پس از حمله ی چنگیز به ایران در ابتدای قرن هفتم و قتل عام و ویرانی های گسترده در مناطق مورد تهاجم، جانشینان وی در نیمه ی قرن هفتم با تشکیل حکومت ایلخانان منشا تحولات بسیاری در تاریخ ایران و اسلام گردیدندکه از آن جمله می توان به اقداماتی چون براندازی خلافت پانصد ساله ی عباسی و قلع و قمع گسترده ی اسماعیلیان ایران اشاره داشت. خوانین مغول از آغاز تشکیل حکومتشان برای برقراری روابط سیاسی، اقتصادی و مذ...

بررسی اختلاف دیدگاه علمای موافق و مخالف مشروطه و مفاهیم مرتبط با آن موضوع اصلی نوشتار حاضر است. نویسنده با استفاده از آموزه «اختلاف دیدگاه ها» تلاش کرده است، چگونگی اختلاف دیدگاههای علمای مشروطه را توضیح دهد. در این نوشته اختلاف دیدگاه علما نسبت به مفهوم حکومت مشروطه و مفاهیم پیرامونی آن همچون قانون، آزادی، و برابری مورد توجه قرار گرفته است. از دیدگاه حاکم بر نوشتار حاضر، اختلاف در موضعگیری علم...

این مقاله انتقادی، با ارایه خلاصه ای از مطالب کتاب اصلاح طلبان تجدیدنظرطلب و پدرخوانده ها، برخی ویژگی های برجسته آن را آشکار می سازد. رهیافت نظری پژوهش از جمله این برجستگی هاست. اما برخی کاستی ها بر اعتبار روشی و یافته های پژوهشی آن لطمه وارد ساخته است. فقدان چارچوب نظری، هرج و مرج روش شناختی در تبیین موضوع، عدم رویکرد انتقادی نسبت به آثار موجود و ادبیات موضوع، عدم کفایت منابع، ویراستاری ضعیف، ...

با اینکه پدیده مطبوعات در ایران، سالها پیش از پیروزی مشروطه در سال1252ق، توسط میرزا صالح شیرازی ظهور یافته بود، به واقع اوج شکوفایی مطبوعات و تأثیرگذاری آن را باید دوره مبارزات مشروطه و پس از آن دانست. فرمان مشروطه در حالی توسط مظفرالدین شاه امضا شد که مطبوعات به آرامی شیوه های نقد را متأثر از مطبوعات فارسی زبان خارج از ایران و نیز مطبوعات قفقاز آموخته و به عرصه نقد اوضاع سیاسی و اجتماعی پا گذا...

چکیده ملکم خان نظام الدوله یکی از تاثیرگذارترین روشنفکران عصر ناصری به شمار می آید. شخصیت فکری و سیاسی او تلفیقی از نظام فکری دو شخصیت هم عصرش، مستشاراالدوله و آخوند زاده بود که از نظر او راه افراط و تفریط را پیموده بودند. از این رو در کار خود شکست خورده بودند و قابلیت اثربخشی مناسبی، در عمق فکری نخبگان حاکم و مردم زمانه خود نداشتند. لذا او سعی داشت با رفع کاستی های متدولوژیک آنان و به کارگیری...

چکیده یافته های پژوهش نشان می دهد که منصب مستوفی گری آذربایجان، نقطه ی عطف زندگی سیاسی وثوق الدوله و آغاز ورود وی به صحنه ی سیاست ایران قرن 19 است. انعقاد قرارداد 1919، میان ایران و انگلیس وثوق الدوله را به عنوان شخصیت شناخته شده در افواه عمومی مطرح کرد. در دوره ی مشروطه مسئله ی اقتصاد و امنیت که مهم ترین مسئله در اجتماع آن روز ایران بود با برنامه ریزی و اقدام وثوق الدوله چهره ای دگر به خود گر...

نویسنده در مقاله حاضر، که بیش از دو دهه پیش به نگارش درآورده است، می‏کوشد با روشن ساختن جنبه‏های مختلف مشارکت مردمی در تحقق انقلاب مشروطه آن را از جنبشهای غیر اصیل که در خاورمیانه روی داده متمایز ساخته و در ردیف یکی از انقلابهای مهم جهان به شمارآورد. وی نخست به تشریح موقعیت خاص ایران در قیاس با کشورهای نظیر مصر و عثمانی می‏پردازد و از زمینه‏های موجود در ایران برای وقوع یک انقلاب مردمی سخن م...

هدف این پژوهش، بررسی نقش پردازش‌های دینی در طرح مسألۀ مطالبات اجتماعی زنان ایرانی در دورۀ تاریخیِ مشروطه است. در این نگارش به بررسی مطالبۀ حق تحصیل برای زنان و نقش پردازش‌های دینی در طرح و به نتیجه رسیدن برخی از آن مطالبات پرداخته شده است. منبع شاخص در این پژوهش، مطبوعات دورۀ مشروطه است؛ دلیل اهمیت و توجه به مطبوعات در این دورۀ، اهمیت آن­ها در قالب مهم­ترین منبع اطلاع رسانی بودن در دورۀ مشروطه م...

در بین چهره های تاریخ معاصر ایران، به ویژه دوران پهلوی، محمود جم از جمله کسانی است که در صحنه های مختلف سیاسی و مناصب دولتی حضور داشته است و در طول سال های پس از مشروطه تا دوران سلطنت پهلوی دوم شاهد و ناظر بسیاری از حوادث و رویدادهای مهمی بوده است که در طول تاریخ و در سرنوشت ایران و ایرانی تأثیر گذارده است. سئوال اصلی این پژوهش آن است که این چهره مطرح سیاسی چه تأثیر و جایگاهی در تحولات تاریخ ...