اطلاعات در زمینه باستان شناسی و پراکنش نقاط باستانی به جهت امکان تجزیه و تحلیل جوامع گذشته و آثار برجای مانده از آنها، از اهمیت خاصی برخوردار است. اما متأسفانه اطلاعات ما در مورد محوطه‌های باستانی و الگوی پراکنش آنها اغلب با نقص و عدم قطعیت همراه است.در مطالعه حاضر از تکنیک‌های آماری و سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت دریافت...

سرزمین گسترده‌ی آسیای مرکزی دارای ویژگی‌های خاص جغرافیایی است که باعث بروز نوع خاصی از معیشت در کنار ساکنان آن شده است. از مجموع متون کلاسیک چنین بر می‌آید که فلات‌ها و کوه‌پایه‌های آسیای مرکزی در سده‌های باستان، مامن کوچ روهایی بوده که از طریق پرورش احشام و کشاورزی، روزگار می‌گذراندند. فلات‌های وسیع این ناحیه همواره به سبب نقش کوچ‌روهای باستانی در پرورش احشام و هم چنین تأثیری که در مقاطع مهمی ...

به عقیده باستان­شناسان انسان‌هایی که در غارهای باستانی مازندران همچون غار کمیشان، غار هوتو و غار کمربند زندگی می‌کردند، پس از خروج از غار به مرور وارد دوره روستانشینی شده و سپس در نهایت در عصر مفرغ و آهن باعث شکل­گیری و پیدایش گوهرتپه شدند. مطالعات باستان­شناسی اشاره به قدمت 14 هزار ساله این منطقه دارد و یافته­هایی از آغاز دوره فراپارینه‎سنگی  تا عصر آهن را آشکار می­سازد. در این پژوهش بررسی­های...

اشیای فلزی باستانی در درازمدت در محیط خاک دستخوش خوردگی شده و سطح آن‌ها با محصولات خوردگی پوشیده می‌شود. ماهیت محصولات و لایه‌های خوردگی شکل‌ گرفته در این اشیاء به شرایط محیط دفن، نوع و خواص فلز/آلیاژ بستگی دارد. در این مقاله به مطالعه لایه‌های خوردگی در تعدادی از اشیای برنزی باستانی متعلق به محوطه سنگتراشان لرستان (هزاره اول ق.م) پرداخته شده است. هدف از این پژوهش، شناسایی ماهیت شیمیایی لایه‌ها...

ظرفیت‌های زیست‌محیطی در زاگرس جنوبی، به تفاوت‌های بنیادینی در شیوه‌ها‌ی تولیدِ جوامع دام‌‌پرور و کشاورز تمام‌‌وقت موجودیت بخشیده است. این تفاوت‌ها سبب تحول ساختار‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع مذکور در مسیرهایی متفاوت با یکدیگر شده است. حاصل این تفاوت‌ها به وجود آمدن دو بافت سکونت‌گاهی در زیست‌محیط و زمین‌سیماهایی مجزا از هم بوده که جوامعی را با راهبردهای اقتصادی متضاد اما مکمل همدیگر شکل ...

محوطۀ باستانی هفت تپۀ خوزستان در یک ساوان ۱ غنی با سابقۀ تمدنی بسیار طولانی از دورۀ عیلام میانه  ۱۵۰۰-۱۱۰۰) قم) بر­جای مانده است. این شهر عیلامی، مجموعۀ عظیمی از ساختارها و آثار معماریِ خاکی است. مجموعۀ ساختمان های این محوطه بر اثر عوامل بیولوژیکی گوناگون دچار انواع مختلفی از آسیب ها قرار م یگیرند. در این میان هجوم انواع موریانه ها مهم ترین خسارت را به محوطه وارد می آورد. در نگاه نخست ممکن است آ...

سفال به لحاظ گاهنگاری مقایسه ای ( نسبی) یکی از مهمترین داده های باستانی است. توجه به این ماده باستانی در مناطقی که فعالیت های باستان شناسی در حد محدودی صورت گرفته است و به چندین بررسی و تعداد انگشت شماری حفاری محدود می شود بیش از پیش می تواند به اطلاعات باستانشناسی منطقه کمک کند.جهت مطالعه سفال های پیش از تاریخ بلوچستان ایران در ابتدا این منطقه به 2 ناحیه کوچکتر به شرح ذیل تقسیم بندی شد: 1- منط...

مناظر باستانی پارسه و پاسارگاد در دشت فروردین ودشت مرغاب استان فارس ، دو شهر باستانی متعلق به دوران امپراطوری هخامنشی (330- 560 پیش از میلاد) هستند. حرایم حفاظتی کنونی پارسه و پاسارگاد بدون بررسی و مطالعه ویژگی های طبیعی و منظر فرهنگی بعنوان معیار اصلی در شکل گیری و توسعه این محوطه ها، تعیین شده است. منطقه مابین پارسه تا پاسارگاد در طول رودخانه سیوند و دره تنگ بلاغی با نشانه های طبیعی ، تاریخی ...

امروزه آنالیزهای ایزوتوپی، راه­گشای بسیاری از مسائل مهم باستان­شناسی و انسان­شناسی است؛ ازجمله بازسازی رژیم­های غذایی گذشته، ترسیم ردّپای مهاجرت­های باستانی، بررسی و شناسایی تغییرات آب و هوایی مناطق باستانی و... . مبحث مهم بررسی و بازسازی رژیم­ها و عادات غذایی اقوام گذشته جنبه­های گوناگونی دارد؛ برای مثال، تعیین تغییرات در رژیم غذایی که نقش مهمی در تحول زیستی بشر ایفا می­کند یا آگاهی از نوع رژیم...

نمادها و نشانه­ها در تاریخ اساطیری و روایی هر ملل دارای مفاهیم و معانی خاصی بوده­است ­و هریک از آنها داستان­ها، تفکرات و باورهایی را به خود اختصاص داده­اند. در این میان، ابزاری همچون عصا یا دبوس که امروزه معنای مشخصی را به ذهن متبادر می­سازد، در عصر باستانی و در روایات دینی و غیرِدینی معانی و کارکردهای متفاوت و متعددی داشته­است. بر این اساس، پژوهش حاضر در پی آن است که دریابد عصا در تمدن­ها و باو...