منظومة «آرش کمانگیر»، سرودۀ سیاوش کسرایی، از نمونه های خوب اشعار روایی معاصر است که می تواند از دیدگاه نظریه­های روایت شناسی تحلیل و تفسیر شود. در این مقاله براساس نظریه های تولان، ژنت، گرماس و... علاوه بر مواردی چون طرح و پیرنگ، زمان، شخصیت پردازی، کانون سازی و... به بازنمایی پیوند روایت­پردازی کسرایی با ماهیت اسطوره ای این داستان نیز پرداخته ایم. بر این اساس تحلیل­های این پژوهش در حوزۀ روایت ...

جام یکی از مضامین اصلی و پرکاربرد شعر فارسی به شمار می آید. استقبال زیاد از این مضمون باعث ایجاد جریان جدیدی در حوزه ی ادبیات شد جریانی تحت عنوان خمریه سرایی که شاعران بس بنامی در شکل گیری و انسجام آن دست داشتند. استفاده از جام و ترکیبات آن تنها در همین حوزه باقی نماند بلکه مفهوم دیگر آن که همان جام جم، جام جهان نما و جام جهان بین است راه را برای ورود این مضمون در ادبیات عرفانی هموار نمود و باع...

در این مقاله به بررسی عناصر اسطوره اعم از شخصیت ها، موجودات و نمادهایی که صبغه و نمودی عرفانی در غزلیات شمس داشته اند، پرداخته ایم. البته علاوه بر شخصیت ها و نمادهای اسطوره ای ملی، شخصیت های اسطوره ای دینی و عرفانی نیز که مولانا آن ها را در جهت بیان مفاهیم عرفانی آورده، مورد بررسی قرار گرفته اند. عناصر، موجودات و شخصیت های مورد بررسی در این مقاله عبارتند از رستم، زال، کیقباد، سهراب، اسفندیار، ض...

ادبیات و فرهنگ کشورِ ما جایگاه ویژه ای را به اسطوره ها، اعم از اسطوره های کهن و نو، اختصاص داده است. علیرغم گستردگی اسطوره های ایرانی، ادبیات معاصر این سرزمین شاهد حضور چشمگیر اسطوره های بیگانه و نشأت گرفته از ادبیات خارجی، اعم از شرق و غرب بوده است. در این مقاله، پژوهندگان کوشیده اند تا با بهره گیری از نظرات پیر برونل که رویکرد نوینی را در عرصة نقد اسطوره شناختی ارائه کرده است، به اهمیت نقش و ج...

کتاب هزار حکایت صوفیان شامل حکایت هایی است در خصوص عرفا ، فقها... این پژوهش، میزان تشابه و تفاوت عناصر داستانی را در برخی از حکایت¬های این کتاب نسبت به منابع و مآخذ اولیّه اش بررسی نموده است. بدین منظور از هر باب یک، دو یا سه حکایت با ده منبع مورد نظر مورد مقایسه قرار گرفته¬اند. این پژوهش در پنج فصل گردآوری شده است. فصل اوّل به آشنایی و اهمیّت کتاب هزار حکایت صوفیان اختصاص داده شده است. فصل دوم به...

گسترش اسطوره در بطن اثری پویا و ریشه دار چون مثنوی معنوی، درنگ و ژرف بینی بیشتری از دیگر متون می طلبد. پیوند این اثر با عوالم اسطوره ای باعث شده است متنی چند لایه شکل بگیرد و نوعی فضای رمزآلود و گسترده در سراسر متن احساس شود که درک آن را به فراتر رفتن از عوالم شناخته شده ظاهری موقوف می کند. اسطوره های درخت زندگانی، درخت خروب و اسطوره منشأ گیاهی انسان - که در مثنوی بدان ها اشاره شده است - از جمل...

در این مقاله سعی شده است مفهوم و توصیفی از اسطوره با خاطر نشان ساختنمشخصه های اسطوره با منطق استقرائی ارائه شود، جلوه های اسطوره ها در ادبیات جهان وادبیات کودکان و نوجوانان بحث اصلی این مقاله است . و همچنین تسری اسطوره ها درافسانه ها قصه های پریان، افسانه های حیوانات ( فابل ها ) و حماسه ها و همچنین ترانه ها ولالائی ها و مثل ها .کوشش به عمل آمده تا تعامل اسطوره ها در موضوعات ذکر شده و انواع ادبی...

چکیده: نقش مایه «ارباب حیوانات» شخصیتی اسطوره ای است که بر مفرغ های لرستان و ظروف سنگی جیرفت تصویر شده و مورد بررسی قرار گرفته است. شخصیت های این اسطوره ی به جای مانده از انسان در دنیای باستان، به سه گونه انسان، «انسان ـ حیوان» و حیوان،بر اساس اعتقاداتش بر روی اشیاء شکل گرفت. هنرمندان لرستانی و جیرفتی با نمادپردازی اشکال، در پی انتقال افکار خود به صورتی تصویری و تلاش برای تماس با دنیایی ماورای...

در بطن سیاست های بازنمایی غرب، اسلام سیاسی و خشونت های تجسم یافته ی آن، امری درون ماندگارِ جهان اسلام و روحیه ی جمعی مسلمانان تلقی می­شود. پیامد این امر، تاریخ زدایی از جهان اسلام و اسطوره سازی از آن است. یکی از میانجی های این اسطوره سازی، بازنمایی های رسانه ای است. غرب، هژمونی گسترده ای بر انتشار تصاویر رسانه ای دارد؛ یکی از جلوه های عمده ی رسانه ای از اسلام و مسلمانان و به تبع آن تکثیر سیاست ه...