جهان اسلام در دو قرن اخیر در کنار عوامل تاریخی و فکری که بر فرآیند عمومی تمدن اسلامی و رکود آن اثر گذشته، با چالش جدی تر رشد و گسترش تمدن غربی روبرو بوده است. در قبال چنین چالشی، متفکران مسلمان کوشش های گسترده انجام دادند تا ضمن بازسازی فکر دینی، پاسخی درون دینی برای رهایی جهان اسلام از سلطه تمدن و فرهنگ غرب ارائه کنند. بدون تردید این بازسازی راه را برای گشایش مرزهای تجدید حیات تمدن اسلامی باز ...

عموماً بسیاری از حوادث تاریخی رخ داده در محیط های جغرافیایی دارای سرچشمه انتزاعی نیستند و از حوادث فضاهای جغرافیایی اطراف خود تأثیر می‌پذیرند.در دهه 1950 میلادی جغرافیدانی بنام هاگراستراند کوشید سرایت پدیده ها و جریانات اقتصادی – فرهنگی را مابین فضاهای جغرافیایی تئوریزه نماید. بر اساس تئوری پخش جغرافیایی، تحولات تاریخی مجاور یک فضای جغرافیایی اگر هم جهت باپیش زمینه های تاریخی و فرهنگی آن جامعه ب...

اگر از مردمان عادی قاره‌های دوردست دربارۀ ایران بپرسیم، عدۀ اندکی از آنان به خاطر می‌آورند که ایران سرزمین مردم آریایی است و ایرانیان بخشی از نژاد هندواروپایی هستند. زبان آن‌ها فارسی، یکی از شاخه‌های زبان‌های آسیای غربی، است. اگر مخاطب شما تحصیلکرده باشد، در پاسخ می‌گوید که ایران کشوری است در منطقۀ خاورمیانه و تا آنجا که می‌دانیم همیشه نامش در تاریخ بوده و زادگاه تمدنی هفت‌هزارساله است. اگر از ...

انقلاب اسلامی ایران توانسته معادلات سیاسی در منطقه و جهان اسلام را از طرق مختلف و بخصوص الگو دهی به جنبش های اسلام گرا تحت تاثیر قرار دهد. در همین راستا بعد از وقوع انقلاب اسلامی، دولتهای پادشاهی و محافظه کار عرب خلیج فارس بخصوص عربستان سعودی همواره کوشیده اند با استفاده از ابزراهای مختلف از صدور و نفوذ الگوی انقلاب اسلامی ایران که می توانست نظام سیاسی محافظه کار آنها را با چالش مواجهه نماید مق...

چکیدهفرآیند تصمیم‌گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همانند هر دولت دیگری تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. جناح‌گرایی به‌عنوان ویژگی نظام سیاسی ایران پسا انقلاب ازجمله عوامل داخلی برآمده از محیط حکومتی است که فرآیند تصمیم‌گیری سیاست خارجی ج.ا.ا را تحت تأثیر قرار داده است. این عامل از سوی پژوهشگران حوزه مسائل ایران عمدتاً به معنای رقابت دائمی و فزاینده میان گروه‌بندی‌های سیاسی سیّال...

یکی از موضوعات مهم مورد بحث در محافل سیاسی جمهوری اسلامی ایران از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، مسئله رابطه با امریکا بوده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران همواره فضایی از مخالفت، دشمنی، نفی، دگرسازی و خشونت واژه ای بر روابط ایران و امریکا حاکم بوده است. واقعیت این است که رابطه ایران و امریکا کلاف سردرگمی است که این دو کشور تنها بازیگران آن نیستند، بلکه بازیگران دیگری که از این رهگذر س...

بازتفسیر مفاهیم دینی و تأثیر آن بر شکل گیری انقلاب اسلامی ایران چکیده بدون تردید، انقلاب ایران در پایان دوران گذار از تجربه های پیشین جهانی و آغاز تجربه های جدید در مناسبات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی انسان قرار دارد. بارزترین شاخص این تجربۀ جدید، بازگشت به باور های دینی و تأکید بر معنویت و معنابخشی روابط انسانی فارغ از پذیره معمول جهانی است و این همان بنیان فکری انقلاب ایران به شمار می رود که قاد...

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به نوعی حاصل تاریخ معاصر ایران و به عبارت دیگر، برسازنده آن است که مهم ترین حلقه واسط و رابط انقلاب اسلامی با جهان پیرامونی است که در نوشتار حاضر، مطالعه تحلیلی آن با دو ملاحظه عمده انجام شده است: اولاً، این مقاله ضمن توجه به گفتمان های متفاوت دولت های پس از انقلاب اسلامی، ناظر به گفتمان اصلی و شاخص های معرّف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می باشد. ثانیاً، با احتج...

دوران دفاع مقدس یکی از مقاطع حساس و تاثیرگذار بر تاریخ و فرهنگ و هنر ایران است . پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با آغاز جنگ تحمیلی عراق بر علیه کشورمان در شهریور ماه سال 59 هنرمندان نیز در کنار دیگر اقشار جامعه شروع به فعالیت کرده و علاوه بر آثار انقلابی ، آثاری نیز با محتوای درونی جنگ و دفاع مقدس خلق نمودند . سرچشمه این فعالیت ها حوزه اندیشه و هنر اسلامی (حوزه هنری امروز ) بود . واحد گرافیک حوزه...

واژۀ «انقلاب» از مصدر عربی از ریشۀ انفعال و در لغت به معنی برگشتن، برگشتن از کاری و حالی، واژگون شدن، تحوّل، تبدّل (دهخدا، 1377: ذیل «انقلاب») و... به کار رفته است. این واژه نخست در اخترشناسی در مفهوم تغییر فصل از تابستان به زمستان و از بهار به تابستان، یا به تعبیر دیگر انقلاب زمستانی و انقلاب تابستانی، به کار می‌رفت (مصفی، 1357: ذیل «انقلاب»). در نوشته‌های افلاطون و ارسطو و نیز گروهی از اندیشمند...