الاهیات تمدنی را می توان به دو مفهوم به کار برد: نگرش الاهیاتی به مقولات تمدنی، و نگاه تمدنی به موضوعات الاهیاتی. این مقاله، بسط این دو معنا از الاهیات تمدنی است تا در نخستین گام، مفهوم نگرش الاهیاتی به مقولات تمدنی را بررسی کرده و معنای این تعبیر (الاهیات تمدنی) را بنابر اصطلاح قدیم و جدید از الاهیات روشن نماید. آنگاه در گام دیگر امکان نگرش تمدنی به امور الاهیاتی و نمونه های ممکن آن (همچون غیب...

پس از ظهور تمدن جدید غرب و نفوذ و گسترش آن در جوامع شرقی از جمله ایران، چگونگی برخورد با آن به یکی از مسائل مهم آنان تبدیل شد و آنان را بر سر دوراهی انتخابی دشوار قرار داد، زیرا که آنان از یک سو خود را نیازمند دانش و تجربه غرب می دیدند از سوی دیگر از سلطه استعماری آن گریزان بودند. ایرانیان نیز که پس از شکست از روسیه بطور جدی به ضعف خود و برتری غرب پی بردند فکر چاره جویی افتادند. پس در حالیکه بر...

کاریز جریان آبی زیر سطحی می باشد که در زادگاه خود ایران، اساس تمدن بزرگی با نام «تمدن کاریزی» را پایه گذاری نموده است. تمدن مذکور که از قدمت و سابقه درخشان هزاران ساله در خاستگاه خویش بر خوردار می باشد، پدیده ای عجیب، شگفت انگیز و ماندگار جاری در درون زمین است که با تدابیر، علوم و دست های توانمند مقنیان و متخصصان ایرانی حفر و مورد استفاده قرارگرفته است. کاریز در ادوار حکومت های مختلف ایران با...

مطالعات تمدن اسلامی دارای ماهیتی بین رشته‌ای است. رویکرد‌های متعددی درحوزه تمدن‌شناسی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به رویکرد‌های تاریخی، جامعه‌شناختی، روانشناختی، جغرافیایی و رویکرد الهیاتی اشاره نمود. مسئله اصلی این مقاله ظرفیت سنجی کاربرد رویکردهای مختلف در مطالعات تمدن اسلامی است. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که کاربرد انحصاری هریک از این رویکرد‌ها در مطالعات تمدن اسلامی تنها وجهی ا...

عوامل از هم پاشیدگی و سربلندی اجتماع یا نقش سنت های الهی در سقوط و صعود تمدن ها و اجتماعات، محورهای اساسی پژوهش حاضر است که بدان پرداخته می شود. در بررسی سنت های الهی، وسایل و پدیده های گوناگونی به عنوان ابزار امتحان انسان معرفی شده تا مسلمین در ارتباط با حوادث و مشکلات، مورد آزمایش قرار گیرند و مؤمنین واقعی از منافقان ممتاز گردند. تحقیق حاضر علت سقوط بعضی از اقوام گذشته (همچون؛ نوح، عاد، ثمود،...

نقش منجمان در زندگی: تصویر روبرو که انسان را در حال کاوش نشان می دهد، در سال 1947 به وسیله «روفینو تامایو» کشیده شده است. در این اثر تلاش انسان عصر جدید برای شناخت جهان بیان گردیده است. اقمار و دنباله ­دارهایی نیز در آسمان آب لاجوردی تصویر دیده می­ شود. اشکال هندسی در زمینه تصویر بیان کننده تصاویر اختری و سیاره­­ ای است. برج قرمز رادیویی که علائمی را به بیرون می­ فرستد نیز نشان دهنده وجود تمدن ...

دانشمندانی که در این باره مطالعه کرده ­اند، عقیده دارند که نخستین ساکنان دنیای جدید از آسیا به آنجا رفته ­اند. بومیان آمریکا یکی از شاخه­ های بزرگ نژاد «مغولی» هستند این موضوع را مطالعات مردم شناسی و زاکشناختی و همچنین مطالعه کارهای هنری بومیان آمریکا ثابت کرده است. قدیمی­ ترین کنده کاری ها و مجسمه­ های کوچک که در چندین هزار سال پیش به وسیله بومیان آمریکا ساخته شده و امروز ضمن کاوش های متعدد ب...

در قرن بیستم و ادامه آن در دهه اول قرن بیست و یکم، ما شاهد تلاش مسلمانان برای بازیابی هویت خویش و بازگشت به دورانی هستیم که مسلمانان، در اوج تمدن خویش بودند. بدون شک، در امر بررسی چگونگی تشکیل تمدن، مراجعه به متفکران مسلمان که در این زمینه صاحب اندیشه هستند، کاری عاقلانه و امری لازم و ضروری می باشد. در قرن هشتم هجری، متفکری مسلمان و متعلق به سرزمینهای شمال آفریقا، با دانش گسترده و عمیق خود، دس...

این نوشتار درپی بررسی این مسأله است که دیدگاه امام خمینی در باره تمدّن اسلامی چه بوده است و از نظر ایشان چگونه می توان تمدّن اسلامی را احیا کرد؟ یکی از عرصه های به شدت مغفول در خصوص امام خمینی، جنب? تمدّن ساز اندیشه های اوست. از دیدگاه امام مسلمانان با طی چهار مرحله به سعادت و عظمت پیشین خود در صدر اسلام، خواهند رسید: اوّل شناخت علل و عوامل انحطاط جهان اسلام، ازقبیل، به فراموشی سپردن آموزه های تمدّ...