چکیده:  فقه الحدیث از مهم­ترین شاخه­­های علم حدیث است که به فهم و تبیین روایات می­پردازد. نگاهی به تاریخ فقه الحدیث نشان می­دهد که بحث از فهم و مقصود واقعی کلام معصومان از عصر خود آن بزرگواران مورد توجه بوده است. محدثان برای فهم احادیث معصومان از روش­های مختلفی بهره برده­اند. شیوه­ فقه­الحدیثی هر شخصی، بیانگر آراء،  نگرش و میزان تسلط او  بر حدیث و علوم حدیث است.‌ شناخت آرای حدیثی علامه­ طباطب...

تفاسیر المیزان و تسنیم از جمله تفاسیر جامع معاصر با رویکردی هم­سویه و مشترک با قرآن کریم است. یکی از ابعاد چالش برانگیز این دو اثر فاخر، کمیت و کیفیت به کارگیری منابع حدیثی، البته با اعتقاد راسخ به استقلال قرآن در تباین معانی و معارف خویش است. این دو مفسر، ضمن استفاده از روش تفسیر قرآن به قرآن از روایات نیز در گستره وسیعی بهره جسته­اند. نوشتار پیش رو به روش توصیفی - تحلیلی و با مراجعه به منابع ...

 استاد در این گفتمان به مزایاى شخصیتى علامه و روش تفسیرى ایشان و کاستى‌هاى روش تفسیر قرآن به قرآن اشاره دارد.  از نظر استاد ویژگى‌ها و مزایاى المیزان از شخصیت نویسنده و سبک به کار رفته در آن ریشه مى‌گیرد. تبحر علامه در علوم عقلى و نقلى و توجه جدى ایشان به واژه‌شناسى، زمینه‌هاى تاریخى، مباحث اجتماعى، اخلاقى، اعتقادى، و...، تفکیک مباحث تفسیرى از مباحث موضوعى، طرح مباحث عقلى و بررسى مسایل روایى، ...

قاعده «تعلیق الحکم علی الوصف مشعر بالعلیة» از قواعد مهم زبانی است که از دیر باز در علوم گوناگون مانند بلاغت، فقه، اصول و تفسیر بدان توجه شده و دانشمندان اسلامی و بویژه اصولیان و فقها در تحلیل‌های خویش از آن بهره جسته‌اند. نویسنده کتاب «المیزان فی تفسیر القرآن» نیز با اشرافی که بر علوم مختلف داشته، در تفسیر برخی آیات قرآن کریم از این قاعده استفاده کرده است. مقاله حاضر قاعده مذکور را مورد بازخوان...

تلاش و کوشش که در این تحقیق به انجام رسیده، این است که دیدگاه های علآمه طباطبایی (ره) را در باره عقل و دین مورد بررسی و ارزیابی قرار داده شده است. نگارنده کوشیده است که دیدگاه های و نظرات ایشان را از تفسیر المیزان به اندازه توان علمی خود در باره نسبت عقل و دین مورد بحث و بررسی قرار دهد. بررسی رابطه عقل و دین یکی از بحث های دیرینه در میان دین پژوهان بوده است که هر کدام نسبت به سازگاری و ناسازگا...

هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به یک نظریه رشد و تحول اخلاقی متناسب با مبانی فکری و فلسفی اسلامی است که بتواند تمام مولفه های موثر در تخلق به اخلاق را تحت پوشش قرار دهد و ارتقای اخلاقی را مرتبه بندی کند. روش انجام پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. یافته ها نشان داد که رشد اخلاقی دارای پنج مولفه اساسی است  که به نوبه خود مشتمل است بر چهار مولفه رشد شخصی ( معرفت، عواطف، ایمان و ملکات اخلاقی) و یک مولفه...

استخراج دیدگاه اسلامی در مورد تفاوت های جنسیتی یا برابری جنسیتی، استنباط مؤلفه های اصلی و متمایز دیدگاه اسلامی درباره جنسیت و استخراج دلالت های آن برای برنامه ریزی آموزشی از اهداف پژوهش حاضر هستند. در این پژوهش برای استنباط دیدگاه قرآن درباره تفاوت های جنسیتی و ملاحظه های آن در تعلیم و تربیت، از روش تحلیلی- توصیفی محتوای متن استفاده شده است و سپس یافته های تحقیق توسط صاحب نظران به کمک اجرای پرس...

آنچه این رساله در پی آن است بررسی مبانی و شیوه های تربیت اخلاقی در قرآن کریم؛ با تأکید بر نظرات مفسّر بزرگ قرآن؛ علامه محمدحسین طباطبایی است. مبانی تربیت اخلاقی عهده دار معرفی اصول ارزشی، موقعیت، امکانات و محدودیتهای انسان در راستای تربیت اخلاقی و شکوفا ساختن استعدادهای بالقوه آن و بارور کردن صفات و ملکات فاضله از دیدگاه یک مکتب است و نوع روش تربیت اخلاقی آن مکتب را مشخص می سازد. تربیت اخلاقی در...

بررسی تطبیقی مسأله جبر در تفسیر کبیر فخر رازی و تفسیر المیزان علامه طباطبایی جبر و اختیار یکی از قدیمی ترین مباحث کلامی در عالم اسلام است که تفکر و تدبر در آیات قرآنی سبب طرح آن گردید. متکلمان و مفسران اسلامی در تفسیر این گونه آیات به دو دسته جبری و قدری تقسیم شدند. فخررازی که از مهم ترین مفسران و متکلمان اشعری است سعی بسیاری در اثبات نظریه جبر و برهانی نمودن آن می نماید. نظریه او در این زمینه ...

یکی از آسیب های روایات تفسیری، نفوذ اندیشه ها و باورهای وارداتی بیگانه و غیر اسلامی به ویژه یهودی در میان فرهنگ و آموزه های ناب و اصیل اسلامی است که از آن با عنوان اسرائیلیات یاد می شود. مفسران مسلمان در مواجهه با این روایات و نقل و نقد آن ها یکسان عمل نکرده و عملکردهای متفاوتی داشته اند. علامه طباطبایی( ره) در تفسیر المیزان جز در مواردی اندک، از نقل اسرائیلیات احتراز نموده و با بهره گیری از مع...