یکی از مرجحات باب تزاحم، تقدم زمانی بوده و یکی از مصادیقی که بر این مرجح تطبیق داده شده، آن است که شخصی قبل از استطاعت، نذر کند که در عرفه به زیارت سیّدالشهداء برود و بعد از نذر، مستطیع شود. حال در این‌صورت وظیفۀ ناذرِ مستطیع در روز عرفه رفتن به مکه و به‌جا آوردن اعمال حج است یا اینکه باید به نذر عمل کند و در کربلا حاضر شود؟ برخی از فقها به تقدم نذر فتوا داده‌اند و به دلایلی مانند عدم حصول استطاع...

تبیین اندیشه سیاسی از منظر تاریخی یکی از موضوعاتی است که تاکنون کم?تر به آن پرداخته شده است. اغلب پژوهشگران اندیشه سیاسی دوره صفویه را با روش?های تئوریک علوم سیاسی و یا بر اساس منابع فقهی بررسی کرده اند. در این پژوهش ما سعی داریم مولفه?های اندیشه ی سیاسی را بر اساس کتب تاریخی با روش تاریخی بررسی کنیم. در این روش تلاش می?شود تا مولفه های اندیشه سیاسی هم?چون مشروعیت، قدرت، سلطنت و مذهب در متون تا...

نقطویان که به پسیخانیان نیز معروف هستند از جمله فرق شورشی عصر صفوی هستند. آنان در زمان شاه تهماسب در سال 973 هجری یکی از بزرگان نقطوی به نام ابوالقاسم امری را به جرم شورش علیه حکومت کور کردند، سپس در سال 981 هجری گروهی از نقطویان دستگیر و کشته شدند. در زمان شاه عباس، روزگار نقطویان بدتر از پیش شد. وی در سال 1002 هجری فرمان داد که نقطویان را در سراسر کشور دستگیر کنند. بسیاری از شاعران و اندیشم...

حج، گردهمایی بزرگ مسلمانان جهان، همواره یکی از جذابترین و بحث انگیزترین عبادات بوده است. بسیاری از عارفان و شاعران بزرگ با تعبیرهای مناسب، به توصیف آداب و مناسک حج پرداخته و هدف از آن را تشریح نمودهاند.نوشتار حاضر تلاشی است برای بیان دیدگاههای عارف بزرگ، شیخ محمد بهاری درباره حج و آداب آن و مقایسه این دیدگاهها با دیدگاههای شاعران و عارفان بزرگ پارسی گوی و به دست آوردن نقاط و نکات مشترک میا...

هنر ایران در دوره ی صفویه یکی از تابناک ترین دوران های تاریخ را داراست. قصد من در این جستار بررسی گوشه هایی از این روند چشمگیر و به طور خاص رضا عباسی و مکتب اصفهان است. برای آشنایی با اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی عصر صفوی مختصرا به معرفی جامعه ی صفوی و اقدامات شاه عباس اول پرداخته ام. اصفهان خاستگاه مکتبی با همین نام است.مکتب اصفهان آغاز عدول هنرمندان از سنت های پیشین نگارگری و دستاورد مهم آن...

حج، از فروع اسلام و از مهمترین عرصه‌های دینی، سیاسی و فرهنگی مسلمانان بوده است. در دوران سلجوقی تغییر و تحولاتی در این عرصه ایجاد شد. از آن‌‌جاکه حج ایرانیان پیش از سلجوقیان با مشکلات زیادی رو‌به‌رو بوده است؛ تا آن‌‌جا که کاروان‌‌های ایران از اوایل سدة پنجم هجری، کمتر موفق به حج‌گزاری می‌‌شدند. سلجوقیان در راستای مشروعیت دینی و سیاسی  حکومت خود به حمایت از خلافت عباسی و حرمین شریفین و انجام داد...

همزمان با روزگار صفویان، اروپا در حالی که عصر رنسانس را از سر میگذراند پا به قرون جدید گذارد. عصری که کشورهای این حوزه در حال پیشروی به سوی صنعتی شدن بودند و دیر یا زود به دنبال بازارهای فروش کالا و تهیه مواد خام مورد نیاز کارخانههایشان به شرق روی میآوردند. در این بین ایران که با وجود مسدود گردیدن راه سنتی تجاری عمده عثمانی هنوز نقش ترانزیتی خود را حفظ کرده بود مکان خوبی برای رسیدن به اهدافشان ...

هدف از این پژوهش بررسی عوامل موثر بر افزایش اشتیاق مردم به سفر حج تمتع و عمره مفرده است. این موضوع که در سال های اخیر، ثبت نام برای اعزام به سفر حج افزایش داشته است، محقق را بر آن داشت تا با انجام این طرح پژوهشی علت چنین افزایشی را بررسی کند. لذا چهار دسته از عوامل انگیزشی موثری که مردم را به انجام سفر حج تشویق می کند شناسایی شدند، که عبارتند از: عوامل ارتباطی، اعتقادی، اجتماعی، و اقتصادی. ج...

اگر نایب در حین انجام حج، مصدود (منع از عمل) و یا محصور (بیمار) شود و نتواند حجّ منوب عنه (شخصی که حج از سوی او انجام می شود) را به انجام رساند، در این صورت اگر نیابت وی تبرّعی (به قصد احسان و بدون چشم‌داشت چیزی در قبال آن) باشد، حکمش همانند شخصی است که عمل حج خود را به صورت مباشر انجام می‌دهد. 

مرحوم آیةالله سید محسن امین جبل عاملی، از افتخارات شیعه و مؤلفان فرزانه، سفرنامه‌ای دارد که بخشی از آن مربوط به سفر حج است.آنچه پیشر رو دارید، ترجمه‌ای تلخیص شده از این سفرنامه است. در ترجمه، بخشهایی که به توضیحات حاشیه‌ای یا خاطرات غیر مرتبط به حج پرداخته بود، نیامده است، تا از بخشهای مربوط به سفر معنوی حج، بهره بیشتری برده شود.