تحقیقات زیادی در مباحثات پیرامون رد یا تایید بهره، به ابزار مختلف نقلی، عقلی و تاریخ و اخلاقی تمسک جسته­اند. آن­چه در روش­شناسی این مباحثات از اهمیت برخوردار است، یکسانی شیوه بحث و استدلال­ها است. برای روشن شدن شیوه نقد و استدلال­ها در این زمینه، این مقاله عمده تلاش خود را بر بررسی روش نقد و بررسی مساله بهره در یک سیر تاریخی نهاده است. در این مقاله مساله مباحثات بهره در اندیشه غیرمسلمانان و روش...

آنچه اندیشه اقتصادی اسلام را از سایر اندیشه‎ها و نحله‎های اقتصادی متمایز می‎سازد ، ارائه دیدگاه‌های اقتصادی با استفاده از منبع لایزال وحی و آموزه‌های دینی است. تجربه تاریخ اقتصادی در بحران‌های اقتصادی با منشاء قرض‌دهی ربوی و اعتبار، صحت الگوی قرض‎دهی اقتصاد اسلامی به‌ویژه در مسأله تحریم ربا و قرض بیش از پیش آشکار می‌شود. این مقاله به برخی اشکالات نظام اقتصاد متعارف غرب در مورد قرض‎دهی می‌پردا...

یکی از اصلی ترین بخشهای معرفت تاریخ، اندیشه سیاسی است ، که عرصه گسترده ای از تاریخ را تحت پوشش داشته و دارد، اگر در گذشته تاریخ را برای عبرت می خواندند و م ی آموزاندند، امروز تاریخ را بخاطر کارکردهای عملی اش در زندگی حال و منافع آینده آن، می شناسند. بنابراین تاریخ امروز معرفتی کارکردی است و کمتر کسی یافت میشود که تاریخ را برای گذشته بخواند تاریخ اندیشه سیاسی از قدیم ترین بخشهای معرفت تاریخی و ش...

در این مقاله با طرح مفهوم «انگارۀ اجتماعی» و «نظریۀ اجتماعی» و بیان نسبت میان آن‏ها تلاش می شود تاریخ اندیشۀ اجتماعی معاصر ایران مورد بازخوانی انتقادی قرار گیرد. آنچه اندیشۀ اجتماعی دوران معاصر ایران را از پیش از آن متمایز می سازد، واردشدن تأملاتی نظام مند دربارۀ «امر اجتماعی» است که بسیار متفاوت با اندیشه های اجتماعی پیشین در تاریخ اندیشۀ ایران بوده و به همین اعتبار از آن با عنوان «نظریۀ اجتما...

این پژوهش با هدف کشف و روشن ساختنِ رابطه و ساختار نظام مند میان یک اندیشه مذهبی و چگونگی بازتاب آن در کالبد معماری، به مطالعه مجموعه خانقاهی ـ زیارتگاهی شاه ولی تفت می پردازد. مقاله حاضر با روش تفسیری ـ تاریخی و با بهره گیری توأمان از روش استدلالی ـ منطقی، به رابطه بازخوردی «سیر مواجهه سیاسی و مذهبی با اندیشه تصوف نعمت اللهی» و «تحولات کالبدی مجموعه شاه ولی تفت» می پردازد. مسیر پژوهش در مرحله او...

تأسیس حکومت اسلامی در ایران از جمله مهمترین تجربیات شیعیان در طول تاریخ می‌باشد و مباحث نظری حول حیطة اختیار وظایف آن منجر به چالش با برخی دیدگاههای فقهی فقهاء شیعه گردید با توجه به اینکه در طرفین این منازعات فکری فقها و صاحبنظران بزرگ شیعه از جمله حضرت امام خمینی قرار داشتند این موضوع مباحث جدیدی را در اندیشه سیاسی شیعه احیاء کرد که در این مقاله تلاش خواهد شد تا به ابعاد این موضوع بپردازد ...

هدف اصلی نوشتار حاضر مطالعه تاریخ اجتماعی عصر صفویه با توجه ویژه به موضوع مهدویت و منجی‌گرایی است.اهمیت این موضوع به این امر باز می‌گردد که این اندیشه در آن روزگار به شکلی پررنگ‌تر و در سطح گسترده حیات اجتماعی مردم مطرح شد؛ چه از روزنه اندیشه‌ای فقیهانه که از سوی مذهب تازه رسمیت‌یافته تشیع تغذیه و تقویت می‌شد و چه از روزنه آنچه مدعیان نجات‌بخشی در آن روزگار در جستجوی آن بودند.نویسندگان می‌کوشید...

اقتصاد نهادگرا بعد از چند دهه ی پرفروغ، در اواخر دهه ی 1930 میلادی شروع به افول کرد و تا حد زیادی کم فروغ شد. در تاریخ عقاید اقتصادی، برای این رخداد دلایل گوناگونی مطرح شده است. برخی معتقدند که طلوع کینز موجب این غروب زود هنگام نهادگرایی شده است. اما، آیا واقعاً اندیشه های کینز موجب این افول بوده است؟ به نظر می رسد، برای آن که یک اندیشه، عرصه های فکری را از اندیشه های دیگر برباید، باید تفاوت های...