تصحیح نسخه های خطّی از آن چنان اهمیّتی برخوردار است که بخش اعظم پیشرفت علم به ویژه در حوزه ی علوم انسانی را باید مرهون زحمات مصحّحین نسخه های خطّی دانست و اگر مطالبی را که علما و دانشمندان به صورت گفتاری و نوشتاری ارائه می دهند به علوم ماضی متّصل نباشد، حائز ارزش چندانی نخواهد بود. آنچه که باعث اتّصال علوم گذشته و حال می شوند، نسخه های تصحیح شده می باشند. معین الدّین جوینی که به اقرار تذکره نویسان ا...

در این جستار، بیست و یک بیت از دیوان انوری بر اساس یکی از کهن­ترین دست‌نویس‌های دیوان وی، یعنی نسخه کتابخانه مجلس که تاریخ تحریر آن (680 هـ.ق.) است، تصحیح شده است. مصححان پیشین در تصحیح دیوان انوری، این دست‌نویس کهن و معتبر را در اختیار نداشته­اند؛ لاجرم از بسیاری ضبط­های اصیل و صواب آن نیز بی­بهره بوده­اند. به همین سبب در این جستار سعی شده است برخی اشکالات و تصحیفاتی که معنای متن اصلی را به نو...

آقا محمدتقی قمی متخلص به "صهبا" از شاعران قرن دوازدهم هجری است که در مکتب اصفهان پرورش یافته و از شاگردان میر سید علی مشتاق اصفهانی به شمار می رود. صهبا بیشتر در غزل و رباعی طبع آزمایی کرده و در سرودن اشعارش به شیوه شاعرانی چون سعدی و حافظ نظر داشته است. موضوع پژوهش حاضر تصحیح دیوان صهبای قمی است که در مقدمه آن اوضاع سیاسی – اجتماعی عصر شاعر و نیز شرح احوال و آثار و سبک شعری صهبا بررسی شده است....

تصحیح انتقادی معیار الاشعار، یکی از مهم ترین آثار فارسی خواجه نصیرالدّین طوسی (597- 672 ق)؛ که در سال 649 قمری، در یک مقدّمه و دو فنّ درباره? دو علم عروض و قوافی در دو زبان عربی و فارسی تألیف شده است. این کتاب از لحاظ قدمت و تفصیل، در این موضوع، دومین کتاب مستقلّ فارسی است؛ و از لحاظ جامعیّت، اعتبار، نظم منطقی، دقّت، و نوآوری، نخستینِ آنهاست. معیار الاشعار از نظر تاریخ علم، دانش عروض و قافیه، و تحقیقا...

مجموعه ای که ابوالمجد محمد بن مسعود تبریزی در فاصله ی سال های 720-723ق، به خط خود، از زندگی و آثار شاعران و عالمان نام آشنا یا گمنامِ پیش ازسده ی هشتم،گردآورده و به «سفینه ی تبریز» نامبُرداراست، دارای مطالب ارزشمند و دست اول بسیاری می باشد. این مجموعه، گزیده ای از شاهنامه ی فردوسی را نیز، شامل 1245 بیت، در خود جای داده که در کار ویرایش شاهنامه، شایسته ی اعتنای فراوان است.از آن جا که ابوالمجد تبری...

جُنگ های بازمانده از سده های پیشین، به مانند گنجینه هایی مستحکم، در حفظ آثار شاعران و نویسندگان و نیز، مأخذی ارزشمند، در تصحیح انتقادی متون، محسوب می شوند. در کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی، نیز، نسخه ای نفیس از جُنگی شعری، به شماره ی «534 - سنا»، وجود دارد. پس از بررسی های دقیق آن از جهت ساختار و محتوا، بدین نتیجه رسیدیم که این جُنگ، که با توجه به خط و مرکّب آن در قرن دهم هجری، کتابت شده است، بنا بر...

آثار به جای مانده از گذشته قسمتی از میراث فرهنگی جامعه ما را تشکیل می دهد. از این میراث می توان به نسخه های خطی به جای مانده از دانشمندان اشاره کرد. تصحیح نسخ خطی به جای مانده از پژوهش های گرانبهاست. در این میان نسخه های فراوانی از علامه خواجویی_ که یکی از علما و دانشمندان عهد نادری است_ باقی مانده است. نگارنده به تصحیح و تحقیق یکی از این نسخ خطی با نام «شرح الحدیث العلوی» پرداخته است. این رسال...

در این مقاله، غزلی نویافته منسوب به عطّار نیشابوری معرفی می شود. در کتاب اورادالاحباب و فصوص-الآداب، برای بیان معنی «خرابات» به این غزل استشهاد شده است. ابوالمفاخر یحیی باخرزی، مؤلّف این کتاب، به طور صریح بیان داشته که این شعر از عطار نیشابوری است. علاوه بر این تصریح، قراین زبانی و نبودن در اقدم نسخ دیوان عراقی نیز مؤیّد صحّت این انتساب است. در این میان، نکته حائز اهمیت این است که این غزل با اختلاف...

 فهرست کتاب‌ها و منابع علم قراءت قرآن اعم از چاپى و خطى است. در این مجموعه اطلاعات کتابشناختى هر اثر - نام کتاب، تعداد صفحه، نام نویسنده و تاریخ تولد یا وفات، مترجم یا محقق، محل نشر، نام ناشر، نوبت و تاریخ نشر و در مورد کتابهاى خطى محل نگهدارى کتاب - آمده است. در این مجموعه 594 اثر در موضوعاتى مانند: اختلاف قراءات، وجوه و علل قراءات، قراءات سبعه و عشره، شناخت قراء، علم تجوید، وقف و ابتدا و دیگر...