رابطۀ (خارج از عرف) دختران و پسران، از معضلاتی است که در جامعۀ ما رو به فزونی است. بیداری غریزۀ جنسی همراه با شدّت یافتن تحریکات جنسی در جامعه، توصیه به حرمت روابط آزاد را تااندازه ای بی اثر کرده و فاصلۀ میان بلوغ جنسی و بلوغ اجتماعی، تعجیل در ازدواج و تشکیل خانواده را ناممکن ساخته است. رابطه هایی از این دست، در فرهنگ غرب، عادی و بلکه مطلوب قلمداد می شود، اما در جامعۀ اسلامی، بحرانی است که باید ...

موضوع مقالۀ حاضر بررسی فرایند علمی است که امکان دستیابی به توسعۀ (تعالی) اسلامی را فراهم می‌آورد. الگوی توسعۀ اسلامی عامل تعیین‌کننده‌ای است که این مهم را امکان‌پذیر می‌سازد. اما برای تولید الگوی توسعۀ اسلامی ـ ایرانی لازم است به دو پرسش مهم پاسخ گفته شود: 1ـ الگوی توسعۀ اسلامی ـ ایرانی چگونه به‌دست می‌آید؟ 2ـ الگوی توسعۀ اسلامی ـ ایرانی چگونه جامعه را به توسعۀ اسلامی رهنمون می‌کند؟...

برای آن‌که بتوانیم ایرانی آباد، آزاد و شاد بسازیم، لازم است که درک کاملاً درست و واقع‌بینانه‌ای از گذشتۀ خود داشته باشیم. برای این منظور لازم است در کنار استفاده از منابعی که مورخان و جامعه‌شناسان فراهم می‌آورند، از منابعی دیگر، مانند متون ادبی و هنری نیز بهره بگیریم. به نظر می‌رسد که این قبیل متون از بهترین و قابل اعتمادترین منابع برای شناختن جامعۀ ایرانی هستند؛ زیراکه این منابع غالباً فرمایشی و...

آیت الله محمدعلی شاه آبادی; فقیه، عارف، فیلسوف و استاد اخلاق به مسائل اجتماعی و اقتصادی عصر خود توجه جدی داشت. وی با آسیب شناسی دقیق از اوضاع اقتصادی عصر خود نشان داد که علت اصلی مشکل های اقتصادی، حاکمیت نظام های اقتصادی غربی و شرقی در ایران و دیگر کشورهای اسلامی است. آن گاه الگوی اقتصادی جامعی را مبتنی بر مبانی هستی شناختی و ارزش شناختی آموزه های اسلامی و متمایز از الگوهای اقتصادی غربی و شرقی،...

بررسی میزان همخوانی برنامۀ درسی قصد شده، اجرا شده و کسب شدۀ درس اخلاق اسلامی دانشگاهها که بر اساس نگرش اساتید دروس معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم صورت گرفته است. روش: توصیفی از نوع پیمایشی است و جامعۀ آماری تعداد40 نفر از اساتید مشغول به مشغول تدریس در نیمسال دوم 94-93 بودند که به جهت محدود بودن، کل آنان به عنوان نمونۀ آماری انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامۀ محقق‌ساخته با ...

امروزه، اندیشۀ میشل‏فوکو به دلیل تازگی روش و نگاه واژگونه به مسائل اجتماعی، با استقبال چشم‏گیری روبه‌رو شده؛ به‌نحوی‌که پژوهشگران علوم انسانی ایران و سایر کشورهای جهان، در مطالعات و بررسی‌های خود تحت تأثیر مبانی و اندیشۀ فوکو قرار گرفته‌اند. امّا مسئلۀ عمده‌ای در بهره‌گیری متفکران مسلمان وجود دارد، بی‏توجهی به اقتضائات و فضاهای فکری- فرهنگی جامعۀ اسلامی ایران است که این امر انحراف از مسیر مناسبِ ...

این مقاله در جست‌وجوی بنیادهایی فقهی است که برپایۀ آنها می‌توان به امکان شرعیِ گذار از مجازات‌های بدنی به‌عنوان حد یا تعزیر نظر داد. مقاله بر بنیادهایی مانند امضایی ‌بودن همۀ مجازات‌هایی که در متون دینی ذکر شده، تکیه می‌کند. بر این اساس، بر موضوعیت نداشتن شکل و شیوۀ اجرای مجازات و اهمیت داشتن مقاصد موردِنظر از اجرای کیفر نزد عقلای جهان و نیز عبادی نبودن مقررات ناظر به نوع مجازات‌ها تأکید می‌کند. ...

مسلمانان از نخستین روزهای حیات فلسفه، شاهد دغدغۀ فلاسفه در اصلاح جامعۀ اسلامی بوده‌‌اند (تاریخچه)؛ اما دغدغۀ ابن‌‌رشد در تحلیل رابطۀ چندوجهی دین و سیاست بر پایۀ فقه و فلسفه، مورد توجه جدی قرار نگرفته است (پیشینه)؛ ازاین‌‌رو، ابهام در وجوه چنین رابطه‌‌ای از نگاه ابن‌‌رشد، همچنان باقی است (مسئله) بنابراین، پرسش از «چگونگی نگاه ابن‌‌رشد در رابطۀ بین دین و سیاست» پرسش اصلی و «ارائۀ الگوی پیوند دین ...

مسجد به عنوان کارآمدترین نهاد عبادی ـ سیاسی در اسلام، با کارکردها و تأثیرات سیاسی و اجتماعی بسیار در جامعۀ عصر آل‎بویه (320 - 447 ق)، عملاً به عنوان نهادی تأثیرگذار در ساخت قدرت عمل می‎کرد. در این میان، کارکردهای اجتماعی مسجد غالباً مثبت و سازنده و در یک عبارت، همگرا و تعاملی بود که خود به رشد و تعالی جامعۀ ایرانی ـ اسلامی این دوره یاری رساند. در این راستا، پرسش اساسی این است که مهم‎ترین کارکردها...