی حقّی برایاعتراض داشته باشد. بعد از جریان مشروطه این نگرش دگرگون شد. زنان برای احیای مطالبات حقوقیخود اقدام کردند، مردان نیز به انصاف گرائیدند. رس...

در سال1330ق/1291ش روسیه تزاری به حرم مطهر امام رضا7 تعرض کرد. این اقدام متجاوزانه تعدی علنی و عمدی به حقوق و احساسات مذهبی ملت ایران بود و پیامدهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زیادی به همراه داشت. این تحقیق به دنبال پاسخ‌گویی به پرسش‌های ذیل است. چرا حکومت مرکزی از ایجاد آشوب جلوگیری نکرد؟ مقدار خسارات وارده به حرم مطهر چقدر بود؟ اهداف روس‌ها از ایجاد این بحران چه بود؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد ...

این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که چرا استبداد که در آغاز انگیزۀ اصلی همراهی بیشتر شهرهای ایران با مشروطه بود، در زاگرس غربی عامل اصلی همگامی با آن نشد. به عبارتی، چرا سران منطقه از شکل اصلی حکومت نوپای مشروطه استقبال نکردند؟ از حوادث مهم سیاسی ایران در قرن اخیر، جریان مشروطه‌خواهی ایرانیان بود که واکنش یکدستی از سوی اشخاص، گروه‌ها و طبقات اجتماعی نسبت به آن صورت نگرفت. در اینجا به‌طور خاص...

در دههء نخست انقلاب مشروطه،یزد شاهد حوادث و آشفتگیهای فراوانی بود.حاکمان یزد در زمان مظفر الدین‌ شاه،قبل از وقوع انقلاب مشروطه،به دلیل ضعف جسمی و روحی شاه،بسیار گستاخ بودند و مستبدانه به‌ غارت و چپاول و گرفتن اضافه جمعهائی بر مالیات از اهالی یزد می‌پرداختند.اهالی یزد،با بست‌نشینی و تحصن اعتراض می‌کردند،ولیکن هر حاکم جدید به نوع دیگری به آزار و اذیت ایشان می‌پرداخت.قحطی، خشکسالی و شیوع وبا نیز م...

سوم شهریور 1320 ش./بیست و پنجم اوت 1941 م.که مصادف با تهاجم قوای دولتین روس و انگلیس به تبع‌ حوادث جنگ جهانی دوم به کشور گردید،نه تنها منجر به استعفای رضا شاه از سلطنت شد،بلکه سبب تغییرات‌ بسیاری در شئون مختلف مملکتی نیز گردید که هریک تاریخچهء خاص خود را دارد.از آن جمله،مطبوعات که از آغاز انقلاب مشروطه یکی از حربه‌های اساسی و شناخته شدهء جامعه در رساندن مکنونات قلبی مردم خود بودند، شاهد تغییرات...

در جریان جنبش مشروطه مجلس به عنوان یکی از مهم¬ترین خواسته¬های مشروطه¬خواهان با فرمان مظفرالدین شاه قاجار در سال 1324ه.ق تأسیس شد. با تشکیل مجلس و اجرای اصل تفکیک قوا کشور ایران از لحاظ ساختار سیاسی در زمره ی کشورهای دارای نظام مشروطه و صاحب پارلمان قرار گرفت. مجلس به عنوان نهادی مردمی، ساختار حکومت را در ایران تغییر داد و به عنوان یکی از مهم-ترین ارکان قدرت در آن دوره مبدل شد. در واقع مجلس و اک...

انقلاب مشروطیت فصل مهّمی در تاریخ تحّولات سیاسی – اجتماعی ایران به شمار می رود طی این دوره بسیاری از مفاهیم و باورهای سنتی که سالیان دراز در عرص? سیاست و اجتماع ایرانی حاکمیت داشت جای خود را به مفاهیم نوینی چون آزادی ،مشروطه ، قانون ومجلس داد.انقلاب مشروطیت تبلور جریان اصلاح طلبی بود که از دوره فتحعلی شاه قاجار آغاز، در دور? ناصرالدین شاه عمق و شتاب یافت و سرآنجام در دور? مظفرالدین شاه به سال 132...

دوره مشروطیت ، از جمله مهمترین نقاط عطف در تاریخ معاصر ایران به شمار می آید و تأثیرات عمیقی را بر تحولات سیاسی- اجتماعی بعدی این مرز و بوم به جای نهاده ومبدأ چالشهای فکری گسترده و پایایی بوده که دامنه آن تا به امروز نیز ادامه یافته است.از جمله چالشها نوع مواجهه با نظام استبدادی بوده است.مشروطه خواهان غربگرا که ذیل الگوی کلان توسعه غربی، می زیستند نظریه ترجمه ای مشروطه را به عنوان جایگزین حکومت ...