رواقیـون که کمی بعـد از ارسـطو در آتـن، به تـرویج نظـریات فلسـفی خـود پرداختند، نظریه علیت را پذیرفتند و آن را اصلی اساسی در فلسفه طبیعی و اخلاقی خود به شمارآوردند، اما نه به همان صورت که ارسطو آن را تبیین کرده بود. نه تنها تعریف و تصور آنها از علیت متفاوت بود، بلکه نظریه علل اربعه را نیز نپذیرفتند و همچون حکمای پیشا سقراطی، فقط به علت مادی رسیدند و خدا را نیز مادی انگاشتند. در میان نحله های فع...

در این مقاله نمایی کلی از تجزیة ضریب جینی، به‌منزلة شاخص نابرابری اقتصادی، ارائه شده است. برای تجزیة شاخص جینی به سه عامل نابرابری درون‌گروهی، نابرابری میان‌گروهی و اثر تداخلی میان گروه‌‌های جمعیتی شهری و روستایی ایران از ریزداده‌‌های سال 1385 و 1389 و روش دیگوم (1997) استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که حدود 48% از نابرابری کل کشور ناشی از نابرابری درون‌گروهی (مناطق شهری و روستایی)، حدود ...

اگر پزشکی به عنوان یک علم شناخته شود و در پی فهم بیماری ها و کشف علت آن ها بوده باشد و بخواهد برای رفع بیماری و برقراری سلامت فردی و اجتماعی اقدام نماید، بایستی برای خود روش شناسی و اصول و مفاهیم ازپیش تعیین شده ای داشته باشد. در واقع این چنین علمی را می توان در داخل مفهوم پارادایم شناسایی کرد. پارادایم اصطلاح جامعی است که جمیع مقبولات کارگزاران یک رشته علمی را در بر می گیرد و دانشمندان در چهار...

برای بررسی اصل علیت در فیزیک کوانتومی ناچاریم که نظریه های کلاسیک و نسبیتی را بررسی کنیم.در این بررسی به این نتیجه رسیدیم که انچه در فیزیک کلاسیک و نسبیت از مفهوم علیت مراد می شود،مفهوم"موجبیت" یا "جبر" فیزیکی است،به این معنا که با داشتن شرایط حاضر یک دستگاه فیزیکی می توان شرایط اینده ی ان را به وسیله ی یک "قانون"-با فرم ریاضی- پیش بینی کرد. این مفهوم دقیقا مفهوم علیت انگونه که در فلسفه مطرح می...

ارتباط بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی، موضوعی بسیار مهم در اقتصاد انرژی می باشد. پس از بحران نفتی سال1973 و تأثیر مهمی که افزایش قیمت نفت بر اقتصاد جهانی داشت ارتباط بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی جایگاه ویژه ای یافت و به صورت جدی مورد مطالعه قرار گرفت؛ به همین منظور در این مطالعه با استفاده از آزمون علیت گرنجر متداول و آزمون علیت گرنجر در دامنه های فراوانی به مقایسه چگونگی رابطه بین مصرف انرژی و ر...

در این پژوهش به ارائة روشی برای تحلیل جریان غیرلزج و طراحی بهینة ایرفویل بر پایة الگوی رتبه‍کاستة تجزیة متعامد بهینه پرداخته شده ‍است. هدف این پژوهش توسعة الگویی رتبه‍کاسته است تا بتواند با استفاده از داده‌های حاصل از حل معادلة اویلر، طراحی بهینة سطوح ائرودینامیکی را انجام داده، به‌نحوی‍که هزینة محاسباتی طراحی در مقایسه با روش دینامیک سیالات محاسباتی به‌شدت کاهش ‌یابد. داده‍های ائرودینامیکی مور...

هایدگر برای دست یابی به ذات تکنولوژی می کوشد تا از مفهوم شایع تکنیک عبور کند و به برداشتی نو دست یابد. در این مقاله تبیین شده است که این کار از طریق احیاء مفهوم یونانی علیت صورت می گیرد. برای این منظور او با طرحی ابتکاری، مفهوم ابزار را در کنار مفهوم علیت قرار می دهد و مدعی است که از این طریق ذات تکنیک قابل دست یابی است. تفسیر علیت در دورۀ پیش سقراطی مورد اعتنای هایدگر قرار گرفته است. اما او تأ...

بشر از بدو پیدایش خود همواره با مسئله علیت دست به گریبان بوده است، چرا که این موجود متفکر و اندیشمند در باره هر چیزی به فکر فرو می رفت و در پی یافتن منشأ پیدایش و اصل آن برمی آمد و همین امر سبب شد که او روز به روز در وادی علم و دانش و زندگی در کره خاکی پیشرفت کند. اولین فیلسوف باستانی که به تفصیل به بحث علل می پردازد ارسطوست. وی نظریه علیت و علل اربعه را به صورت یک بحث مشخص و مجزای فلسفی مطرح ک...

ابن سینا نظریه علیت خود را، که شامل تعریف علیت فاعلی، مادی، صوری و غایی می شود، در هر دو نظام فلسفیِ طبیعی و الهیاتی ارائه می کند. از پرسش های پیش رو پیرامون نظریه علیت ابن سینا، نسبت علت فاعلی در طبیعیات (علّت فاعلی طبیعی) با علت فاعلی در الهیات (علّت فاعلی متافیزیکی) است. به نحو مشخص، این پرسش قابل بررسی است که آیا تعریف علیت فاعلی متافیزیکی بر مفهوم علت فاعلی طبیعی هم صدق می کند؟ این مقاله درصد...

در یک پژوهش گلخانه‎ای برای تعیین تحمل به شوری (نمک‎ nacl)، 16 ژنوتیپ گندم در چهار سطح شوری در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. سطوح شوری شامل 0، 50، 100، 150 میلی مول نمک کلرید سدیم بود که در زمان دوبرگی و در چهار مرحله اعمال گردید و میزان سدیم، پتاسیم، نسبت پتاسیم به سدیم، فعالیت آنزیم پراکسیداز و کاتالاز، میزان کلروفیل برگ و در زمان رسیدگی عمل...