دیوید بلور و برنو لاتور هر دو ساخت گرای اجتماعی هستند ولی آنها براساس معنایی که از «اجتماعی» و «ساخت» می کنند و همچنین، تفاوت در امری که قرار است به لحاظ «اجتماعی» ساخته شود؛ رویکردشان در مقابل هم قرار می گیرد. برای بلور «اجتماعی» به معنای باورها و مفاهیم نهادینه شده در جامعه علمی است و «ساخت» به معنای «علت چیزی بودن» یا «به وجود آوردن چیزی» است، اما برای لاتور «اجتماعی» اختصاص به جامعۀ انسانی ...

تصوف اسلامی به عنوان یک حرکت اجتماعی تأثیرگذار در جوامع اسلامی، همواره توجه صاحب نظران را به خود جلب کرده است. براساس علم جامعه شناسی امروز، آیا این حرکت شتابنده و مؤثر با جریان های اجتماعی معاصر قابل مقایسه است؟ ویژگی های مشترک و متمایزکننده هر یک کدام است؟ آیا می توان تصوف را یک جنبش اجتماعی دانست؟ حرکت تصوف اسلامی، ابعاد اجتماعی گسترده ای دارد و به ویژه برخی زمینه های اجتماعی در ظهور و گسترش...

لوطی و لوطیگری در فرهنگ و تحولات اجتماعی ایران تاریخی دیرپا دارد. سرچشمه های کهن و آرمانی این پدیدۀ اجتماعی عمری به درازای  تاریخ جوانمردی دارد که آبشخور آن را در ایران باستان و فرهنگ عیاری و فتوت دوره اسلامی می توان جستجو کرد. این پدیدۀ اجتماعی ریشه دار با فراز و فرود های بسیار در طول تاریخ، به تدریج، در دوره قاجار به انحطاط گرایید. صرف نظر از یک سلسله ارزش گذار ی های اخلاقی و اجتماعی، بررسی ن...

بی شک توجه به تاریخ اجتماعی و تاریخ محلی نقش موثری در شناسایی فضای کالبدی هر شهر دارد. با این وجود گرچه مورخان به دلایل متعدد کمتر به پژوهش در این حوزه پرداخته اند اما با تغییر در نگرش، می توان به اوضاع اجتماعی، اقتصادی، معیشتی و فرهنگ حاکم بر طبقات اجتماعی پی برد. هدف این پژوهش بررسی دلایل رونق اقتصادی شاهرود و تاثیر آن بر اوضاع اجتماعی این شهر در زمان روی کارآمدن حکومت قاجار تا سال 1310ق براس...

کتاب تاریخ رسانه: از گیلگمش تا گوگل از منابع معتبر و پرفروش در حوزۀ تاریخ رسانه هاست. این کتاب به نحو مطلوبی توانسته است سرگذشت اجتماعی رسانه ها را از گیلگمش تا گوگل تصویر کند. درواقع، این کتاب، تاریخ رسانه ها در اروپا و آمریکا را با رویکردی «رویدادمدارانه» روایت می­کند و نویسنده تفسیری تاریخی و شخصی را نیز چاشنی نگارش کرده است. راجر پری علاوه بر توجه به توسعۀ تاریخی رسانه ها در قالب مکانیکی و ...

این نوشتار به بررسی این معمّای رایج در علوم انسانی و اجتماعی می پردازد که آیا ابن خلدون در مقام تبیین گری پدیده های کانونی دانش خود، پوزیتیویست است یا تاریخ گرا؟ در این راستا، ابتدا در قالب چارچوب مفهومی به بیان مشخّصه های عمومی پوزیتیویسم و تاریخ گرایی پرداخته می شود. بعد با اتّخاذ روش شناسی «مطالعات اَسنادی» با استناد به آثار و زندگی نامه ابن خلدون و خوانش های ابن خلدون شناسان به بررسی بخش هایی ا...

مطالعات و پژوهش ها در حوزه ی هنر و علوم اجتماعی به ویژه در دهه های گذشته اقوام و فرهنگ های مختلف را بیش از پیش به هم نزدیک کرده است. در این راستا یکی از رشته های مهم هنرهای تجسمی که از جمله هنرهای اصیل و پرقدمت ایران محسوب می شود و در حوزه ی تاریخ اجتماعی به مانند سفرنامه ها، پاسخگوی بسیاری از پرسش ها می باشد، نگارگری است. نگارگری در دوره ی شاه طهماسب نه تنها در حوزه ی تاریخ اجتماعی دارای اطلاع...

چکیده ندارد.

جست وجو و کنکاش در منابع غیر تاریخ نگارانه ای چون داستان ها (شفاهی و مکتوب)، به مثابه جزئی مهم از ادبیات فولکلور، می تواند رهیافتی باشد برای روشن گری فضای غبارآلود تاریخ اجتماعی. این تحقیق، بر اساس قصۀ حسین کرد شبستری، درنظر دارد ضمن واکاوی ابعاد گوناگون تاریخ اجتماعی ایران در عصر صفوی خصوصاً دوران شاه  عباس اول، با توجه به زمان پدیداری و نقالی این قصه، به روشن شدن گوشه ای، هر چند جزئی، از تاریخ...

واژگان تاریخی همانند تاریخ بشر سرگذشت پرفرازونشیبی را پشت سر می گذارند و سرانجام، در هر حوزه تخصصی معانی و اطلاقات ویژه خود را می یابند. بسیاری از واژگان در حوزه تاریخ سیاسی ـ اجتماعی، بار معنایی و اجتماعی خاص خود را یافته، مجموعه آنها اصطلاحات دیوانی و اداری دوره های مختلف تاریخ ایران را پدید می آورد.   در این مقاله، لزوم گردآوری و شرح اصطلاحات دیوانی و اداری و تغییر معنایی این دسته از اصطلاحا...