چکیده هر شاعری برای زیبا بیان کردن و موثر واقع شدنِ معانی و مفاهیم ذهنی اش نیاز دارد با تصرّف شاعرانه در واقیعت های خارجی، تصاویری خیالی بر جامه ی عروس ذهنش بپوشاند. تشبیه و استعاره به عنوان دو زیرمجموع? علم بلاغت، از پرکاربردترین آرایه های ادبی مورد توجه شاعران است. فخرالدین عراقی یکی از شاعران و عارفان ادب فارسیِ سده ی هفتم هجری می باشد که شعرهایش رنگ و بوی عرفان دارد و این دو آرایه را به وفور...

چکیده اساسا کتاب نهج البلاغه دستاورد تلاش های علمی سید رضی در گرد آوری سخنانی از امیر مومنان است که از نظر جنبه های بلاغی و ساختارهای نحوی و ادبیاتی هنرمندانه تر و ظریف تر از سایر سخنان آن حضرت است. از این رو فهم درست و شایسته سخنان این کتاب ارزشمند متوقف بر فهم نکات بلاغی و قوانین ادبیاتی ای است که آن حضرت در این گفتارها به استعمال آن مبادرت ورزیده اند. این نوشتار تحت عنوان "اعراب و بلاغت ن...

این پایان نامه به استخراج صورت های قرآنی و مضامین آنها در نهج البلاغه می پردازد، و آنها را بر اساس مواضیع بلاغی اقتباس، تضمین، تلمیح و استشهاد بررسی می کند. به علت پرورش یافتن امام علی (ع) در خانه وحی و نبوت، و مشاهده ی نزول آیات قرآنی، و گردآوری و تنظیم قرآن توسط ایشان، و بعد از این پیوند و همراهی بین ایشان و قرآن، طبیعی است که مفاهیم و اصول قرآن کریم در افکار و مفاهیم و عقائد حضرت منعکس گردد،...

درابتدای رساله زندگی نامه مختصری ازمحمود دولت آبادی ارائه گشت، مباحثی راجع به رمان ازمحمود دولت آبادی آورده شد.در این رساله کوشش شده است تا دو چهره از دولت آبادی ارائه گردد؛ چهره ای به نام رمان نویس و چهره ای به نام نظریه پرداز رمان. چهره رمان نویس او به ویژه با رمان«ستایش انگیز» کلیدرشناخته شده است و آثار داستانی اونماینده این چهره است اماچهره نظریه پردازاو در لابلای آثار تئوریش پنهان مانده اس...

این گفتار به بررسی و تحلیل اقتباس‌های قرآنی از دیدگاه بلاغت سنتی و نظریه‌های ادبی جدید می‌پردازد. در این پژوهش این پرسش‌ها مطرح خواهد شد: 1ـ اقتباس در بلاغت سنتی چه جایگاهی دارد؟ 2ـ اقتباس به عنوان یک آرایة ادبی و یکی از جلوه‌های تأثیرپذیری از قرآن چگونه سرقت قلمداد شده است؟ 3ـ چگونه می‌توان آرایة اقتباس در بلاغت سنتی را در پیوند با برخی مباحث نظریه‌های ادبی معاصر مطرح و به روز نمود؟ 4ـ نقش زیب...

مقاله حاضر پس از ارائه گزارشی مختصر در باب رویکردهای سنتی و معاصر به مسأله نظم قرآن، با درپیش گرفتن روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی رویکرد «میشل کویپرس»، قرآن پژوه بلژیکی معاصر خواهد پرداخت. وی با تکیه بر نظریه نظم متقارن که خود ریشه در بلاغت سامی دارد، به تحلیل بلاغی متن قرآن می پردازد. اندیشه نظم متقارن نشان خواهد داد که متن قرآن منسجم است و هر آیه درست همانجایی از متن که باید، قرار گرفته است. ...

استعاره به مثابه به کنش تخیلی که دو هستی را در ضمیر آگاه شاعر با هم یگانه می کند و آن دسته از صفات آنها را که به موقعیت شعری و به بافت صور خیالی مرتبط است در هم می آمیزد. از دیر زمان مورد توجه و مداقه ناقدان و بلاغت دانان اسلامی بوده است: اندیشمندانی که بسیاری از بنیان گذاران ان ایرانی بوده اند که زبان عرب را در آغاز به درس اموخته بودند از جمله ناقدان و بلاغت دانان برجسته اسلامی که با تلاش روشم...

بلاغیون و منتقدان ادبی پیش از عبدالقاهرجرجانی دربارة اصطلاح «بلاغت» کلیاتی را بیان‌ کرده ­اند، اما در هیچ‌یک از آثارشان به طور روشن و دقیق دربارة حد و مرز بلاغت کلام یا متکلم بلیغ سخن نگفته­اند. تنها در کتاب‌های بلاغی پس از جرجانی کوشش‌ شده‌ است معیارهایی برای کلام بلیغ مشخص شود. در این تألیفات که بیشتر رویکردی سلبی به شرایط فصیح و بلیغ بودن کلمه و کلام دارند، کلمه و کلامی فصیح دانسته‌ شده‌ است...

اگر چه از دیرباز دربارة اهمیت و ارزش لفظ و معنی، در تراکیب بیانی، میان علمای بلاغت گفتگو بوده است، بعضی یافتن معانی را، ساده و لطف و رونق کلام را در انتخاب الفاظ مناسب، دانسته اند و طرفداران اصالت معنی، الفاظ را خادم معانی و حتی زیبایی صنایع لفظی را نه از لفظ بلکه مربوط به معانی می دانند، لیکن حقیقت این است که لفظ و معنی هر دو در ترکیب بیانی مؤثر و دارای نقش ویژه است و تلاؤم و تناسب حروف و واژ...