جنگ هشت ساله عراق علیه جمهوری نوپای اسلامی ایران در شرایطی آغاز شد که به لحاظ سطح آمادگی نظامی و جایگاه بین‏المللی، ایران در وضعیت مناسبی قرار نداشت و رژیم صدام با اطلاع از این موضوع و استفاده از عنصر غافلگیری، درصدد بود با تصرف بخش‏هایی از کشورمان به آمال دیرینه‏اش در رهایی از تنگناهای ژئوپلیتیکی جامه عمل بپوشاند. پیشروی یگان‏های ارتش عراق اگرچه در آغاز با موفقیت همراه بود، اما به تدریج با شکل...

چکیده یکی از حوادث مهم جنگ ایران و عراق که از آن به عنوان فاجعه انسانی و حادثه­ای مشابه بمب­باران شیمیایی هیروشیما و ناکازاکی در جریان جنگ جهانی دوم نام برده شده، بمب­باران شیمیایی حلبچه و روستاهای اطراف آن توسط رژیم صدام حسین است. این اقدام که به تلافی همکاری معارضین کُرد عراقی با رزمندگان جمهوری اسلامی انجام شد، منجر به شهادت و مصدومیت هزاران نفر از اهالی کُرد منطقه و آوره شدن ده­ها هزار نفر د...

عملیات ثامن الائمه درست پنج روز پس از نخستین سال روز آغاز جنگ، با هدف شکست حصر آبادان آغاز شد. طی سال نخست دو تحول اساسی در روند جنگ پدید آمد، که اولی زمین گیر شدن ارتش عراق و دگرگونی روند پیروزی به نفع نیروهای جمهوری اسلامی ایران و دیگری تحول در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و نگرش حاکم بر استراتژی مقابله با عراق و آزادسازی سرزمین اشغالی بود. بدین ترتیب؛ تفکر جنگ کلاسیک به تفکر انقلابی و به...

چکیده   جنگ ایران و عراق که هشت سال به طول انجامید یکی از جنگ‏های طولانی قرن 20 به شمار می رود. طولانی شدن این جنگ ناشی از دلایل و عوامل متعددی بوده که این پژوهش سعی دارد تأثیر رانت و دولت رانتیر را به عنوان یکی از مهم‏‏ترین عوامل طولانی شدن جنگ مورد بررسی قرار داده و نشان دهد که درآمدهای حاصله از صادرات نفت خام، از طریق مکانیسم‏های متفاوت برای جمهوری اسلامی ایران و عراق قابلیت و شرایط لازم را ...

توسل به مشی مسلحانه و قهرآمیز به عنوان راه حل نهایی مبارزه با حاکمیت استبداد در ایران عصر پهلوی، محصول به بن بست رسیدن مبارزه در چارچوب قانون، انسداد سیاسی و سرکوب خونین مخالفین بود. سازمان مجاهدین خلق که در سال 1344 تأسیس، و در سال 1350، موجودیت خود را اعلام کرد، شاخه مذهبی نهضت آزادی ایران محسوب می شد. این سازمان به تدریج به دیدگاه های مارکسیستی نزدیک گردید و در سال 1354 به طور رسمی اصول این ...

تبیین سازه‏انگارانه مؤلفه های مؤثر در مناسبات راهبردی امارات متحده عربی با ایران ، موضوع اصلی این مقاله است. برای این منظور، علاوه بر ارائه چارچوب نظری مناسب و تبیین مبانی سیاست خارجی امارات متحده عربی، مسائلی همچون رقابت منطقه ای ایرانی- عربی در عراق جدید، اختلافات سرزمینی دو کشور در خلیج فارس، فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران، جنبش‏های انقلابی در جهان عرب، به ویژه در بحرین و مناسبات اقت...

تبیین سازه‏انگارانه مؤلفه های مؤثر در مناسبات راهبردی امارات متحده عربی با ایران ، موضوع اصلی این مقاله است. برای این منظور، علاوه بر ارائه چارچوب نظری مناسب و تبیین مبانی سیاست خارجی امارات متحده عربی، مسائلی همچون رقابت منطقه ای ایرانی- عربی در عراق جدید، اختلافات سرزمینی دو کشور در خلیج فارس، فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران، جنبش‏های انقلابی در جهان عرب، به ویژه در بحرین و مناسبات اقت...

حملة آمریکا به عراق در مارس 2003 که به سقوط رژیم بعثی منجر شد، سرآغاز دوران جدیدی در روابط ایران با این کشور بود. فروپاشی حکومت صدام حسین، فرصتی استثنایی برای جمهوری اسلامی پدید آورد تا قدرت سیاسی و فرهنگی خود را در عراق گسترش بخشد. نفوذ ایران هم در بعد دیپلماسی رسمی و روابط صمیمانه با دولت جدید عراق مشهود بود و هم در بعد فرهنگی و غیررسمی که به قدرت نرم موسوم است. ایران با بهره‌گیری از قدرت نرم...

فروپاشی رژیم بعث عراق در پی هجوم نظامی ایالات متحده، نمایانگر سطح جدید مداخله خارجی در مجموعة امنیتی منطقه خاورمیانه با هدف تغییر مناسبات سیاسی و ایدئولوژیک است و از مهمترین تأثیرات حادثه 11 سپتامبر بر سیاست خارجی آمریکا در جهان پس از جنگ سرد به شمار می‌رود.تا پیش از این رویداد، ایالات متحده آمریکا هرچند به دلیل اهمیت راهبردی منابع نفت و نیز پیگیری خط‌مشی مهار دو جانبه در حوزه خلیج فارس (به مثا...

در عرصه جدید سیاست بین‌الملل، یکی از ابزارهایی که واحدهای سیاسی به منظور دستیابی به اهداف و منافع ملی و راهبردی خود به کار می‌گیرند قدرت نرم است. قدرتی که به‌زعم نظریه‌پردازان آن تأثیرگذاری بیشتری در مقایسه با قدرت سخت دارد. جمهوری اسلامی ایران نیز به‌عنوان واحد سیاسی مستقل، به منظور دستیابی به اهداف ملی و راهبردی خود از مؤلفه‌ها و ظرفیت‌های قدرت نرم خود در حوزه سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی،...