هدف این مقاله توصیف و نقد نظریه‌های آشوب و پیچیدگی است. لذا از روش پژوهش «کاوشگری فلسفی انتقادی» استفاده شد. جامعه آماری دربرگیرنده کلیه کتابها، مقالات، مطالعات و پژوهش‌های مرتبط با موضوع بود که حداکثر ممکن منابع به روش نمونه‌گیری هدفمند، به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‌های موردنیاز از طریق سیاهه یادداشت‌برداری گردآوری، و اطلاعات به روش کلامی و استنتاج منطقی تحلیل شد. براساس یافته‌های پژوهش، ن...

در این مقاله از نظریه بهینگی (optimality theory=ot) صحبت می شود. این نظریه از انشعاب های مطرح و تأثیرگذار در زبانشناسی زایشی است و از اوایل دهه نود میلادی عرضه شده است. اگرچه نظریه بهینگی ابتدا به منزله نظریه ای در واج شناسی ارائه شد اما به سرعت دامنه کاربرد آن به حوزه های دیگر زبانشناسی زایشی همچون صرف / ساختواژه و به ویژه نحو نیز گسترش یافت. تعدادی از زبانشناسان زایشی علاقه مند به تبیین های ن...

محدودیتهای مطالعاتی در حوزه روابط بین الملل، برخی از اندیشمندان این قلمرو را به سوال پیرامون ماهیت علمی نظریه­پردازی در این حوزه واداشته و این پرسش را فرارو نهاده است که معیار نظریه علمی روابط بین الملل چیست؟ و علمی بودن آن به چه معنا ممکن است؟ ایده اصلی این نوشتار بر این است که میزان در علمی بودن نظریه پردازی روابط بین الملل، توفیق نظریه ها در طراحی و ابداع نظام واره های انگاره ای و ترسیم مکان...

مقاله حاضر به رابطه مفهوم آنومی اجتماعی و اعتیاد می پردازد و می کوشد نشان دهد که نظریه آنومی تا چه اندازه می تواند در روشن ساختن ابعاد این مسأله اجتماعی در جامعه ما به کار آید. مقاله می کوشد با مرور نظریه های دورکیمی و مرتنی آنومی و نظریه فشار روانی– اجتماعی آگنیو نشان دهد که به رغم تفاوت در بنیان های نظری این دو نظریه جامعه ایران به هر دو معنا شرایط آنومیک دارد و این شرایط پتانسیل بالایی را بر...

مقاله جستاری در شرح، تعریف و مراتب نظریه تلاشی است در جهت تبیین معنا و حقیقت نظریه و دریافتن وجوه و ابعاد آن به عنوان رکن اندیشه منظم بشری بدانسان که بتوان با استفاده از این نظریه شناسی پایه به درک و بهره گیری بهتری از نظریه در معماری نائل آمد. سلسله مراتب تفکر تحلیلی اقتضا می کند پیش از پرداختن به نمودی خاص و تخصصی از نظریه شناختی بنیادی از آن به طور عام احراز شود. به همین سبب در مقاله ابتدا ض...

یکی از مهم‌ترین مباحث مطرح در جامعه فکری مسلمانان ربط و نسبت افعال ارادی انسان با نظام افعال الهی است؛ به‌گونه‌ای‌که هر کدام از جریان‌های فکری در قبال آن موضع گرفته‌اند. به‌طور‌کلی در این مسئله چهار نظریه مطرح است: نظریه جبر مطلق، نظریه تفویض مطلق؛ نظریه کسب و نظریه «أمرٌ بین أمرین». سه نظریه نخست به اهل سنت مربوط است و نظریه اخیر ویژۀ پیروان اهل‌بیت پیامبر9(ص) می‌باشد. مشکل سه نظریه نخست آن است...

نظریه‌سازی و واکاوی فرآیند آن، از مسائل حوزه علم‌شناسی است. در این جستار با تحلیل نظریه، به چیستی‌گوئی نظریه‌سازی اسلامی پرداخته می‌شود. بازشناسانش نظریه اسلامی و تبیین آن، اساس پژوهش است. برپایه این تحلیل، نظریه اسلامی در دو سطح: نظریه‌های مستخرج از آیات و روایات و نظریه‌های اندیشمندان مسلمان مطرح می‌شود. گونه نخست که اساس نظریه اسلامی را سامان می‌دهد، در سه ساحتِ: (1)مسائل درون‌دینی (2)مسائل م...

هدف: مرور نظریه ها و مطالعات نظری در حوزه رده بندی منابع کتابخانه ای و سیر تاریخی آنها به منظور شناسایی رهیافت ها و تحولات حوزه رده بندی.روش/ رویکرد پژوهش: به صورت کتابخانه ای و با استفاده از تحلیل متون و نظریه های رده بندی انجام شده است.یافته ها: نظریه های عمده ای که در طراحی نظام های رده بندی منابع کتابخانه ای مطرح شده اند عبارت اند از نظریه پشتوانه انتشاراتی، نظریه اجماع و توافق آموزشی و علم...

در این مقاله با هدف گشودن باب گفت وگو درباره علوم انسانی و اجتماعیِ بومی به مسئله تأثیر پیش فرض های انسان شناختی و روشناختی در نظریه پردازی های علوم انسانی می پردازیم. تأکید فیلسوفان مسلمان بر مسئله علم و ادراک کلیات در تعریف انسان با رویکرد قیاسی برای پی افکندن علوم انسانی بومی ناکافی دانسته شده است. نظریه اعتباریات علامه طباطبایی به عنوان رویکردی متفاوت که از سویی بر عنصر اراده، عمل و وجود غری...

بر اساس نظریه امر الهی که پیشینه ای بس طولانی در تاریخ اندیشه بشری دارد تنها معیار در احکام اخلاقی، شرع مقدس و اوامر و نواهی خداوند است. این نظریه، در تاریخ اندیشه، تقریرهای مختلف معرفت شناختی، وجود شناختی، انگیزشی و ... را به خود گرفته است، به گونه ای که امروزه باید به جای نظریه امر الهی از نظریه های امر الهی سخن گفت. ویلیام اُکام از جمله کسانی است که به این نظریه توجه جدی داشته، بر اساس آن، من...