چکیده بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی سیستان از دوران پادشاهی خسروپرویز تا پایان عصر اول عباسی ( خلافت معتصم) مریم جلالی مشایخی سیستان در شرق ایران یکی از ایالات بسیار مهم عصر ساسانی و یکی از چهار بخش اصلی کشور در سده پایانی حکومت ساسانی بشمار می رفت. سپاهبد سیستان یکی از ارکان اصلی دخیل در بسیاری از تحولات تاریخ سیاسی عصر ساسانی محسوب می شد و این ناحیه آخرین پایگاه امید شاهزادگان ساسانی برای ...

دوران حکومت عباسیان بیش از پانصدسال بودکه درعصردوم عباسی یا عصرطلایی،هم زمان با دوران خلافت متوکل و آغازدوره امامت حضرت امام هادی علیه السلام،به دلیل وجود جریان ها و حوادث سیاسی و دینی، دوره ای حساس در تاریخ خلافت عباسیان به شمار می رود. سیاست دینی دستگاه خلافت متوکل،در جهت حمایت از مذهب اهل حدیث و جماعت سیر می کرد. او این مذهب را یگانه مذهب رسمی و مورد قبول خلافت اعلام و افکار و عقاید مخالف را...

بافت های تاریخی، بخشی از پیکره و بدنه شهر هستند که دارای ارزش های کالبدی، عملکردی، اقتصادی و فرهنگی، و جزء سرمایه های ملی اند که با قابلیت های خود می توانند در جذب گردشگر نیز نقش مهمی را ایفا کنند. امروزه توسعه های شهری جدید در کنار بی توجهی به مراکز و عناصر تاریخی شهر، به منزله بی-توجهی به هویت شهری است؛ چرا که مراکز شهری همواره باید نمودی از هویت، تاریخ، فرهنگ و حیات شهری جامعه باشند. انتخاب ...

در آغاز قرن سوم با موافقت خلافت عباسی، خاندان دهقانی سامانی، بر نواحی مرزی قلمرو اسلامی در شرق ماوراء النهر مسلط شده و به تدریج بر دامنه قدرت و قلمرو آن اقزوده شد تا اینکه همه نواحی شرقی قلمرو اسلامی از جبال تا رود طراز را زیر سلطه گرفت. در ابتدای امر، علاوه بر پیوند سیاسی و مذهبی، دعاوی استقلال طلبانه صفاریان و علویان طبرستان علیه خلافت عباسی، عامل تحکیم روابط آنها با خلافت عباسی شد. اساس مناس...

اندیشه تاریخ‌نگاری در تواریخ رسمی و سلسله‌ای دوره صفویه،بر پایه ساختار سنتی پیشین و بر مبنای نگرش سلطان متدین و مروّج شیعه ادامه یافت. شیوه تاریخ‌نگاری اسکندربیگ منشی نیز ادامه تاریخ‌نویسی سنتی عصر صفوی است اما در نگارش تاریخ خود دارای ویژگی و امتیازاتی است که او را از تاریخ‌نویسان سنتی عصرش متمایز کرده است. مسأله اصلی پژوهش این است که آیا اسکندربیگ منشی در بیان حوادث گیلان در تاریخ عالم آرای عب...

نهضت عقلانی معتزله در دوران خلافت عباسی و همزمان با نهضت عظیم ترجمه به تعامل عقلانی با فلسفه یونان پرداخت و با استفاده و مدد از این فلسفه عقلا نی در صدد بود دین را در تحت استدلال عقلا نی قرار دهد و هر آنچه به نام دین وارد حوزه ی دین شده بود اما از پشتوانه عقلا نی و منطق بر خوردار نبود به دور اندازد و سره را از ناسره تشخیص دهد. این جنبش عظیم فکری و فرهنگی اثرات مثبتی در روند پالایش فکری جامعه اس...

گسترش فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شیعیان با تسلط آل بویه بر بغداد مرکز خلافت عباسی رونق گرفت و سقوط آل بویه نیز مانع ادامه این روند نشد. هم زمان با حاکمیت سلجوقیان و تکاپوهای خوارزمشاهیان این فرآیند شتاب گرفت. به نظر می‌رسد روند رو به رشد کشمکش‌های سیاسی - نظامی پس از سقوط غزنویان میان سلجوقیان و سپس خوارزمشاهیان با خلافت عباسی، زمینه‌های بسیار مناسبی را برای رشد فعالیت‌های همه جانبه شیع...

سرزمین مغرب اسلامی و اندلس از سرزمین‌های قدیمی و سنتی جهان اسلام و جزء لاینفک تاریخی آن محسوب است. شمال آفریقا سرزمینی وسیع و بسیار حادثه‌خیز بود؛ چرا که به‌خاطر وسعت و بافت جغرافیایی و همچنین دوری نسبی از حوزه مرکزی و شرق اسلامی، مکرر پذیرای جریان‌های متعدد موافقان و مخالفان سیاسی و مذهبی وضع موجود بود. خوارج، اسماعیلیان و علویان با همراه‌کردن ساکنان بومی بربر و قبایل آن سامان، تأثیرات و تحولا...

عصر امام صادق (ع) که معاصر با اواخر دوره ی امویان و اوایل دوره ی عباسیان (148-83 ه ق )است ، از لحاظ سیاسی و اجتماعی از دوران های مهم تاریخ اسلام به شمار می رود. وضعیت شیعیان در دو دوره ی فوق و رفتار غاصبانه و ستمگرانه ی حاکمان نسبت به شیعیان منجر به قیام ها ی شیعی و وقایع مهمی در این دوران می گردد. از مهمترین این قیامها می توان به قیام زید بن علی و فرزندش یحیی در عصر اموی و قیام محمد بن عبدالله...

ارمنستان واقع در جنوب غربی قفقاز، سرزمینی است پوشیده از کوهستان های بلند و ناهموار و مستحکم، مرکب از دژهای متعدد است و اهالی آن سرزمین که به ارمنی ها معروفند؛ جنگجویانی وحشتناک و سخت مصمم به دفاع از استقلال خود بوده اند. از منظر مسلمانان تسلط بر ارمنستان علاوه بر ترویج و اشاعه دین مبین اسلام، به مثابه حفظ سرزمین جزیره و شام بود؛ همچنین تسلط بر ارمنستان مقدمه ای برای تصرف و استیلا بر امپراتوری ر...